PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Czasopismo
2024 | 15 | nr 50 Homo Politicus et Res Publica | 15--44
Tytuł artykułu

Rządy prawa czy rządy ludzi? Władza i prawo w sporze o "praworządność"

Warianty tytułu
The Rule of Law or the Rule of the People Power? And Law in the Dispute over the "Rule of Law"
Języki publikacji
PL
Abstrakty
CEL NAUKOWY: Analiza używanych w dyskursie politycznym pojęć, często redukowanych do sloganów, takich jak rule of law, "konstytucjonalizm", "demokracja". Refleksja nad relacją między rządami prawa a władzą polityczną i jej swoistością w demokracji. Wskazanie na ewolucję pojęcia konstytucji oraz na konstytucjonalizm jako szeroką filozofię polityczną. Zastosowanie tej analizy do polityki UE oraz sporu na linii Polska - Unia Europejska na temat praworządności.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Analiza pojęciowa, rozważania teoretyczne z elementami historycznymi.
PROCES WYWODU: Artykuł przechodzi od krótkiej prezentacji znaczenia "praworządności" - rule of law - w obecnej polityce i retoryce UE do kwestii politycznej natury konfliktu między Komisją Europejską a Polską i Węgrami, by następnie podjąć ogólny problem związku między władzą polityczną i prawem w demokracji oraz toczących się dyskusji naukowych na ten temat. W dalszych krokach przedstawia główne argumenty przeciw "konstytucjonalizmowi" jako filozofii politycznej i odnosi je do Unii Europejskiej, a w szczególności do sporu z Polską. Na zakończenie przedstawia zmianę dyskursu w Polsce po wyborach parlamentarnych 2023 roku.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Ujawnienie płytkości obecnego dyskursu politycznego w UE i w Polsce oraz wykazanie, jak trudny i głęboki jest problem relacji między demokracją a władzą większości parlamentarnej, przykrywany sloganem "rządy prawa". Sugerowane cytowanie: Krasnodębski, Z. (2024). Rządy prawa czy rządy ludzi? Władza i prawo w sporze o "praworządność".
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wniosek dotyczący UE - swoista konstytucjonalizacja Unii odbywa się kosztem demokracji w państwach członkowskich, ale jednocześnie prowadzi do wzmocnienia władzy politycznej Komisji Europejskiej. Wniosek dotyczący Polski: o ile możemy mówić o zwycięstwie "konstytucjonalizmu" unijnego w Polsce po ostatnich wyborach, o tyle na poziomie krajowym mamy do czynienia z "demokracją majorytarną", z bez względną przewagą władzy politycznej nad prawem, umożliwiającą jego ignorowanie lub nawet działanie wbrew niemu. (abstrakt oryginalny)
EN
RESEARCH OBJECTIVE: To analyse the terms used in political discourse, often reduced to slogans, such as "rule of law", "constitutionalism", "demo cracy". To reflect on the relationship between the rule of law and political power in a democracy. To indicate the evolution of the concept of constitution and of constitutionalism as a broad political philosophy. To apply this analysis to EU politics.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: Conceptual analysis, theoretical considerations with historical elements.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article proceeds with a brief presentation of the meaning of the "rule of law" in current EU policy and rhetoric, to the question of the political nature of the conflict between the European Commission and Poland and Hungary, before addressing the general problem of the relationship between political power and law in a democracy and the ongoing scholarly debates on this topic. It goes on to present the main arguments against "constitutionalism" as a political philosophy and relates them to the European Union. It concludes by outlining the change of discourse and politics in Poland after the parliamentary election of 2023.9.
RESEARCH RESULTS: Revealing the shallowness of the current political discourse in the EU and in Poland and demonstrating how difficult and deep is the problem of the relationship between democracy and parliamentary majority power, covered up by the slogan "rule of law".
CONCLUSIONS, INNOVATIONS, AND RECOMMENDATIONS: The constitutionalization of the Union is taking place at the expense of democracy in the Member States. It leads to a strengthening of the political power of the European Commission. While we can speak of the victory of EU "constitutionalism" in Poland after the last elections, at the national level we are dealing with "majoritarian democracy", with absolute predominance of political power over the national law, making it possible to ignore it or even to act against it. (original abstract)
Czasopismo
Rocznik
Tom
15
Strony
15--44
Opis fizyczny
Twórcy
  • Universität Bremen; Uniwersytet Ignatianum w Krakowie
Bibliografia
  • Benedikt, K.v., Schwartmann, R., & Stelken, P. (2023, 6 września), Künstliche Intelligenz als Advocatus Diaboli . Frankfurter Allgemeine Zeitung. https://www.faz.net/aktuell/politik/staat -und-recht/ki-und-die-justiz-einsatz-bringt-chancen-und-risiken-19155329.html (dostęp: 03.03.2024).
  • Böckenförde, E.-W. (1991). Recht, Staat, Freiheit. Studien zur Rechtsphilosophie, Staatstheorie und Verfassungsgeschichte . Frankfurt am Main: Suhrkamp.
  • Böckenförde, E.-W. (1999). Staat, Nation, Europa. Studien zur Staatslehre, Verfassungstheorie, Rechtsphilosophie . Frankfurt am Main: Suhrkamp.
  • Bodnar, A. (2020). Laudacja dla Profesora Mirosława Wyrzykowskiego z okazji wręczenia Odznaki Honorowej Rzecznika Praw Obywatelskich "Za Zasługi Dla Praw Człowieka", wygłoszona 4.09.2020. W A. Bodnar & A. Ploszka (Red.), Wokół kryzysu praworządności, demokracji i praw człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Mirosława Wyrzykowskiego (ss. 7-16). Warszawa: Wolters Kluwer.
  • Bohle, D., Greskovits, B., & Naczyk, M. (2023). The Politics of Europe's Rule of Law Crisis. DI Working Papers , 4 . Wien: Central European University.
  • Crouch, C. (2008). Postdemokratie . Berlin: Suhrkamp.
  • Friedman, B. (2002). The Birth of an Academic Obsession: The History of the Countermajoritarian Difficulty, Part Five. The Yale Law Journal , 112.(2), 153-259.
  • DoRzeczy (2023, 22 października). "Państwo policyjne przeciw PiS"? Niemiecki komentator radzi opozycji. https://dorzeczy.pl/opinie/495237/ panstwo-policyjne-przeciw-pis-niemiecki-komentator-radzi-opozycji.html (dostęp: 03.03.2024).
  • Grimm, D. (2016). Constitutionalism: Past, Present, and Future . Oxford: Oxford University Press.
  • Grimm, D. (2020). Recht oder Politik? Die Kelsen- Schmitt Kontroverse zur Verfassungsgerichtsbarkeit und die heutige Lage . Berlin: Duncker & Humblot.
  • Grimm, D. (2021). Verfassungsgerichtsbarkeit . Berlin: Suhrkamp Verlag, 328-341.
  • Jourová, V. (2023, 20 grudnia). Jourová zabrała głos ws. praworządności w Polsce . Do Rzeczy. https://dorzeczy.pl/opinie/528222/bodnar-na - -konferencji-z-jourova-to-dla-nas-zaszczyt.html (dostęp: 03.03.2024).
  • Kaufmann, A. (2021, 22 czerwca). Ex-BVerfG-Präsident Voßkuhle zum Streit um EZB-Urteil "Befangener kann man nicht sein" . Legal Tribune Online. https://www.lto.de/recht/justiz/j/ex-bverfg-praesident -andreas-vokuhle -zu -europischer -rechtsgemeinschaft- rechtsstaatlichkeit- ezbentscheidung-eugh-polen-ungarn/ (dostęp: 03.03.2024).
  • Kozerska, E., & Scheffle, T. (2001). Retoryka ciągłości: o dziedzictwie prawnym II Rzeczypospolitej i rządów komunistycznych . Acta Universitatis Wratislaviensis. Vol. 378: Studia nad Autorytaryzmem i Totalitaryzmem , 39 (2), 53-79.
  • Krasnodębski, Z. (2022). Introduction. Conservatism for Europe against Radicalism. W P. Wróblewski (Red.), Tradition and Change. Scruton's Philosophy and its Meaning for Contemporary Europe (ss. 9-15). Warszawa: Semper.
  • Krasnodębski, Z. (2023). Kurtyna podniesiona , Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej.
  • Kulpa, D. (2023, 28 grudnia). Likwidacja TVP. Obrona konstytucji czy zagrożenie? Prawnik nie ma wątpliwości . Business Insider. https://businessinsider.com.pl/prawo/opinie/likwidacja-tvp-to-zagrozenie-czy - -obrona-konstytucji-prawnik-nie-ma-watpliwosci/mx23rlf (dostęp: 03.03.2024).
  • Lammert, N. (2017). Produktive Spannung. Frankfurter Allgemeine Zeitung .
  • Loughlin, M. (2022). Against Constitutionalism . Cambridge-London: Harvard University Press.
  • Maiwald, M. (2003). Recht und Macht. Juristen Zeitung , 58 (22), 1073-1080.
  • Niezależna.pl (2024). "Wszystko będzie zgodnie z prawem, tak jak my je rozumiemy" - zapowiadał Tusk w sprawie mediów publicznych . https:// niezalezna.pl/media/tv-republika/wszystko-bedzie-zgodnie-z-pra - wem-tak-jak-my-je-rozumiemy-zapowiadal-tusk-w-sprawie-medio - w-publicznych/507546 (dostęp: 03.03.2024).
  • Papier, H.-J. (2019). Die Warnung: Wie der Rechtsstaat ausgehöhlt wird. Deutschlands höchster Richter a.D. klagt an . München: Heyne.
  • Poggi, G. (2001). Forms of Power . Cambridge-Oxford: Blackwell.
  • Rokita, J. (2024). Proceduralizm i przemoc . Teologia Polityczna. https:// teologiapolityczna.pl/jan-rokita-proceduralizm-i-przemoc (dostęp: 03.03.2024).
  • Sadurski, W. (2024, 2 stycznia). PiS używa konstytucji jako pułapki na demokratów . Gazeta Wyborcza. https://wyborcza.pl/7,75968,30553768,pis - -uzywa-konstytucji-jako -pulapki-na-demokratow.html (dostęp: 03.03.2024).
  • Safjan, M. (2023, 28 listopada). Państwo prawa bez zwłoki. Trzeba wyrwać się z pułapki prawniczego formalizmu . Gazeta Wyborcza. https://wyborcza.pl/7,75968,30449535,panstwo-prawa-bez-zwloki-trzeba-wyrwac - -sie-z-pulapki-prawniczego.html (dostęp: 03.03.2024).
  • Shaw, M.N. (2000). Prawo międzynarodowe . Warszawa: Książka i Wiedza.
  • Środa, M. (2023, 25 grudnia). Wpis na Facebooku. https://www.facebo - ok.com/Magdalena.Sroda/posts/914731926687235?ref=embed_post (dostęp: 03.03.2024).
  • Trybunał Konstytucyjny (2007). Wyrok z 11 maja 2007 r., K 2/07. https:// trybunal.gov.pl/fileadmin/content/omowienia/K_2_07_PL.pdf.
  • Tushnet, M., & Bugaric, B. (2021). Power to the People: Constitutionalism in the Age of Populism . Oxford: Oxford University Press.
  • Voßkule, A. (2021). Europa, Demokratie, Verfassungsgerichte . Berlin: Suhrkamp.
  • Waluchow, W., & Kyritsis, D. (2023). "Constitutionalism". W Edward N. Zalta & Uri Nodelman (eds.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2023 Edition) . https://plato.stanford.edu/archives/sum2023/ entries/constitutionalism/ (dostęp: 03.03.2024).
  • Wyrzykowski, M. (2024, 26 stycznia). Nie ma dwóch porządków prawnych. Nowe władze podnoszą kraj konstytucyjnie upadły . OKO.press. https:// oko.press/prof-wyrzykowski-nie-ma-dwoch-porzadkow-prawnych (dostęp: 03.03.2024).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171686594

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.