Dobro wspólne w nauczaniu papieży Jana Pawła II i Franciszka a wybrane aspekty teorii ekonomii

• Autorzy: Anna Horodecka , Andrzej Jakub Żuk

Warianty tytułu

The Common Good in the Teaching of Popes John Paul II and Francis, and Selected Aspects of Economic Theory

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem artykułu jest przedstawienie, porównanie i ocena współczesnych koncepcji dobra wspólnego sformułowanych przez ekonomistów w odniesieniu do rozumienia dobra wspólnego przez papieży Jana Pawła II i Franciszka. Intencją autorów niniejszego opracowania jest zatem wniesienie wkładu w toczącą się dyskusję na temat dobra wspólnego poprzez przedstawienie interdyscyplinarnej perspektywy integrującej tradycje katolickiej nauki społecznej ze współczesnymi koncepcjami ekonomicznymi, wzbogacając tym samym rozumienie kategorii dobra wspólnego w teorii ekonomii. Artykuł podkreśla tendencję teorii ekonomii w kierunku jednowymiarowych i relatywistycznych koncepcji dobra wspólnego oraz sugeruje poszukiwanie jednocześnie dwuwymiarowych i uniwersalistycznych ekonomicznych idei dobra wspólnego. Uznaje osiągnięcia papieży Jana Pawła II i Franciszka w pogłębianiu zrozumienia kategorii dobra wspólnego i zakłada, że nauczanie to może służyć jako inspiracja badawcza dla ekonomistów. Praca ukazuje także, w jaki sposób kategoria dobra wspólnego skłania do przewartościowania i umożliwia modyfikację podstawowych założeń teorii ekonomii, takich jak homo oeconomicus czy rozumienie racjonalności.(abstrakt oryginalny)

EN

The main purpose of the article is to present compare and evaluate contemporary con-cepts of the common good formulated by economists in relation to the understanding of the common good by Popes John Paul II and Francis. This study, therefore, aims to con-tribute to the ongoing discussion on the common good by presenting an interdisciplinary perspective integrating the traditions of Catholic social teaching with contemporary economic concepts, thereby enriching the understanding of the category of the common good in economic theory.The article highlights the tendency of economic theory towards one-dimensional and relativistic concepts of the common good and suggests the search for simultaneously two-dimensional and universalistic economic ideas of the common good. It recognizes the achievements of Popes John Paul II and Francis in deepening the understanding of the category of the common good and assumes that this teaching can serve as a research inspiration for economists. The work also shows how the category of the common good prompts a re-evaluation and enables modification of the basic assumptions of economic theory, such as homo oeconomicus or the understanding of rationality.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dobro wspólne; Katolicka nauka społeczna; Ekonomia społeczna; Filozofia ekonomii

EN

Common good; Catholic social teaching; Social economy; Philosophy of economics

• Czasopismo: Przegląd Prawno-Ekonomiczny
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 1
• Strony: 9--28

Twórcy

autor

Anna Horodecka

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

autor

Andrzej Jakub Żuk

• Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II

Bibliografia

• Anderson, E. (1995). Inequality Reexamined, Amartya Sen [book review]. Economics and Philosophy, 11(1), 182-189. doi: 10.1017/s026626710000328x.
• Argandoña, A. (2013). The Common Good. W: L. Bruni, S. Zamagni (red.), Handbook on the Economics of Reciprocity and Social Enterprise (s. 362-371). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Bruni, L., Zamagni, S. (2016). Civil Economy. Another Idea of the Market. Newcastle upon Tyne: Agenda Publishing.
• Daly, H. E., Farley, J. (2011). Ecological Economics: Principles and Applications. Washing-ton, D.C.: Island Press. Pobrano z http://books.google.co.nz/books?id=20R9_6rC--LoC (20.02.2024).
• Dinda, S. (2008). Social Capital in the Creation of Human Capital and Economic Growth. A Productive Consumption Approach. Journal of Socio-Economics, 37(5), 2020-2033. doi: 10.1016/j.socec.2007.06.014.
• Dragonetti, G. (1788). Origine de' Feudi ne' Regni di Napoli, e Sicilia. Napoli: Stampato da Stamperia Reale.
• Felber, C., Campos, V., Sanchis, J. R. (2019). The Common Good Balance Sheet, an Adequate Tool to Capture Non-Financials?. Sustainability, 11(14), 3791. doi: 10.3390/su11143791.
• Franciszek. (2013). Lumen fidei. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z https://www.vatican.va/content/dam/francesco/encyclicals/documents/papa-france-sco_20130629_enciclica-lumen-fidei_pl.pdf (8.06.2023).
• Franciszek. (2015). Laudato si'. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z https://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa france-sco_20150524_enciclica-laudato-si.html (8.06.2023).
• Franciszek. (2020). Fratelli tutti. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z https://www.vatican.va/content/francesco/en/encyclicals/documents/papa france-sco_20201003_enciclica-fratelli-tutti.html (8.06.2023).
• Fuà, G. (1993). Crescita economica. L'insidie delle cifre. Bologna: Il Mulino.
• Genovesi, A. (1769). Lezioni di commercio o sia d'economia civile. Bassano: Remondini di Venezia.
• Hardin, G. (1968). The Tragedy of the Commons. Science, 162(3859), 1243-1248. doi: 10.1126/science.162.3859.1243.
• Horodecka, A. (2015). The Impact of the Human Nature Concepts on the Goal of Hu-manistic Economics and Religious Motivated Streams of Economics (Buddhist, Islam and Christian). Rivista Internazionale di Scienze Sociali, 4, 413-445. doi: 10.1007/978-3-319-27573-4_34.
• Horodecka, A., Vozna, L. (2021). Between Individual and Collective Rationality. W: P. Róna, L. Zsolnai, A. Wincewicz-Price (red.), Words, Objects and Events in Economics. The Making of Economic Theory (s. 139-158). Seria: Virtues and Economics 6. Berlin-Heidelberg-New York: Springer. doi: 10.1007/978-3-030-52673-3_9.
• Horodecka, A., Żuk, A. J. (2021). Financialization and the Erosion of the Common Good. Studia Humana, 10(2), 3-14. doi: 10.2478/sh-2021-0007.
• Horodecka, A., Żuk, A. J. (2023). The Common Good According to Great Men of Prayer and Economists. Comparisons, Connections, and Inspirations for Economics. Religions, 14(12), 1544. doi: 10.3390/ rel141215.
• Jan XXIII. (1963). Pacem in terris. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z http://www.vatican.va/content/john xxiii/en/encyclicals/documents/hf_j xxiii_enc_11041963_pacem.html (8.06.2023).
• Jan Paweł II. (1981). Laborem exercens. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z http://www.vatican.va/content/johnpaulii/pl/encyclicals/documents/hf_jp ii_enc_14091981_laborem exercens.html (8.06.2023).
• Jan Paweł II. (1987). Sollicitudo rei socialis. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z http://www.vatican.va/content/johnpaulii/pl/encyclicals/documents/hf_jp ii_enc_30121987_sollicitudo-rei-socialis.html (8.06.2023).
• Jan Paweł II. (1991). Centesimus annus. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z http://www.vatican.va/content/johnpaulii/pl/encyclicals/documents/hf_jp ii_enc_01051991_centesimus-annus.html (8.06.2023).
• Jan Paweł II. (1993). Veritatis splendor. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z http://www.vatican.va/content/johnpaulii/pl/encyclicals/documents/hf_jp ii_enc_06081993_veritatis splendor.html (8.06.2023).
• Kongregacja Nauki Wiary i Dykasteria ds. Popierania Integralnego Rozwoju Człowieka. (2018). "Oeconomicae et pecuniariae quaestiones". Considerations for an Ethical Discernment Regarding Some Aspects of the Present Economic-Financial System. Vatican: Libreria Editrice Vaticana. Pobrano z https://press.vatican.va/content/salastampa/en/bollettino/pubblico/2018/05/17/180517a.html (8.06.2023).
• Loria, A. (1910). Corso completo di economia politica. Torino: Fratelli Bocca Editori.
• Lutz, M. A. (1999). Economics for the Common Good. Two Centuries of Economic Thought in the Humanist Tradition. London: Routledge.
• Nussbaum, M. (1988). Nature, Function and Capability. Aristotle on Political Distri-bution. W: J. Annas, R. H. Grimm (red.), Oxford Studies in Ancient Philosophy. Supplementary Volume (s. 145-184). Oxford: Oxford University Press.
• Ostrom, E. (1990). Governing the Commons. The Evolution of Institutions for Collective Action. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ostrom, E. (1999). Coping with Tragedies of the Commons. Annual Review of Political Science, 2(1), 493-535. doi: 10.1146/annurev.polisci.2.1.493.
• Pesch, U. (2022). The Good Life and Climate Adaptation. Sustainability, 14(1), 456. doi: 10.3390/su14010456.
• Polanyi, K. (1977). The Economy Embedded in Society. W: K. Polanyi, The Livelihood of Man (oprac. H. Pearson, s. 47-56). New York: Academic Press.
• Roncaglia, A. (2005). The Wealth of Ideas. A History of Economic Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
• Ruskin, J. (1901). Unto This Last. New York: Thomas Y. Crowell & Co.
• Schumpeter, J. A. (1911). Theorie der wirtschaftlichen Entwicklung. Leipzig: Duncker & Humbolt.
• Sen, A. (1992). Inequality Reexamined. Oxford: Clarendon Press.
• Sen, A. (1996). On the Foundations of Welfare Economics. Utility, Capability and Prac-tical Reason. W: F. Farina, F. Hahn, S. Vannucci (red.), Ethics, Rationality and Economic Behaviour (s. 50-65). Oxford: Clarendon Press.
• Sen, A. (2008). Capability and Well-Being. W: D. Hausman (red.), The Philosophy of Economics (s. 270-293). Cambridge: Cambridge University Press.
• Siebenhüner, B. (2000). Homo sustinens als Menschenbild für eine nachhaltige Ökono-mie. Pobrano z https://www.sowi-online.de/sites/default/files/siebenhuener.pdf(6.03.2024).
• Siebenhüner, B. (2001a). Homo sustinens - Auf dem Weg zu einem Menschenbild der Nachhaltigkeit (Ökologie und Wirtschaftsforschung). Marburg: Metropolis.
• Siebenhüner, B. (2001b). Nachhaltigkeit und Menschenbilder. Zeitschrift für Wirtschafts- und Unternehmensethik, 2(3), 343-359.
• Sismondi, J. C. l. S. de (1819). Nouveaux principes d'économie politique, ou de la richesse dans ses rapports avec la population. Paris: Delaunay, Treuttel & Wurtz.
• Szypulewska-Porczyńska, A., Zduńska-Leseux, E., Horodecka, A. (2024). The Com-mon Good from an Economic Perspective: Insights from EU Policies during the COVID-19. International Journal of Management and Economics, 60(1), 1-9. doi: 10.2478/ijme-2024-0006.
• Tirole, J. (2017). Economics for the Common Good. Princeton: Princeton University Press.
• Wojtyła, K. (1994). Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Wojtyła, K. (2018). Katolicka etyka społeczna (red. G. J. Beyer, A. Lekka-Kowalik, A. M. Wierzbicki). Lublin: Wydawnictwo KUL.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.31743/ppe.16841