Ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowej na terenie, który w przeszłości był wykorzystywane jako teren kolejowy, wojskowy, produkcyjny lub usług pocztowych, a obecnie funkcje te nie są na tym terenie realizowane - glosa krytyczna do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 lipca 2023 r. (II OSK 500/23)

• Autorzy: Krzysztof Koźmiński

Warianty tytułu

Setting the Location of a Housing Project in an Area that Was Used in the Past as Railway, Military, Production or Postal Service Land, while these Functions Are Not Currently Performed in this Area Critical Commentary on the Ruling of the Supreme Administrative Court of 19 July 2023 (II OSK 500/23)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem niniejszej glosy jest wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19.07.2023 r., II OSK 500/23. Oceniane krytycznie rozstrzygnięcie prezentuje - w opinii autora glosy - błędne w świetle reguł wykładni prawa oraz wadliwe w kontekście celu przepisu (nieobowiązującego już) art. 5 ust. 4 ustawy z 5.07.2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (tzw. specustawy mieszkaniowej) rozumienie sformułowania "teren, który w przeszłości był wykorzystywany jako teren kolejowy, wojskowy, produkcyjny lub usług pocztowych, a obecnie funkcje te nie są na tych terenach realizowane". Autor glosy relacjonuje stan faktyczny sprawy oraz argumentację przedstawioną przez Naczelny Sąd Administracyjny, prezentuje charakter przepisu art. 5 ust. 4 specustawy mieszkaniowej jako tzw. przepisu szczególnego (lex specialis), a nawet regulacji "podwójnie wyjątkowej" na tle obowiązujących innych przepisów odnoszących się do zagospodarowania przestrzennego (leges generales), dowodząc konieczności szczególnie restrykcyjnego interpretowania oraz wąskiego stosowania tej regulacji ustawowej. Inaczej zatem niż przyjął Naczelny Sąd Administracyjny w glosowanym rozstrzygnięciu - jedynie pozornie poprawnie odwołując się do dyrektywy exceptiones non sunt extendendae, lecz de facto pariodując ją oraz prowadząc do rozszerzającego stosowania przepisu art. 5 ust. 4 specustawy mieszkaniowej - jego zdaniem powinna kształtować się relacja pomiędzy inwestycją mieszkaniową a studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Przedstawia więc jak finalnie zatem, odmiennie od tezy orzeczniczej Naczelnego Sądu Administracyjnego, rozumiany powinien być przepis art. 5 ust. 4 specustawy mieszkaniowej, a w konsekwencji relacja zasad i wartości, które rywalizują w procesie inwestycyjnym. (abstrakt oryginalny)

EN

This commentary applies to the ruling of the Supreme Administrative Court of 19 July 2023, II OSK 500/23. In the opinion of the author of the commentary, the decision that is critically assessed is incorrect in the light of the rules of legal interpretation and defective in the context of the objective of the provision (which is no longer in force) of Article 5, para. 4 of the Act on facilitating the preparation and implementation of housing projects and accompanying investments of 5 July 2018 (the so-called Special Housing Act), the meaning of the term 'area that was used in the past as railway, military, production or postal service land, but these functions are not currently performed in these areas.' The author of the commentary presents the facts of the case and the arguments presented by the Supreme Administrative Court; he also presents the nature of the provision of Article 5, para. 4 of the Special Housing Act as a so-called special regulation (lex specialis), or even a 'doubly exceptional' regulation in the light of other applicable regulations regarding spatial development (leges generales), proving there is a need for a particularly restrictive interpretation and narrow application of this statutory regulation. Therefore, in contrast with what the Supreme Administrative Court accepted in the decision in question - only seemingly correctly referring to the exceptiones non sunt extendendae directive, but actually parodying it and bringing about an extended application of the provision of Article 5, para. 4 of the Special Housing Act - a relationship should form between the housing project and the municipality's structure plan. Ultimately, therefore, the provision of Article 5, para. 4 of the Special Housing Act and, consequently, the relationship of the principles and values that compete in the investment process should be construed differently from the line of judgments of the Supreme Administrative Court. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zagospodarowanie przestrzenne; Polityka mieszkaniowa; Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA); Przemysł

EN

Spatial development; Housing policy; Supreme Administrative Court judicature; Industry

• Czasopismo: Samorząd Terytorialny
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 1-2
• Strony: 167--181

Twórcy

autor

Krzysztof Koźmiński

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Anioł W., Bezplanowość i nieład w polskiej przestrzeni - uwarunkowania politycznoprawne, historyczne i kulturowe, "Studia z Polityki Publicznej" 2019/1.
• Bielecki C., Chaos i zgiełk, "Rzeczpospolita" z 14-15.01.2012 r.
• Bielecki C., Banaszewski K., Polityka miejska, Warszawa 2011.
• Bródka A., Zarys ewolucji prawa wywłaszczeniowego w Polsce [w:] Skuteczność w prawie administracyjnym, red. C. Martysz, LEX 2022.
• Czekiel-Świtalska E., Ład przestrzenny a prawo, "Teka Komisji Urbanistyki i Architektury PAN Oddział w Krakowie" 2019/47.
• Dekodyfikacja prawa prywatnego, red. F. Longchamps de Bérier, Warszawa 2017.
• Domańska A., Zasady planowania i zagospodarowania przestrzennego w kontekście zmian legislacyjnych [w:] Przekształcenia współczesnych miast. Wybrane nurty i instrumenty, red. E. Boryczka, Łódź 2022.
• Gdesz M., Zasada korzyści w prawie wywłaszczeniowym, "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2022/1 (100).
• Genner S., Dekodifikation. Zur Auflösung der kodifikatorischen Einheit im schweizerischen Zivilrecht, Basel-Genf-München 2006.
• Gorzym-Wilkowski W., "Lex Deweloper" a ład przestrzenny, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska" 2021/76.
• Grabowski A., Latacz M., Michalczak R., Exceptiones non sunt extendendae [w:] Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.
• Hadel M., Prawo administracyjne jako nauka o sterowaniu w świetle kryzysu prawa administracyjnego i dylematów badawczych - aktualne tendencje w metodologii badań nad prawem administracyjnym, "Przegląd Prawa Publicznego" 2017/6.
• Izdebski H., Ideologia i zagospodarowanie przestrzeni. Doktrynalne prawno-polityczne uwarunkowania urbanistyki i architektury, Warszawa 2013.
• Jaśkowska M., Atomizacja procedury administracyjne a tworzenie specustaw inwestycyjnych [w:] Źródła prawa administracyjnego a ochrona wolności i praw obywateli, red. M. Błachucki, T. Górzyńska, Warszawa 2014.
• Jędraszko A., Europeizacja gospodarki przestrzennej w Polsce: zarys propozycji założeń nowej ustawy, "Problemy Rozwoju Miast" 2007/1-2.
• Jędraszko A., Billert A., Polska przestrzeń - polskie miasta. Sodoma i Gomora w sercu Europy, https://www.poznan.pl/mim/studia/-,doc,1017,6226/-,10807.html
• Kaczor J., Koniec ery kodeksów?, "Acta Universitatis Wratislaviensis" 2020/1.
• Kafar D., Specustawa mieszkaniowa. Nowe zasady realizacji inwestycji, Legalis 2018.
• Kmieciak Z., Zarys teorii postępowania administracyjnego, Warszawa 2014.
• Koźmiński K., Rudnicki J., The COVID Crisis as a Sample Tube with Contemporary Legal Phenomena, "Central European Journal of Comparative Law" 2020/2.
• Król M., On the Normative Paradigm of Sworn Translation in the Realm of Law, "Research in Language" 2020/18 (3).
• Kruś M., Akty planistyczne gminy a uchwała lokalizacyjna [w:] Specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy prawników i urbanistów, red. J.H. Szlachetko, Gdańsk 2019.
• Lechowska E., Planowanie przestrzenne na poziomie lokalnym - powiązania teorii z praktyką, Warszawa 2022.
• Lewińska-Karwecka A., Komentarz do art. 5 [w:] Specustawa mieszkaniowa. Komentarz, red. A. Jakubowski, Legalis 2019.
• Liżewski B., System prawa a porządek prawny. Między konstrukcją normatywną a prawem w działaniu, Legalis 2021.
• Longchamps de Bérier F., Dekodyfikacja prawa prywatnego, Warszawa 2017.
• Maćkiewicz B., Andrzejewski A., Kacprzak E., Koszty bezładu przestrzennego na rynku nieruchomości, "Studia nad Chaosem Przestrzennym" 2018/182.
• Moras M., Kroczek P., Nowelizacja "Zasad techniki prawodawczej": przepisy epizodyczne, "Forum Prawnicze" 2016/2.
• Mularski K., Faza rekonstrukcyjna derywacyjnej koncepcji wykładni - próba krytycznej analizy, "Studia Prawnicze" 2017/3.
• Murillo M., The evolution of codification in the civil law legal systems: Towards decodification and recodification, "Journal of Transnational Law and Policy" 2001/1.
• Nowak M.J., Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz do ustawy i przepisów powiązanych, Legalis 2020.
• Nowak M.J., Specustawa mieszkaniowa, cz. II, Uchwała o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, "Nieruchomości" 2018/11.
• Olzacki K., Raport w sprawie stosowania ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (Dz.U. poz. 1496) w miastach wojewódzkich oraz na obszarach metropolitalnych, "Metropolitan. Przegląd Naukowy" 2019/1 (11).
• Pawłowski S., Lex deweloper - analiza porównawcza projektu pierwotnego specustawy mieszkaniowej z ostatecznie uchwaloną ustawą, "Studia z Prawa Publicznego" 2020/2 (30).
• Pawłowski S., Modyfikacje klasycznej koncepcji wywłaszczenia a gwarancje praw jednostki, Warszawa 2018.
• Pawłowski S., Zasada trójpodziału władzy a tak zwane specustawy inwestycyjne konkretnego celu - refleksje w przedmiocie granic pomiędzy stanowieniem a stosowaniem prawa, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2021/83(3).
• Plucińska-Filipowicz A., Komentarz do art. 5 [w:] Specustawa mieszkaniowa. Komentarz. Ułatwienia w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych, red. T. Filipowicz, LEX 2019.
• Ruczkowski P., Zasady ogólne w postępowaniu w sprawie wydania zezwolenia na realizację inwestycji w zakresie lotniska użytku publicznego [w:] Wzorce i zasady działania współczesnej administracji publicznej, red. B. Jaworska-Dębska, P. Kledzik, LEX 2020.
• Rudnicki J., Dekodyfikacja prawa cywilnego w Polsce, Bielsko-Biała 2018.
• Skorczyńska E., Zakres związania inwestora i rady gminy ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w świetle art. 5 ust. 3 i 4 oraz art. 7 ust. 4 ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących [w:] Specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy prawników i urbanistów, red. J.H. Szlachetko, Gdańsk 2019.
• Skorupka J., Dowody nielegalne w procesie karnym. Glosa do uchwały SN z dnia 28 czerwca 2018 r., I KZP 4/18, "Orzecznictwo Sądów Polskich" 2019/1.
• Staśkiewicz W., Stanowienie prawa w pierwszym okresie rządów PO-PSL [w:] Demokracja w Polsce 2007-2009, red. L. Kolarska-Bobińska, J. Kucharczyk, Warszawa 2009.
• Stępień-Załucka B., Konstytucyjne prawo własności - sposoby naruszenia i środki ochrony. Constitutional right to property - methods of violation and means of protection, Legalis 2021.
• Strugała R., Perspektywa zmian regulacji dużej klauzuli rebus sic stantibus (art. 3571 k.c.). Uwagi na tle projektu przygotowanego na zlecenie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, "Transformacje Prawa Prywatnego" 2012/1.
• Szewczyk M., Aksjologia prawa zagospodarowania przestrzeni [w:] Aksjologia prawa administracyjnego, t. 1, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
• Szlachetko K., Skorczyńska E., Szlachetko J.H., Ustawa o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących. Komentarz, Gdańsk 2021.
• Śledzińska-Simon A., Analiza proporcjonalności ograniczeń konstytucyjnych praw i wolności. Teoria i praktyka, Wrocław 2019.
• Woźniak M., Ład przestrzenny jako paradygmat zrównoważonego gospodarowania przestrzenią, "Białostockie Studia Prawnicze" 2015/18.
• Wronkowska S., Na czym polega dobra legislacja? [w:] Legislacja w praktyce: materiały z konferencji zorganizowanej przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich 21 lutego 2002, Warszawa 2002.
• Wróblewski J., The Judicial Application of Law, Dordrecht 2013.
• Zelewski D., Standardy urbanistyczne według specustawy mieszkaniowej w ujęciu teoretycznym, historycznym i funkcjonalnym [w:] Specustawa mieszkaniowa a samodzielność planistyczna gminy. Dylematy prawników i urbanistów, red. J.H. Szlachetko, Gdańsk 2019.
• Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
• Zimmermann R., Codification: History and present significance of an idea, "European Review of Private Law" 1995/3.
• Zrównoważone miasto. Stan faktyczny i wyzwania prawne realizacji Agendy 2030, red. M. Stębelski, A. Szafrański, P. Wojciechowski, Legalis 2022.