Wpływ zanieczyszczeń punktowych na jakość wody rzeki san

• Autorzy: Agnieszka Policht-Latawiec , Włodzimierz Kanownik , Damian Łukasik

Warianty tytułu

Effect of Point Source Pollution on The San River Water Quality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W pracy przedstawiono zmiany jakości wody rzeki San (od km 28+800 do 23+200) w wyniku zrzutu oczyszczonych ścieków komunalnych i przemysłowych w km 26+440. Na badanym odcinku San objęty jest ochroną w ramach obszarów siedliskowych Natura 2000 (Dolina Dolnego Sanu). Badania zanieczyszczeń w oczyszczonych ściekach z Miejskiej i Centralnej Oczyszczalni prowadzono dwa razy w miesiącu. Miejska Oczyszczalnia Ścieków przyjmuje ścieki komunalne miasta Stalowa Wola, została zmodernizowana w 2008 roku i dysponuje maksymalną przepustowością 17500 m3·d-1 oraz przyjęciem ładunków zanieczyszczeń do 98500 RLM. Sąsiadująca z nią Centralna Oczyszczalnia Ścieków oczyszcza ścieki z terenów zabudowy przemysłowej Huty Stalowa Wola oraz Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN w Stalowej Woli. Jej maksymalna przepustowość wynosi 100000 m3·d-1, ale podczas pogody bezdeszczowej ilość ścieków nie przekracza 20000 m3·d-1. Ocenę wpływu ścieków na jakość wody rzeki San dokonano w dwóch punktach pomiarowo-kontrolnych (2360 m powyżej i 3240 m poniżej zrzutu ścieków) na podstawie czteroletnich (2009-2012) badań 19 wskaźników zanieczyszczeń, w tym 3 fizyczne, 2 tlenowe, 2 biogenne, 2 zasolenia, 7 metali oraz 3 przemysłowe. W punktach pomiarowo-kontrolnych określono klasy jakości wody Sanu według Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie sposobu klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych [Dz. U. 2011 Nr 259 poz. 1549]. Aby określić wpływ oczyszczonych ścieków na jakość wody powierzchniowej w odbiorniku, nieparametrycznym testem U Manna-Whitney'a sprawdzono istotność różnic stężeń zanieczyszczeń pomiędzy punktami usytuowanymi przed i poniżej zrzutu ścieków. Powyżej jak i poniżej oczyszczalni ścieków wody Sanu zaklasyfikowano do stanu ekologicznego poniżej dobrego ze względu na wysoką wartość pięciodniowego biochemicznego zapotrzebowania tlenu. Oczyszczone ścieki wpływają na wzrost stężeń większości wskaźników zanieczyszczeń w wodzie Sanu, ale jest on statystycznie nieistotny na poziomie α = 0,05.(abstrakt oryginalny)

EN

The paper presents changes of the San river water quality (from km 28+800 to 23+200) in result of treated municipal and industrial sewage discharge at km 26+440. Along the analyzed section, the San is under protection in the framework of Natura 2000 habitat areas programme (The Lower San River Valley). Analyses of pollutants in treated sewage originating from the Municipal and Central Treatment Plant were conducted twice a month. Municipal Sewage Treatment Plant, a maximum throughput of 17500 m3·24 hours-1, receives municipal sewage from Stalowa Wola city, was modernized in 2008 and is capable of receiving the pollutant load to 98500 RLM. The neighbouring Central Sewage Treatment Plant treats sewage from the Stalowa Wola Iron Works area and from the Tarnobrzeg EURO-PARK WISŁOSAN Special Economic Zone in Stalowa Wola. Its maximum throughput is 100000 m3·24 hours-1, but during the rainless weather the amount of sewage does not exceed 20000 m3·24 hours-1. The assessment of sewage effect on the San river water quality was carried out in two measurement-control points (2360 m above and 3240 m below the sewage discharge point) on the basis on four-year (2009-2012) analyses of 19 pollution indices, including 3 physical, 2 oxygen, 2 biogenic, 2 salinity, 7 metals and 3 industrial ones. In measurement-control points quality classes of the San river water were determined according to the Regulation of the Minister of the Environment on classification of ecological status, ecological potential and chemical status of homogeneous parts of surface water [Journal of Laws of 2011, No.259, item 1549]. In order to determine the effect of treated sewage on surface water quality in the receiving water using U Mann-Whitney non-parametric test, the significance of difference in pollutant concentrations was checked between the points situated before and below the sewage discharge. The San river water both upstream and downstream from the sewage treatment plant was classified to ecological status below good due to high value to five-day biological oxygen demand, however the value was statistically insignificant on the level α = 0,05.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Poziom zanieczyszczenia; Jakość wody

EN

Level of contamination; Water quality

• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Numer: nr IV/1
• Strony: 253--269

Twórcy

autor

Agnieszka Policht-Latawiec

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

autor

Włodzimierz Kanownik

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

autor

Damian Łukasik

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie

Bibliografia

• Cooper, D.M., House, W.A., Reynolds, B., Hughes, S., May, L., Gannon, B. (2002). The phosphorus budget of the Thame catchment, Oxfordshire: 2. Modelling. The Science of the Total Environment, 282-283, 435-457.
• Czaban, S. (2008). Klasyfikacja jakości wód powierzchniowych w Polsce. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 9, 259-269.
• Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council establishing a framework for Community action in the field of water police. OJ L 327, 21.12.2000.
• Dmochowska, A., Dmochowski, D. (2011). Zawartość substancji nieorganicznych oraz zanieczyszczeń organicznych w odciekach ze składowiska odpadów komunalnych w Łubnej. Polski Przegląd Medycyny i Psychologii Lotniczej 4, 17, 371-380.
• Gałczyńska, M., Gamrat, R., Pacewicz, K. (2011). Influence of different uses of the environment on chemical and physical features of small water ponds. Pol. J. Environ .Stud., 20, 4, 885-894.
• Grunert, R., Okruszko, T., Giełczewski, M. (2004). Rola zanieczyszczeń obszarowych w kształtowaniu jakości wód powierzchniowych Górnej Narwi. Roczniki AR w Poznaniu, CCCLVII, 111-118.
• Kanclerz, J., Murat-Błażejewska, S., Sojka, M., Przybył, A. (2008). Zmiany jakości wody i struktury ichtiofauny rzeki nizinnej w latach 2000-2009. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 9, 145-155.
• Kanownik, W., Rajda, W. (2011). Wpływ oczyszczonych ścieków na jakość wód w odbiorniku. Gaz, Woda i Technika Sanitarna, 10, 366-368.
• Kiryluk, A., Wiater, J. (2004). Stężenie składników pokarmowych w wodach odpływających z ekstensywnych ekosystemów łąkowych. Woda-Środowisko- Obszary Wiejskie, 4, 2a(11), 445-453.
• Królak, E., Korycińska, M., Diadik, K., Godziuk, S. (2011). Czy lokalne oczyszczalnie ścieków wpływają na jakość wód w ich odbiornikach? Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych, 48, 343-352.
• Kuczyńska-Kippen, N., Joniak, T. (2010). The impact of water chemistry on zooplankton occurrence in two types (field versus forest) of small water bodies. International Review of Hydrobiology, 95(2), 130-141.
• Lewandowska-Robak, M., Górski, Ł., Kowalkowski, T., Dąbkowska-Naskręt, H., Mieszkowska, I. (2011). Wpływ ścieków oczyszczonych odprowadzanych z Oczyszczalni Ścieków w Tucholi na jakość wody w strudze Kicz. Inżynieria i Ochrona Środowiska, 14 (3), 209-221.
• Macrae, M.L., English, M.C., Schiff, S.L., Stone, M. (2007). Intra-annual variability in the contribution of tile drains to basin discharge and phosphorus export in a first- order agricultural catchment. Agricultural Water Management, 92, 171-182.
• Małek, S., Gawęda, T. (2006). Charakterystyka wód powierzchniowych zlewni Potok Dupniański w Beskidzie Śląskim. Sylwan, 2, 29-36.
• Moniewski, P., Stolarska, M. (2007). Wpływ naturalnych i antropogenicznych czynników na podstawowe charakterystyki fizykochemiczne wody w małej zlewni strefy podmiejskiej Łodzi. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 7, 1(19), 105-122.
• Ochrona Środowiska 2012. GUS Warszawa. Pozyskano z: http://www.stat.gov.pl
• Pozwolenie wodno-prawne na wprowadzanie do rzeki San w km 26+440 w czasie pogody bezdeszczowej mieszaniny oczyszczonych ścieków przemysłowych z terenu zabudowy przemysłowej Huty Stalowa Wola S.A oraz ścieków komunalnych z terenu miasta Stalowa Wola wydane przez Starostę Stalowowolskiego z dnia 20 sierpnia 2010 roku znak: OŚR.I.6223/14/10.
• Raport o stanie środowiska w woj. podkarpackim w 2012 roku. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Rzeszów 2012 r.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 stycznia 2009 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzeniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Dz. U. Nr 27, poz. 169.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2011 roku w sprawie klasyfikacji stanu ekologicznego, potencjału ekologicznego i stanu chemicznego jednolitych części wód powierzchniowych. Dz. U. Nr 257, poz. 1545.