The Violation of the Laws of Armed Conflict in the Ukrainian and Polish Dimension: the Criminal Law Discourse

• Autorzy: Oleksandr Sotula

Warianty tytułu

Naruszenie prawa konfliktów zbrojnych w wymiarze ukraińskim i polskim: dyskurs prawa karnego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The current Criminal Code of Ukraine has shown that it can effectively respond to the challenges associated with the war unleashed by the Russian Federation against Ukraine. Chapter XX of the Special Part of the Criminal Code of Ukraine contains a number of articles that qualify the criminal acts of Russian occupiers. First of all, this is Article 438 "Violation of the laws and customs of war". In its content, it largely reflects the compliance of Ukrainian national criminal law with the provisions of international law in the field of the regulation of responsibility for committing criminal violations of international humanitarian law (the law of armed conflicts). A comparative legal analysis of Ukrainian and Polish legislation was carried out in terms of criminal liability for the violation of the laws and customs of war. Criminal violations of international humanitarian law are punishable under Articles 122-126 of the Criminal Code of the Republic of Poland. A detailed analysis of the content of these articles of the Criminal Code of the Republic of Poland showed a significant difference between the norms of the Polish criminal law in terms of detailing the acts that the Polish legislator defined as a violation of international humanitarian law. In particular, in addition to the general concept of the civilian population, the Polish criminal law proposes as victims persons laying down their arms or having no means of protection, the surrendered, the wounded, the sick, the shipwrecked, medical personnel, the clergy, unifying the concept of all persons enjoying international protection during armed hostilities. This position of the Polish legislator is more constructive and more closely connected with the relevant international legal acts than the corresponding norm of the Criminal Code of Ukraine. In addition, § 2 of Article 123 of the Criminal Code of the Republic of Poland provides an expanded understanding of ill-treatment of victims, which is not found in Article 438 of the Criminal Code of Ukraine. Also, the Ukrainian legislator ignored those violations of international humanitarian law which are indicated in Article 124 of the Criminal Code of the Republic of Poland - which also works in favour of the Polish criminal law, as it tries to comply with the provisions of international humanitarian law to a greater extent. (original abstract)

Obowiązujący Kodeks karny Ukrainy pokazał, że potrafi skutecznie odpowiedzieć na wyzwania związane z wojną rozpętaną przez Federację Rosyjską przeciwko Ukrainie. Rozdział XX części specjalnej Kodeksu karnego Ukrainy zawiera szereg artykułów kwalifikujących przestępcze działania rosyjskich okupantów. Przede wszystkim jest to artykuł 438 "Naruszenie praw i zwyczajów wojennych". W swojej treści w dużej mierze odzwierciedla zgodność ukraińskiego krajowego prawa karnego z przepisami prawa międzynarodowego w zakresie regulacji odpowiedzialności za popełnienie karalnych naruszeń międzynarodowego prawa humanitarnego (prawa konfliktów zbrojnych). Dokonano porównawczej analizy prawnej ustawodawstwa ukraińskiego i polskiego pod kątem odpowiedzialności karnej za naruszenie praw i zwyczajów wojennych. Karalne naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego podlegają karze z art. 122-126 Kodeksu karnego Rzeczypospolitej Polskiej. Szczegółowa analiza treści tych artykułów Kodeksu karnego RP wykazała istotną różnicę pomiędzy normami polskiego prawa karnego w zakresie uszczegółowienia czynów, które polski ustawodawca określił jako naruszenie międzynarodowego prawa humanitarnego. W szczególności, jak widzimy, poza ogólną koncepcją ludności cywilnej, polskie prawo karne jako ofiary proponuje osoby, które składając broń lub nie mając środków ochrony, poddały się, ranni, chorzy, rozbitkowie, personel medyczny, duchownych, ujednolicając koncepcję wszystkich osób korzystających z ochrony międzynarodowej podczas działań zbrojnych. Takie stanowisko polskiego ustawodawcy jest bardziej konstruktywne i ściślej powiązane z właściwymi międzynarodowymi aktami prawnymi niż odpowiadająca im norma Kodeksu karnego Ukrainy. Ponadto § 2 art. 123 Kodeksu karnego RP zapewnia rozszerzone rozumienie złego traktowania ofiar, którego nie ma w art. 438 Kodeksu karnego Ukrainy. Ustawodawca ukraiński zignorował także naruszenia międzynarodowego prawa humanitarnego, na które wskazuje art. 124 Kodeksu karnego RP - co także działa na korzyść polskiego prawa karnego, starając się przestrzegać przepisów prawa międzynarodowego w większym stopniu prawo humanitarne. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

International law; Criminal liability; Armed conflicts; Criminal Law

PL

Prawo międzynarodowe; Odpowiedzialność karna; Konflikty zbrojne; Prawo karne

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 106 Russian Aggression Against Ukraine: The Fall and Rise of International Law
• Strony: 131--152

Twórcy

autor

Oleksandr Sotula

• Kherson State University, Ukraine

Bibliografia

• 1. Amnesty International. 2022. "Ukraine: Russian soldiers filmed viciously attacking Ukrainian POW must face justice." Amnesty, July 29, 2023. https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/07/ukraine-russian-soldiers-filmed-viciously-attacking-ukrainian-pow-must-face-justice/ (accessed: 18.12.2023).
• 2. Anisimov, Herman. 2022. "Pid chas kvalifikatsii dii osoby yak porushennia zakoniv ta zvychaiv viiny vazhlyvym ye vstanovlennia kontekstualnoho aspektu." Verkhovnyi Sud, July 4, 2022. https://supreme.court.gov.ua/supreme/pres-centr/news/1291154 (accessed: 18.12.2023).
• 3. BBC News Ukraina. 2022. "Masova zahybel ukrainskykh polonenykh v Olenivtsi. Shcho vidomo." BBC, July 29, 2023. https://www.bbc.com/ukrainian/news-62339684 (accessed: 18.12.2023).
• 4. Boiko, Andrij. Larysa Brych. Viktor Hryshchuk. Oleksandr Dudorov. 2019. Naukovo-praktychnyi komentar Kryminalnoho kodeksu Ukrainy. Ed. by Mykola Melnyk, Mykola Khavroniuk. Kyiv: VD "Dakor."
• 5. Defense Express. 2022. "Rashysty pochaly robyty vkrai nebezpechni miny-pastky: choho ne treba robyty za bud-yakykh umov." Defense Express, March 27, 2022. https://defence-ua.com/weapon_and_tech/vorog_pochav_robiti_vkraj_nebezpechni_mini_pastki_chogo_ne_treba_robiti_za_bud_jakih_umov-6660.html (accessed: 18.12.2023).
• 6. Espreso.tv. 2022. "U RF termin «spetsialna viiskova operatsiia» vyhadaly, shchob ne deklaruvaty tsilei viiny, - ochilnyk Minreintehratsii Chernysh." https://espreso.tv/u-rf-termin-spetsialnaviyskova-operatsiya-vigadali-shchob-ne-deklaruvati-tsiley-viyni-ochilnik-minreintegratsiichernish (accessed: 18.12.2023).
• 7. Holos Ameryky Ukrainskoiu. 2023. "Okupanty-pobratymy." Holos Ameryky, March 18, 2023. https://ukrainian.voanews.com/a/okypanty-pobratymy-podibnist-vtorgnennya-rosii-donazi/7011190.html (accessed: 18.12.2023).
• 8. Hosudarstvennaia Duma Rossyiskoi Federatsyy. 1998. O voynskoi obiazannosty y voennoi sluzhbe. March 28. https://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_18260 (accessed: 18.12.2023).
• 9. Human Rights Watch. 2022. "Ukraine: Russia Uses Banned Antipersonnel Landmines." https://www.hrw.org/news/2022/03/29/ukraine-russia-uses-banned-antipersonnel-landmines (accessed: 18.12.2023).
• 10. Informatsiine ahentstvo "Ukrainski Natsionalni Novyny." 2022. "Prymusovi roboty na okupovanykh terytoriiakh: yak diiaty ukraintsiam, shchob unyknuty kryminalnoi vidpovidalnosti - porady advokata." UNN, May 26, 2022. https://www.unn.com.ua/uk/news/1978592-primusoviroboti-na-okupovanikh-teritoriyakh-yak-diyati-ukrayintsyam-schob-uniknuti-kriminalnoyividpovidalnosti-poradi-advokata (accessed: 18.12.2023).
• 11. Khavroniuk, Mykola. 2022. "Kryminalna vidpovidalnist za porushennia zakoniv ta zvychaiv viiny: dvadtsiaty zapytan ta vidpovidei." Tsentr polityko-pravovykh reform. September 19, 2022. https://pravo.org.ua/blogs/kryminalna-vidpovidalnist-za-porushennya-zakoniv-ta-zvychayivvijnydvadtsyat-zapytan-ta-vidpovidej (accessed: 18.12.2023).
• 12. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970780483/U/D19970483Lj.pdf (accessed: 18.12.2023).
• 13. Meltser, Nils. 2020. Mizhnarodne humanitarne pravo. Zahalnyi kurs: navch. posib. Kyiv: Mizhnarodnyi Komitet Chervonoho Khresta.
• 14. Ministerstvo oborony Ukrainy. 2018. "Pro zatverdzhennia Zmin do Instruktsii pro poriadok vykonannia norm mizhnarodnoho humanitarnoho prava u Zbroinykh Sylakh Ukrainy."
• 15. October 10, 2018. https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/z1233-18 (accessed: 18.12.2023).
• 16. Ministerstvo zakhystu dovkillia ta pryrodnykh resursiv Ukrainy. 2023. "Daidzhest kliuchovykh naslidkiv rosiiskoi ahresii dlia ukrainskoho dovkillia za 25 travnia - 9 chervnia 2023 roku." https://mepr.gov.ua/dajdzhest-klyuchovyh-naslidkiv-rosijskoyi-agresiyi-dlya-ukrayinskogodovkillya-za-25-travnya-9-chervnya-2023-roku/ (accessed: 18.12.2023).
• 17. Orlova, Violetta. 2022. "U Derzhdepi SShA zaiavyly, shcho Rosiia «provodyt kampaniiu z teroru» v Ukraini." UNYAN, April 19, 2022. https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-derzhdepvvazhaye-shcho-rosiya-provodit-kampaniyu-z-teroru-v-ukrajini-novini-vtorgnennya-rosiji-vukrajinu-11792301.html (accessed: 18.12.2023).
• 18. Prysedska, Viktoriia. 2022. "«My pryishly vas zvilniaty». Yak Rosiia «denatsyfikuie» shkoly na okupovanykh terytoriiakh." BBC News Ukraina, May 30, 2022. https://www.bbc.com/ukrainian/features-61619012 (accessed: 18.12.2023).
• 19. Safronov, Taras. 2022. "Ne fosfor: Rosiia vykorystovuie po Ukraini zapaliuvalni snariady 9M22S." HO "Ukrainskyi militarnyi tsentr", March 27, 2022. https://mil.in.ua/uk/articles/ne-fosforrosiya-vykor1ystovuye-po-ukrayini-zapalni-snaryady-9m22s/ (accessed: 18.12.2023).
• 20. Senatorova, Oksana. 2018. Prava liudyny i zbroini konflikty: navch. posib. Kyiv: FOP Holembovska O.O.
• 21. Shunevych, Kateryna. 2022. "Ne zbroinyi konflikt, ne terorystychna operatsiia - operatsiia «viina»." YurFem, March 25, 2022. https://jurfem.com.ua/ne-zbroynyy-konflikt-ne-terorystychnaoperatsia-operatsia-viyna (accessed: 18.12.2023).
• 22. Ukrainer.net. 2023. "Kraina-kradiika: yaki kulturni tsinnosti Ukrainy vykrala Rosiia." May 6, 2023. https://ukrainer.net/rosiia-vykrala-tsinnosti/ (accessed: 18.12.2023).
• 23. Ukrainska pravda. 2022. "Okupanty obstrilialy raketamy misto na Kharkivshchyni, bahato ruinuvan." June 6, 2022. https://www.pravda.com.ua/news/2022/06/6/7350845/ (accessed: 18.12.2023).
• 24. United Nations. 1945. Charter of the International Military Tribunal - Annex to the Agreement for the prosecution and punishment of the major war criminals of the European Axis (Charter of the International Military Tribunal) August 8. https://www.refworld.org/docid/3ae6b39614.html (accessed: 18.12.2023).
• 25. United Nations. 1949a. Convention (I) for the Amelioration of the Condition of the Wounded and Sick in Armed Forces in the Field. August 12. https://ihl-databases.icrc.org/en/ihl-treaties/gci-1949 (accessed: 18.12.2023).
• 26. United Nations. 1949b. Convention (II) for the Amelioration of the Condition of Wounded, Sick and Shipwrecked Members of Armed Forces at Sea. August 12. https://ihl-databases.icrc.org/en/ihl-treaties/gcii-1949 (accessed: 18.12.2023).
• 27. United Nations. 1949c. Geneva Convention relative to the Protection of Civilian Persons in Time of War (2nd part). August 12. https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/geneva-convention-relative-protection-civilian-persons-time-war (accessed: 18.12.2023).
• 28. United Nations. 1949d. Geneva Convention relative to the Treatment of Prisoners of War. August 12. https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/geneva-convention-relativetreatment-prisoners-war (accessed: 18.12.2023).
• 29. United Nations. 1949e. Protocol Additional to the Geneva Conventions of 12 August 1949, and relating to the Protection of Victims of International Armed Conflicts (Protocol 1) August 12. https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/protocol-additional-genevaconventions-12-august-1949-and (accessed: 18.12.2023).
• 30. United Nations. 1954. Convention for the protection of cultural property in the event of armed conflict. May 14. https://en.unesco.org/sites/default/files/1954_Convention_EN_2020.pdf (accessed: 18.12.2023).
• 31. United Nations. 1977. Convention on the prohibition of military or any other hostile use of environmental modification techniques. May 18. https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=IND&mtdsg_no=XXVI-1&chapter=26&clang=_en (accessed: 18.12.2023).
• 32. United Nations. 1980. Convention on Prohibitions or Restrictions on the Use of Certain Conventional Weapons which may be deemed to be Excessively Injurious or to have Indiscriminate Effects (with Protocols I, II and III). October 10. https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=IND&mtdsg_no=XXVI-2&chapter=26&clang=_en (accessed: 18.12.2023).
• 33. United Nations. 1994. Budapest Memorandum on Security Guarantees in Connection with Ukraine's Accession to the Treaty on the Non-Proliferation of Nuclear Weapons. December 5. https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%203007/Part/volume-3007-I-52241.pdf (accessed: 18.12.2023).
• 34. United Nations. 1997. Convention on the Prohibition of the Use, Stockpiling, Production and Transfer of Anti-Personnel Mines and on their Destruction. September 18. https://www.un.org/en/genocideprevention/documents/atrocity-crimes/Doc.44_convention%20antipersonnel%20mines.pdf (accessed: 18.12.2023).
• 35. United Nations. 1998. Rome Statute of the International Criminal Court (United Nations Statute). July 17. https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/995_588 (accessed: 18.12.2023).
• 36. United Nations. 2003. Protocol on Explosive Remnants of War (Protocol V to the 1980 CCW Convention). November 28. https://ihl-databases.icrc.org/en/ihl-treaties/ccw-protocol-v (accessed: 18.12.2023).
• 37. United Nations. 2008. The Convention on Cluster Munitions. December 3. https://www.clusterconvention.org/convention-text/ (accessed: 18.12.2023).
• 38. United Nations. 2022. "Ukraine war: Russia used cluster weapons at least 24 times, says UN's Bachelet". https://news.un.org/en/story/2022/03/1115092 (accessed: 18.12.2023).
• 39. Upovnovazhenyi Verkhovnoi Rady Ukrayiny z prav liudyny. 2022. "Upovnovazhenyi: rashysty prodovzhuiut zaliakuvannia, filtratsiiu ta vbyvstvo myrnoho naselennia na tymchasovo okupovanykh terytoriiakh." https://www.ombudsman.gov.ua/news_details/upovnovazhenijrashisti-prodovzhuyut-zalyakuvannya-filtraciyu-ta-vbivstvo-mirnogo-naselennya-natimchasovo-okupovanih-teritoriyah (accessed: 18.12.2023).
• 40. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 17). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970880553/U/D19970553Lj.pdf (accessed: 18.12.2023).
• 41. Verkhovna Rada Ukrainy. 1999. Pro vyvezennia, vvezennia ta povernennia kulturnykh tsinnostei. September 21, 1999. https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1068-14 (accessed: 18.12.2023).
• 42. Verkhovna Rada Ukrainy. 2000. Pro okhoronu kulturnoi spadshchyny. June 8, 2000. https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1805-14 (accessed: 18.12.2023).
• 43. Verkhovna Rada Ukrainy. 2001. Kryminalnyi kodeks Ukrainy. April 4. http://zakоn2.rada.gоv.ua/laws/shоw/2341-14 (accessed: 18.12.2023).
• 44. Verkhovna Rada Ukrainy. 2014. Zaiava Verkhovnoi Rady Ukrainy do Mizhnarodnoho kryminalnoho sudu pro vyznannia Ukrainoiu yurysdyktsii mizhnarodnoho kryminalnoho sudu shchodo skoiennia zlochyniv proty liudianosti vyshchymy posadovymy osobamy derzhavy, yaki pryzvely do osoblyvo tiazhkykh naslidkiv ta masovoho vbyvstva ukrainskykh hromadian pid chas myrnykh aktsii protestiv u period z 21 lystopada 2013 roku po 22 liutoho 2014 roku. February 25. https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/790-18 (accessed: 18.12.2023).
• 45. Verkhovna Rada Ukrainy. 2015. Pro Zaiavu Verkhovnoi Rady Ukrainy "Pro vyznannia Ukrainoiu yurysdyktsii Mizhnarodnoho kryminalnoho sudu shchodo skoiennia zlochyniv proty liudianosti ta voiennykh zlochyniv vyshchymy posadovymy osobamy Rosiiskoi Federatsii ta kerivnykamy terorystychnykh orhanizatsii «DNR» ta «LNR», yaki pryzvely do osoblyvo tiazhkykh naslidkiv ta masovoho vbyvstva ukrainskykh hromadian." February 4. https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/145-19 (accessed: 18.12.2023).
• 46. Zaverukha, Mykola. 2023. "Viina i voiennyi stan. U chomu poliahaie riznytsia mizh tsymy poniattiamy?" Еxpres.online, February 21, 2023. https://expres.online/lyudi-i-problemi/viynai-voenniy-stan-u-chomu-polyagae-riznitsya-mizh-tsimi-ponyattyami (accessed: 18.12.2023).
• 47. ZMINA. 2022. "Rosiiski viiskovi vbyly zhinku, prymotaly do nei yii zhyvu dytynu, a mizh nymy zaklaly minu - zhurnalisty." https://zmina.info/news/rosiys%ca%b9ki-viys%ca%b9kovivbyly-zhinku-prymotaly-do-neyi-yiyi-zhyvu-dytynu-a-mizh-nymy-zaklaly-minu-zhurnalisty/ (accessed: 18.12.2023).
• 48. ZMINA. 2022a. "Rosiiskomu viiskovomu, yakyi letiv bombarduvaty Chernihiv, zahrozhuie dovichne." https://zmina.info/news/rosijskomu-vijskovomu-yakyj-letiv-bombarduvaty-chernigivzagrozhuye-dovichne/ (accessed: 18.12.2023).
• 49. ZN.UA. 2022. "Okupanty znovu zbyraiutsia vykorystaty tsyvilnykh yak zhyvyi shchyt." https://zn.ua/ukr/UKRAINE/okupanti-znovu-zbirajutsja-vikoristati-tsivilnikh-jak-zhivij-shchit.html (accessed: 18.12.2023).
• 50. ZN.UA. 2022a. "OON rozsliduie 24 vypadky vykorystannia Rosiieiu kasetnykh boieprypasiv. V orhanizatsii takozh zaiavyly, shcho nevybirkovi ataky RF mozhut vvazhatysia voiennymy zlochynamy." https://zn.ua/ukr/POLITICS/oon-rozsliduje-24-vipadki-vikoristannja-rosijejukasetnikh-bojepripasiv.html (accessed: 18.12.2023).

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/0208-6069.106.08