Warianty tytułu
Stosowanie SPO w pracy kontrolerów ruchu lotniczego w Polsce z perspektywy bezpieczeństwa pracy
Języki publikacji
Abstrakty
The COVID-19 pandemic period proved to be a difficult test for air traffic management systems in countries around the world. During this period, discussions on the acceptability of the use of Single Person Operations (SPO) intensified. In Poland, the use of SPO has been possible since 2012. In 2020, there was an extension of its use, which became the main background of a widely reported conflict in the public space between the Polish Air Navigation Services Agency (PANSA) and representatives of air traffic controllers. The purpose of this article is to present the problems and risks of using of SPO in the work of air traffic controllers in Poland based on a recent collective dispute in this area and an attempt to assess SPO from the perspective of work safety, and, more specifically, on the rights in this area, the exercise of which, due to the application of SPO, may be severely limited. The considerations take into account data on SPO contained in the Information on the results of the Supreme Audit Office of Poland (NIK), The activities of the Polish Air Navigation Services Agency and the supervision of authorised bodies over these activities. (original abstract)
Okres pandemii COVID-19 okazał się trudnym sprawdzianem dla systemów zarządzania ruchem lotniczym w krajach na całym świecie. W tym okresie nasiliły się dyskusje na temat dopuszczalności stosowania operacji jednoosobowych (SPO). W Polsce korzystanie z SPO jest możliwe od 2012 r. W 2020 r. nastąpiło rozszerzenie jego stosowania, co stało się głównym tłem szeroko relacjonowanego w przestrzeni publicznej konfliktu pomiędzy Polską Agencją Żeglugi Powietrznej (PAŻP) a przedstawicielami kontrolerów ruchu lotniczego. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemów i zagrożeń związanych ze stosowaniem SPO w pracy kontrolerów ruchu lotniczego w Polsce, z uwzględnieniem toczącego się w ostatnim czasie na tym tle sporu zbiorowego oraz podjęcie próby oceny SPO z perspektywy bezpieczeństwa pracy, a dokładniej uprawnień z tego obszaru, których realizacja może być mocno ograniczona z uwagi na stosowanie SPO. W rozważaniach uwzględniono dane dotyczące SPO zawarte w Informacji o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli (NIK), Działalność Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej oraz nadzór uprawnionych organów nad tą działalnością. (abstrakt oryginalny)
Twórcy
autor
- Nicolaus Copernicus University in Torun
autor
- Nicolaus Copernicus University in Torun
Bibliografia
- Brooker, P. (2008). The Überlingen accident: Macro-level safety lessons. Safety Science, Vol. 46, Issue 10, pp. 1483-1508. DOI: 10.1016/j.ssci.2007.10.001
- Chang, Y.H., Yang, H.H., Hsu, W.J. (2019). Effects of work shifts on fatigue levels of air traffic controllers, Journal of Air Transport Management, 76, pp. 1-9.
- EUROCONTROL (2006). Study Report on Selected Safety Issues for Staffing ATC Operations, https://skybrary.aero/sites/ default/files/bookshelf/1039.pdf
- IFATCA (2016). Fatigue Management Guide for Air Traffic Service Providers, https://www.ifatca.org/wp-content/uploads/2016_fmg_atsps.pdf
- IFATCA (2018). Technical and professional manual 2018, https://www.ifatca.org/wp-content/uploads/documents/manuals/ifatca-tpm_20190328.pdf
- IFATCA (2020). Guidance Material on dealing with COVID-19 in Air Navigation Facilities 2020, https://www.ifatca.org/wp content/uploads/documents/guidance-material/2020_covid_2.0_final.pdf
- Jaskulska, J., Napiórkowska, A., Rutkowska, B. (2021). Prawo pracownika do wypoczynku. Dom Organizatora.
- Kearney, P., Li, W-C, Braithwaite, G. (2019). Roster and Air Traffic Controller's Situation Awareness. In: D. Harris (Ed.), Engineering Psychology and Cognitive Ergonomics.
- HCII (2019). Lecture Notes in Computer Science, vol 11571. Springer, Cham., pp. 66-75. DOI: 10.1007/978-3-030 22507-0_6
- Kearney, P., Li, W-C, Zhang, J., Braithwaite, G., Wang, L. (2020). Human performance assessment of a single air traffic controller conducting multiple remote tower operations, Hum. Factors Man. 30, pp. 114-123. DOI 10.1002/hfm.20827KEARNEYET AL.|123
- Kontogiannis, T., Malakis, S. (2009). A proactive approach to human error detection and identification in aviation and air traffic control. Safety Science, Vol. 47, Issue 5, pp. 693-706. DOI: 10.1016/j.ssci.2008.09.007
- Makara-Studzińska, M., Załuski, M., Biegańska-Banaś, J., Tyburski, E., Jagielski, P., Adamczyk, K. (2021). Perceived stress and burnout syndrome: A moderated mediation model of self-efficacy and psychological comfort among polish air traffic controllers, Journal of Air Transport Management, 96, pp. 102-105.
- Maniewska, E. (2022). In: Jaśkowski, K., Maniewska, E., Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX/el. 2022. Commentary to Article 210.
- Najmiec, A. (1999). Kontrola ruchu lotniczego - gra o bezpieczeństwo, Bezpieczeństwo Pracy (3).
- NIK Report. Informacja o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli (NIK). Działalność Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej i nadzór uprawnionych organów nad tą działalnością, https://bip.nik.gov.pl/kontrole/I/21/004/KST/
- Nunes, A., Laursen, T. (2004). Identifying the factors that led to the Ueberlingen mid-air collision: implications for overall system safety, Proceedings of the 48th Annual Chapter Meeting of the Human Factors and Ergonomics Society, September 20 - 24, New Orleans, LA, USA.
- Odpowiedź na interpelację nr 9629 w sprawie funkcjonowania Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, Ministerstwo Infrastruktury, Ministry of Infrastructure]. https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/interpelacja.xsp?documentId=7AB12E6BB3BFEE7CC12585C40049D411
- Open letter of Polish air traffic services agency trade unions on Single Person Operations, https://ozzsrl.org/wp-content/uploads/2020/05/Open-Letter on-Single-Person-Operations-1.pdf
- PANSA (8 February 2021). Z bezpieczeństwem nie negocjujemy, https://www.pansa.pl/aktualnosci/page/17/ PANSA (1 April 2022). Wspólny komunikat kierownictwa PANSA i zarządu ZZKRL, https://www.pansa.pl/wspolny-komunikat-kierownictwa-pazp i-zarzadu-zzkrl/
- PANSA (13 April 2022). Wspólny komunikat po spotkaniu przedstawicieli PAŻP i ZZKRL, https://www.pansa.pl/wspolny-komunikat-po-spotkaniu przedstawicieli-pazp-oraz-zzkrl/
- PANSA (27 April 2022). Postulaty ZZKRL dotyczące bezpieczeństwa wdrażane, https://www.pansa.pl/postulaty-zzkrl-dotyczace-bezpieczenstwa wdrazane/
- Review of Policy: Single Person Operations in ATC (SPO). 43RD ANNUAL CONFERENCE, Hong Kong, China (SAR), 22-26 March 2004, WP No. 166. https://ifatca.wiki/kb/wp-2004-166/
- Single Person Operations - Four Eyes Principle (4EP). 44TH ANNUAL CONFERENCE, Melbourne, Australia, 17-22 April 2005, WP No. 162. https://ifatca.wiki/kb/wp-2005-162/
- Single Person Operations in ATC. 40TH ANNUAL CONFERENCE, Geneva, Switzerland, 19-23 March 2001, WP No. 159. https://ifatca.wiki/kb/wp 2001-159/
- Straussberger, S. (1997). Monotony in air traffic control-contributing factors and mitigation strategies. EEC 155.4: 467, https://citeseerx.ist.psu.edu/ viewdoc/download?doi=10.1.1.75.9999&rep=rep1&type=pdf
- Svensson, A., Ohlander, U., Lundberg, J. (2020). Design implications for teamwork in ATC. Cogn Tech Work 22, 409-426. DOI: 10.1007/s10111-019 00579-y
- Wyka, T. (2022). In Kodeks pracy. Komentarz. Tom II. Art. 114-304(5), ed. K.W. Baran, LEX/el. 2022, Commentary to Articles 210 and 225.
- Zużewicz, K., Najmiec, A., Bugajska, J., Konarska, M. (2011). Obciążenie kontrolera ruchu lotniczego pracą umysłową. In: T. Juliszewski, H. Ogińska, M. Złowodzki (eds) Obciążenie psychiczne pracą - nowe wyzwania dla ergonomii. Komitet Ergonomii PAN.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171685544
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.