Przedawnienie roszczeń w dyrektywie 2023/970 a ochrona prawa pracownika do równego wynagrodzenia

• Autorzy: Krzysztof Kurosz , Małgorzata Kurzynoga

Warianty tytułu

Limitation of Claims in Directive 2023/970 and the Protection of the Employee's Right to Equal Pay

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article presents the position that laws on limitation periods are an important element of effective protection of an employee's right to equal pay. This should be seen in the broader context of the European legislator's desire to make laws on equal treatment more effective and to close the pay gap. Directive 2023/970 emphasises the right to information, and this premise logically means that the beginning of the limitation period requires that the employee be aware of the infringement or that the employee can be reasonably expected, in the applicable circumstances, to be aware of the infringement. Article 21 of Directive 2023/970 provides, inter alia, that limitation periods may not begin until the claimant is aware of, or can reasonably be expected to be aware of, the infringement. This provision builds on the existing case-law of the CJEU. We argue that despite the adoption of a very similar rule in the case-law of the Supreme Court, Article 21(1) of Directive 2023/970 needs to be implemented verbatim into Polish law. This is due to structure-related doubts about the liability regime for breaches of the principle of equal treatment in employment relationships. We accept that it is contractual in nature, but this does not preclude the adoption of a subjective model for enforceability of claims, characteristic of a different tort liability regime. The reason for this is the protection of an employee. The article also argues that intertemporal problems associated with a possible optional extension of protection (the limitation period does not commence during the employment relationship) can be solved by applying the Civil Code of 23 April 1964 accordingly.(original abstract)

W artykule zaprezentowano stanowisko, że regulacja dotycząca przedawnienia roszczeń stanowi istotny element skuteczności ochrony prawa pracownika do równego wynagrodzenia. Zagadnienie to należy widzieć w szerszym kontekście dążenia prawodawcy europejskiego do poprawy skuteczności regulacji związanych z zasadą równego traktowania w zakresie wynagrodzenia i likwidacji luki płacowej. Dyrektywa 2023/970 kładzie nacisk na prawo do informacji. Logicznym rozwinięciem tego założenia jest uzależnienie początku biegu przedawnienia roszczeń od świadomości pracownika o naruszeniu albo stanu uzasadnionego oczekiwania, że będzie świadomy naruszenia. Art. 21 dyrektywy 2023/970 stanowi m.in., że bieg terminów przedawnienia nie może rozpocząć się, zanim powód nie będzie świadomy lub zanim można w uzasadniony sposób oczekiwać, że będzie świadomy naruszenia. Przepis ten stanowi rozwinięcie dotychczasowego orzecznictwa TSUE. Autorzy stawiają tezę, że mimo przyjmowania w orzecznictwie Sądu Najwyższego bardzo zbliżonej reguły potrzebna jest implementacja art. 21 ust. 1 zd. 2 dyrektywy 2023/970 expressis verbis do prawa polskiego. Związane jest to z wątpliwościami natury konstrukcyjnej na temat reżimu odpowiedzialności z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w stosunkach pracy. Autorzy przyjmują jej kontraktowy charakter, który jednak nie sprzeciwia się przyjęciu subiektywnego wzorca wymagalności roszczeń, charakterystycznego dla odmiennego reżimu odpowiedzialności deliktowej. Przemawiają za tym względy ochronne wobec pracownika. W artykule postawiono również tezę, że problemy intertemporalne związane z ewentualnym fakultatywnym rozszerzeniem ochrony (brak rozpoczęcia biegu przedawnienia roszczeń w czasie trwania stosunku pracy) mogą być rozwiązywanie poprzez odpowiednie zastosowanie ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - przepisy wprowadzając Kodeks cywilny.(abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Remuneration; Remuneration for work; Employee rights; Wage discrimination; EU directives

PL

Wynagrodzenia; Wynagrodzenie za pracę; Prawa pracownika; Dyskryminacja płacowa; Dyrektywy UE

• Czasopismo: Z Problematyki Prawa Pracy i Polityki Socjalnej / Uniwersytet Śląski
• Rocznik: 2024
• Tom: 5(22)
• Strony: 1--34

Twórcy

autor

Krzysztof Kurosz

• Uniwersytet Łódzki

autor

Małgorzata Kurzynoga

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Benedi Lahuerta S.: EU Transparency Legislation to Adress Gender Pay Inequity: What is on the Horizon and its Likely Impact in Ireland. "Irish Journal of European Law" 2022, Vol. 24, s. 161-188.
• Brzozowski A., w: Kodeks cywilny. T. 1: Komentarz. Art. 1-44910. Red. K. Pietrzykowski. C.H.Beck, Warszawa 2018, s. 493.
• Czachórski W.: Prawo zobowiązań w zarysie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1968.
• Florek L.: Europejskie prawo pracy. LexisNexis, Warszawa 2010.
• Gonera K., w: Kodeks pracy. Komentarz. Red. L. Florek. Wyd. 4. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2017, s. 1523, 1557.
• Kłoda M.: Prawo międzyczasowe prywatne. Difin, Warszawa 2007.
• Kornobis-Romanowska D., w: Traktat o Unii Europejskiej. Komentarz. Red. D. Kornobis-Romanowska, R. Grzeszczak. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2023, s. 338-341.
• Korus P., w: Kodeks pracy. Komentarz. Red. A. Sobczyk. C.H.Beck, Warszawa 2014, s. 74.
• Kurzynoga M.: The Claim for Compensation for a Discriminatory Termination of an Employment Contract, The Resolution of Seven Judges of 28 September 2016, III PZP 3/16. In: International Labour Law Reports. Vol. 36. Ed. J. Aeberhard-Hodges. Wolters Kluwer, Leiden-Boston 2017, s. 31-41.
• Maniewska E., w: K. Jaśkowski, E. Maniewska: Kodeks pracy. Komentarz. Wyd. 11. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2019, s. 1184.
• Mikołajewicz J.: Prawo intertemporalne. Zagadnienia teoretycznoprawne. Printer, Poznań 2000.
• Nesterowicz M.: Zadośćuczynienie pieniężne ex contractu i przy zbiegu z odpowiedzialnością ex delicto. "Państwo i Prawo" 2007, nr 1, s. 20-31.
• Pajor T.: Odpowiedzialność dłużnika za niewykonanie zobowiązania. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1982.
• Radwański Z., Olejniczak A.: Prawo cywilne - część ogólna. C.H.Beck, Warszawa 2017.
• Sanetra W., w: J. Iwulski, W. Sanetra: Kodeks pracy. Komentarz. LexisNexis, Warszawa 2011, s. 181.
• Słotwiński S.: Rozstrzyganie wątpliwości intertemporalnych w prawie zobowiązań. "Studia Prawnicze" 2014, nr 2, s. 41-89.
• Smolin M.: Zasada równości płci. Studium komparatystyczne standardów Rady Europy i Unii Europejskiej. Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2013.
• Szabłowska-Juckiewicz M.: Odpowiedzialność odszkodowawcza podmiotu zatrudniającego za naruszenie zasady równego traktowania. Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2019.
• Szpunar M.: Wybrane problemy stosowania prawa Unii Europejskiej przed sądami państw członkowskich. "Palestra" 2020, nr 5, s. 60-73.

Identyfikatory

DOI

10.31261/zpppips.2024.22.03