Konstytucyjna wolność zrzeszania się jako gwarancja realizacji potrzeb politycznych jednostki

• Autorzy: Klaudia Kijańska

Warianty tytułu

Constitutional Freedom of Association as the Guarantee for the Realisation of the Individual's Political Needs

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Zasadniczym celem naukowym artykułu jest poddanie analizie znaczenia wolności zrzeszania się, tj. art. 58 Konstytucji RP jako formy realizacji potrzeb politycznych człowieka. Praca ma ustalić, czy obecnie obowiązujące rozwiązania w zakresie zrzeszania się gwarantują realną możliwość zadośćuczynienia potrzebom ludzkim, a wynikającym z ich natury.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem badawczym jest ustalenie, czy obecne gwarancje wolnościowe, dotyczące swobody zrzeszania się, stanowią formę realizacji potrzeb politycznych człowieka. Do przeprowadzenia analizy zastosowano metody z zakresu nauk prawnych, tj. analizę dogmatyczno-prawną, doktrynalną, jak i teoretyczno-prawną.
PROCES WYWODU: W pierwszej części artykułu zajęto się przedstawieniem znaczenia czynnika społecznego w zakresie funkcjonowania państwa. Odwołano się do społecznej natury człowieka, opierając się na arystotelesowskim ujęciu politikon zoon. Kolejno przeprowadzono analizę regulacji ustawy zasadniczej w kontekście oddziaływania jednostki na sferę aktywności władzy za pośrednictwem wolności zrzeszania się. Końcowa część artykułu stanowi odpowiedź na założenia odnośnie do roli swobody stowarzyszania się w życiu każdego człowieka.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wolność zrzeszania się stanowi istotny element realizacji potrzeb ludzkich wynikających z natury społecznej człowieka, będąc formą oddziaływania politycznego. Obowiązujące regulacje konstytucyjne w odniesieniu do wolności zrzeszania się stanowią płaszczyznę umożliwiającą realny wpływ jednostki na władzę.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wobec źródła wolności zrzeszania się, jakim jest godność człowieka, zachodzi konieczność wdrożenia przez państwo takich standardów, które umożliwią realizację tej swobody bez względu na różne uwarunkowania prawne znajdujące się po stronie jednostki. Możliwość realizacji tej wolności powinna wyznaczać standardy w kształtowaniu prawa w obszarze stowarzyszania się. (abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The fundamental research objective of the article is to analyze the significance of the freedom of association, i.e., Article 58 of the Polish Constitution, as a means of fulfilling human political needs. The study aims to determine whether the current provisions regarding association guarantee a real opportunity to satisfy human needs arising from their nature.
THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The primary research problem is to establish whether the existing guarantees of freedom, specifically concerning the freedom of association, constitute a form of fulfilling human political needs. To conduct the analysis, legal research methods were employed, including doctrinal, doctrinal-theoretical, and theoretical-legal analyses.
THE PROCESS OF ARGUMENTATION: In the article's content, the first section refers to presenting the role of the societal factor in the functioning of the state. It draws upon the social nature of humans based on the Aristotelian concept of "politikon zoon". Subsequently, an analysis of the constitutional regulations is carried out in the context of an individual's impact on the sphere of authority through the freedom of association. The final part of the article provides answers regarding the role of the freedom of association in every individual's life.
RESEARCH RESULTS: The freedom of association constitutes a significant element in fulfilling human needs arising from the social nature of humans, as a form of political influence. The current constitutional regulations concerning the freedom of association provide a platform for individuals to exert real influence over authority. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Potrzeby społeczne; Prawa człowieka; Koncepcje wolności; Wolności obywatelskie

EN

Social needs; Human rights; Concepts of freedom; Civil liberties

• Czasopismo: Horyzonty Polityki
• Rocznik: 2024
• Tom: 15
• Numer: nr 50 Homo Politicus et Res Publica
• Strony: 213--228

Twórcy

autor

Klaudia Kijańska

• Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie

Bibliografia

• Armada, P. (2020). Polityczna natura człowieka jako problem: między czytaniem Arystotelesa a nowoczesnym użyciem rozumu. Horyzonty Polityki, 1(1), 25-62.
• Arystoteles (1953). Polityka. L. Piotrowicz (Tłum.). Wrocław: Zakład Imienia Ossolińskich - Wydawnictwo.
• Bielecki, L., & Ruczkowski, R. (2010). Wolność zrzeszania się i jej ograniczenia w Konstytucji RP i w prawie międzynarodowym. Przegląd Prawa Publicznego, 7-8, 19-28.
• Bielecki, M. (2019). Wolności i prawa polityczne dziecka. Studia Prawnoustrojowe, 45, 7-25.
• Bień-Kacała, A. (2022). Czy demokracja może jeszcze obronić się sama w Polsce?, Państwo i Prawo, 10, 374-391.
• Chmaj, M. (2008). Prawnomiędzynarodowe i konstytucyjne podstawy wolności zrzeszania się. W M. Chmaj (Red.). Wolność zrzeszania się w Polsce (ss. 1-14). Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Dominiak, Ł.M. (2010). Cztery koncepcje zoon politikon. Uwagi do-tyczące problematyczności politycznej natury człowieka. Horyzonty Polityki, 1(1), 91-109.
• Fleszer, D. (2019). Wolność zrzeszania się. Roczniki Administracji i Prawa, XIX(2), 19-34.
• Garlicki, L. (2014). Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu. Warszawa: LexisNexis.
• Gulińska, E. (2023). Stowarzyszenie jako element społeczeństwa obywatelskiego. Studia Prawa Publicznego, 2(42), 167-180.
• Jan XXIII (1987). Pacem in terris. W Dokumenty nauki społecznej Kościoła. Vol. 1 (ss. 269-304). Rzym-Lublin: Fundacja Jana Pawła II - Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej - Redakcja Wydawnictw KUL.
• Juchniewicz, J., & Kazimierczuk, M. (2023). Wolność zrzeszania się. W M. Chmaj (Red.), Konstytucyjne wolności i prawa w Polsce (ss. 194-202). Warszawa: Wolters Kluwer.
• Kazimierczuk, M. (2014). Pojęcie, istota oraz źródło wolności i praw człowieka, Studia Prawnoustrojowe, 26, 101-114.
• Kazimierczuk, M. (2015). Wolność zrzeszania się jako element społeczeństwa obywatelskiego. Studia Prawnoustrojowe, 28, 21-34.
• Kijańska, K. (2023), Wolność zrzeszania się jako forma realizacji potrzeb społecznych człowieka. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 4, 163-172.
• Krzynówek, A. (2010). Animal politicum - próba rehabilitacji. Horyzonty Polityki, 1(1), 131-148.
• Kuczma, P. (2014). Wolność zrzeszania się. W M. Jabłoński, Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym (ss. 311-321). Wrocław: Prace Naukowe Wy-działu Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Maciejewska-Szałas, M. (2017). Organizacje pozarządowe i formy ich uczestnictwa w postępowaniu cywilnym. Gdańskie Studia Prawnicze, XXXVIII, 121-135.
• Pius XI (1987). Mit brennender Sorge. W Dokumenty nauki społecznej Kościoła. Vol. 1 (ss. 103-126). Rzym-Lublin: Fundacja Jana Pawła II - Polski Instytut Kultury Chrześcijańskiej - Redakcja Wydawnictw KUL.
• Przywora, B. (2020). Lokalne grupy działania jako szczególnego rodzaju stowarzyszenia w procesie kształtowania społeczeństwa obywatelskiego - perspektywa konstytucyjnoprawna. W K. Małysa-Sulińska, M. Stec (Red.), Podmiotowość samorządu terytorialnego a zakres jego zadań i kompetencji (ss. 279-292). Warszawa: Wolters Kluwer.
• Safjan, M. (2018). Społeczeństwo obywatelskie w czasach kryzysu. Chrześcijaństwo, Świat, Polityka. Zeszyty Społecznej Myśli Kościoła, 22, 5-72.
• Sokolewicz, W., & Wojtyczek, K. (2016). Art. 58. W L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz (ss. 352-391). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
• Stecko, S. (2018). Prawa i wolności człowieka i obywatela w świetle Konstytucji RP. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 1(41), 171-188.
• Świercz, P. (2010). Znaczenie pojęcia "natura" w doktrynie politycznej Thomasa Hobbesa na tle koncepcji zoon politikon. Horyzonty Polityki, 1(1), 111-130.
• Tuleja, P. (2021). Komentarz do artykułu 12 Konstytucji. W P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, & P. Tuleja, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Wyd. II. LEX (online).
• Wojtczak, D. (2016). Wolności i prawa związkowe w Konstytucji z dnia 2 kwietnia 1997 r. Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 1(29), 127-145.
• Wyrok TK z 27.05.2003 r., K 11/03, OTK-A 2003, nr 5, poz. 43.
• Wyrok NSA z 7.12.2021 r., II GSK 995/18, LEX nr 3291179.

Identyfikatory

DOI

10.35765/HP.2534