Atrakcyjność przyrodnicza miast Cittaslow północnej Polski

• Autorzy: Alicja K. Zawadzka , Barbara Korwel-Lejkowska , Tomasz Michalski

Warianty tytułu

Natural Attractiveness of Cittaslow Towns in Northern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem artykułu jest rozpoznanie atrakcyjności przyrodniczej 29 miast Cittaslow północnej Polski w zakresie występowania w nich form ochrony przyrody oraz terenów zieleni miejskiej, takich jak parki spacerowo-wypoczynkowe, zieleńce, tereny zieleni osiedlowej i lasy gminne. Artykuł składa się z trzech części. W pierwszej poddano analizie dotychczasowe badania odnoszące się do polskich miast Cittaslow, w tym analizie szczegółowej - badania ilościowe. W drugiej dokonano kwerendy ustawowych definicji form ochrony przyrody, ich liczebności i trybu powoływania oraz definicji terenów zieleni. W trzeciej części dokonano badań występowania form ochrony przyrody oraz terenów zieleni miejskiej. W podsumowaniu utworzono ranking atrakcyjności przyrodniczej miast Cittaslow północnej Polski. (abstrakt oryginalny)

EN

The main aim of the article is to identify the natural attractiveness of 29 Cittaslow towns of northern Poland (located in the Warmian-Masurian, Pomeranian and West Pomeranian provinces) in terms of the presence of forms of nature conservation and urban green areas. The article consists of three parts. The first one analyzes the existing research related to Polish Cittaslow towns, including a detailed analysis - quantitative research. In the second one, the query of statutory definitions of forms of nature conservation, their number and mode of appointment and the definition of green areas was conducted. In the third part, a study was conducted independently for (I) forms of nature conservation and (II) urban green areas. Because the forms of nature conservation (apart from monuments of nature) were rare in towns - the descriptive method was applied only presenting the data in a table. However, in the case of urban green areas, two overlapping methods were applied. The first one was the calculation of a synthetic index being the sum of the percentages of shares of green areas owned by municipal authorities. The second method was cluster analysis. Pearson correlation coefficient was used to search for links between individual forms of nature conservation and urban green areas. In the case of forms of nature conservation, there were eight variables in the analysis, namely: (1) nature reserves, (2) landscape parks, (3) protected landscape areas, (4) special protection areas (birds), (5) special areas of conservation, (6) ecological areas, (7) landscape-nature complexes and (8) monuments of nature. In the case of urban green areas, four variables were used, namely: (1) walking and leisure parks, (2) green areas, (3) housing estate green areas and (4) communal forests. Finally, a ranking of the natural attractiveness of the Cittaslow towns in northern Poland was created, according to which, taking into account the surface area of forms of nature conservation, the highest ranked were Sępopol, Ryn, Lidzbark, Gołdap, Węgorzewo and Wydminy, and due to the presents of monuments of nature - Sianów, Węgorzewo and Orneta. Taking into account the areas of urban green areas, the most attractive are Górowo Iławeckie and Bartoszyce, as well as Lidzbark and Reszel. It has also been shown that local authorities can contribute to raising the natural attractiveness of towns. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona przyrody; Zieleń miejska; Małe miasto; Sieć miast Cittaslow

EN

Nature protection; Urban greenery; Small town; Cittaslow network

• Czasopismo: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 67
• Strony: 9--24

Twórcy

autor

Alicja K. Zawadzka

• Uniwersytet Gdański

autor

Barbara Korwel-Lejkowska

• Uniwersytet Gdański

autor

Tomasz Michalski

• Uniwersytet Gdański

Bibliografia

• Badora K. 2023. Występowanie, rozwój i podstawowe cechy strukturalne zespołów przyrodniczo-krajobrazowych małych miast Polski. Czasopismo Geograficzne, 94(1): 75-101. https://doi.org/10.12657/czageo-94-04
• Bank Danych Lokalnych (bdl.stat.gov.pl/bdl/start; dostęp: 22.06.2023).
• Bober J., Kudłacz M. 2017. Podnoszenie atrakcyjności lokalizacyjnej małych miast w oparciu o współczesne programy rozwoju instytucjonalnego oraz metody zarządzania jakością w samorządach. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 327: 50-64.
• Borkowska-Beszta B., Bartnikowska U., Ćwirynkało K. 2017. Analiza wtórna jakościowych danych zastanych: przegląd założeń teoretycznych i aplikacji metodologicznych. Jakościowe Badania Pedagogiczne, 2, 1: 5-24.
• Chmielewski T.J., Śleszyński P., Chmielewski S., Kułak A. 2018. Ekologiczne i fizjonomiczne koszty bezładu przestrzennego. Prace Geograficzne, 264.
• Cieszewska A. 2008. Zachowanie terenów cennych przyrodniczo w kształtowaniu struktury krajobrazu na poziomie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Problemy Ekologii Krajobrazu, 21: 239-250.
• Farelnik E., Stanowicka A., Wierzbicka W. 2021. Cittaslow - model rozwoju i współpracy małych miast. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn.
• Galibarczyk M. 2017. Sieć Cittaslow jako wizerunkowy produkt turystyczny województwa warmińsko-mazurskiego. [W:] E. Strzelecka (red.), Alternatywne modele rozwoju miast. Sieć miast Cittaslow. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, s. 110-121.
• Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (gov.pl/web/gdos/dostep-do-danych-geoprzestrzennych; dostęp: 22.06.2023).
• Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (https://www.gov.pl/web/gdos/formy-ochrony-przyrody; dostęp: 11.09.2023).
• Górski Ł., Maćkiewicz B., Rutkowski A. 2017. Przynależność do Polskiej Krajowej Sieci Cittaslow a rynek nieruchomości. [W:] E. Strzelecka (red.), Alternatywne modele rozwoju miast. Sieć miast Cittaslow. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, s. 123-134.
• Heaton J. 2008. Secondary analysis of qualitative data: an overview. Historical Social Research/Historische Sozialforschung, 33, 3: 33-45.
• Hellwig Z. 1968. Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i struktury wykwalifikowanych kadr. Przegląd Statystyczny, 15, 4: 307-327.
• Janusz M. 2018. Differences in the standard of living among the populations of the Cittaslow network towns in Poland. Barometr Regionalny, 3, 53: 71-82.
• Jaszczak A., Morawiak A., Żukowska J. 2020. Cycling as a Sustainable Transport Alternative in Polish Cittaslow Towns. Sustainability, 12, 12: 5049.
• Jaszczak A., Pochodyła E., Płoszaj-Witkowska B. 2022. Transformation of Green Areas in Central Squares after Revitalization: Evidence from Cittaslow Towns in Northeast Poland. Land, 11, 4: 470.
• Knox P.L. 2005. Creating ordinary places: Slow cities in a fast world. Journal of Urban Design, 10, 1: 1-11.
• Konecka-Szydłowska B. 2017. Zróżnicowanie polskiej sieci miast Cittaslow w aspekcie społeczno-gospodarczym. [W:] E. Strzelecka (red.), Alternatywne modele rozwoju miast. Sieć miast Cittaslow. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, s. 61-73.
• Long-Sutehall T., Sque M., Addington-Hall J. 2010. Secondary analysis of qualitative data: a valuable method for exploring sensitive issues with an elusive population? Journal of Research in Nursing, 16, 4: 335-344.
• Malinowska E., Szumacher I. 2013. Problemy funkcjonowania rezerwatów w mieście. Problemy Ekologii Krajobrazu, 34: 175-180.
• Mierzejewska L. 2004. Przyrodnicze aspekty rozwoju zrównoważonego. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
• Międzynarodowy statut miast "Cittaslow" 2014 (https://cittaslowpolska.pl/index.php/pl/; dostęp: 11.09.2023).
• Nilsson J.H., Svard A.C., Widarsson A., Wirell T. 2011. "Cittaslow" eco-gastronomic heritage as a tool for destination development. Current Issues in Tourism, 14, 4: 373-386.
• Parkins W., Craig G. 2006. Slow Living. Berg Publishers, New York.
• Parysek J.J. 1982. Modele klasyfikacji w geografii. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Pink S. 2007. Sensing Cittàslow: Slow Living and the Constitution of the Sensory City. The Senses and Society, 2, 1: 59-77.
• Presenza A., Abbate T., Perano M. 2015. The Cittaslow Certification and its Effects on Sustainable Tourism Governance, Enlightening Tourism. A Pathmaking Journal, 5, 1: 40-64.
• Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 17 grudnia 2021 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 2021 (Dz.U. z 2021 r. poz. 2404).
• Runge J. 2007. Metody badań w geografii społeczno-ekonomicznej - elementy metodologii, wybrane narzędzia badawcze. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
• Sukiennik M. 2014. Turystyka w czasach przesytu. Slow Travel jako alternatywa. Turystyka Kulturowa, 3: 21-38.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, 2004 (Dz.U. z 2004 r. nr 92, poz. 880).
• Zadęcka E. 2016. Downshifting Koncepcja nowego stylu życia w małym mieście. Handel Wewnętrzny, 4, 363: 350-360.
• Zagroba M., Pawlewicz K., Senetra A. 2021. Analysis and Evaluation of the Spatial Structure of Cittaslow Towns on the Example of Selected Regionns in Central Italy and North-Eastern Poland. Land, 10, 8: 780.
• Zawadzka A.K. 2017a. Identyfikacja inicjatyw służących budowaniu tożsamości lokalnej w wybranych miastach sieci Cittaslow. [W:] E. Strzelecka (red.), Alternatywne modele rozwoju miast. Sieć miast Cittaslow. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź, s. 82-96.
• Zawadzka A.K. 2017b. Potencjalne implikacje społeczno-ekonomiczne akcesji do sieci Cittaslow w erze przyspieszenia. Biuletyn KPZK PAN, 266: 125-141.
• Zawadzka A.K. 2017c. Making Small Towns Visible In Europe: The Case Of Cittaslow Network. The Strategy Based On Sustainable Development. Transylvanian Review of Administrative Sciences, 13: 90-106.
• Zawadzka A.K. 2018. Accessibility of Polish and Nordic Cittaslow Towns. Barometr Regionalny, 16, 2: 47-58.
• Zawadzka A.K. 2019. Potential of religious-cognitive tourism in Polish Cittaslow towns. Geography and Tourism, 7: 75-92.
• Zawadzka A.K. 2021. Architectural and Urban Attractiveness of Small Towns: A Case Study of Polish Coastal Cittaslow Towns on the Pomeranian Way of St. James. Land, 10, 7: 724.
• Zielińska-Szczepkowska J., Jaszczak A., Žukovskis J. 2021. Overcoming Socio-Economic Problems in Crisis Areas through Revitalization of Cittaslow Towns. Evidence from North-East Poland. Sustainability, 13, 14: 7984.
• Zielona infrastruktura - zwiększanie kapitału naturalnego Europy. Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów, Bruksela 6. 5. 2013. COM(2013) 249 final.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rrpr.2023.67s.03