The Scope of the Subject Matter of the Polish Act on the Protection of Animals

• Autorzy: Emil Kruk

Warianty tytułu

Zakres przedmiotowy polskiej ustawy o ochronie zwierząt

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The basic legal act in Poland which regulates the issue of humane animal protection is the Act on animal protection of 21 August 1997. Regretfully, due to its numerous shortcomings, such as lack of terminological accuracy and internal consistency, the practical application of this Act often entails serious difficulties. Such difficulties certainly include interpretative doubts related to the current wording of Article 2(1) defining the objective scope of the Act on animal protection. However, the research carried out made it possible to establish that only vertebrate animals are protected under this Act, irrespective of their species and the possible means of their exploitation by humans. It has also been demonstrated that, under the legislation currently in force, it is not possible to extend this protection to invertebrate animals, even if some of them are known to be capable of feeling suffering. This does not mean that invertebrates are deprived of any legal protection. Nonetheless, the normative basis of this protection should be seen in other legal acts. (original abstract)

Podstawowym aktem prawnym w Polsce, który reguluje problematykę humanitarnej ochrony zwierząt, jest ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt. Niestety, ze względu na jej liczne niedostatki, takie jak brak ścisłości terminologicznej oraz wewnętrznej spójności, praktyczne zastosowanie tej ustawy często wiąże się z poważnymi trudnościami. Do takich trudności z całą pewnością można zaliczyć wątpliwości interpretacyjne związane z aktualnym brzmieniem art. 2 ust. 1, który określa zakres przedmiotowy ustawy o ochronie zwierząt. Przeprowadzone badania pozwoliły jednak ustalić, że ustawa ta obejmuje ochroną wyłącznie zwierzęta kręgowe, niezależnie od gatunku i możliwych sposobów ich eksploatacji przez człowieka. Ponadto wykazano, że w aktualnym stanie prawnym nie ma możliwości rozszerzenia zakresu tej ochrony na zwierzęta bezkręgowe, nawet jeżeli o niektórych z nich wiadomo, że są zdolne do odczuwania cierpienia. Nie oznacza to, że bezkręgowce pozbawione są jakiejkolwiek ochrony prawnej. Jej podstaw normatywnych należy jednak szukać na gruncie innych aktów prawnych. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Animal rights; Legal regulations

PL

Prawa zwierząt; Regulacje prawne

• Czasopismo: Przegląd Prawa Administracyjnego
• Rocznik: 2023
• Tom: 6
• Strony: 121--139

Twórcy

autor

Emil Kruk

• Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland

Bibliografia

• Baillie E.M., Hilton-Taylor C., Stuart S.N. (eds.), 2004 IUCN Red List of Threatened Species. A Global Species Assessment, Cambridge 2004, https://portals.iucn.org/library/sites/library/files/documents/RL-2004-001.pdf (access: 14.08.2023).
• Białocerkiewicz J., Status prawny zwierząt. Prawa zwierząt czy prawna ochrona zwierząt, Toruń 2005.
• Darimont Ch.T., Cooke R., Bourbonnais M.L. et al., Humanity's diverse predatory niche and its ecological consequences, "Communications Biology" 2023, No. 6, DOI: https://doi.org/10.1038/s42003-023-04940-w.
• Dzik J., Zoologia. Różnorodność i pokrewieństwa zwierząt, Warszawa 2015, DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323519263.
• Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/zwierze;4002515.html (access: 16.09.2023).
• Gądzik Z.B., Prawnokarna ocena odpierania i zwalczania niebezpieczeństwa ze strony zwierząt, "Acta Iuridica Resoviensia" 2021, nr 4, DOI: https://doi.org/10.15584/actaires.2021.4.5.
• Gądzik Z.B., Przestępstwo znęcania się nad zwierzętami wolno żyjącymi (dzikimi), "Radca Prawny. Zeszyty Naukowe" 2021, nr 3, DOI: https://doi.org/10.4467/23921943RP.21.026.15118.
• Głowaciński Z., Vertebrata kręgowce, [in:] Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce, red. Z. Głowaciński, Kraków 2002.
• Goettel M., Sytuacja zwierzęcia w prawie cywilnym, Warszawa 2013.
• Janowski M., Status prawny zwierząt a ich kategoryzacja biologiczna, "Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej" 2020, nr 4, DOI: https://doi.org/10.36280/AFPiFS.2020.4.29.
• Kruk E., Administracyjnoprawne standardy humanitarnej ochrony zwierząt, [in:] Standardy współczesnej administracji i prawa administracyjnego - aktualne wyzwania, red. Z. Duniewska, M. Stahl, A. Rabiega-Przyłęcka, Warszawa-Łódź 2019.
• Kruk E., Industrial breeding of animals: Legal and ethical issues, "Białostockie Studia Prawnicze" 2021, vol. 26(3), DOI: https://doi.org/10.15290/bsp.2021.26.03.10.
• Kuszlewicz K., Prawa zwierząt. Praktyczny przewodnik, Warszawa 2019.
• Kuszlewicz K., Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2021.
• Lubeńczuk G., The concept of the normative dereification of an animal in Polish law, "Studia Iuridica Lublinensia" 2021, vol. 30(5), DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.413-427.
• Łętowska E., Dwa cywilnoprawne aspekty praw zwierząt: dereifikacja i personifikacja, [in:] Studia z prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Biruty Lewaszkiewicz-Petrykowskiej, red. A. Szpunar et al., Łódź 1997.
• Manjura-Niśkiewicz G., Ustawa o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2022.
• Mozgawa M., [in:] Komentarz do niektórych przepisów ustawy o ochronie zwierząt wykorzystywanych do celów naukowych lub edukacyjnych (art. 66, art. 67, art. 68), red. M. Mozgawa, [in:] Pozakodeksowe przestępstwa przeciwko zasobom przyrody i środowisku. Komentarz, WKP 2017.
• Mroczkowski S., Frieske A., Prawna ochrona zwierząt doświadczalnych, Bydgoszcz 2015.
• Nazaruk P., [in:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, LEX/el. 2023.
• Pazdan M., § 64. Pozycja prawna zwierząt, [in:] System Prawa Prywatnego, t. 1: Prawo cywilne - część ogólna, red. M. Safjan, Legalis 2012.
• Pietrzykowski T., Prawo ochrony zwierząt - między praktyką a teorią nowej gałęzi prawa, "Krytyka Prawa" 2020, nr 2.
• Pietrzykowski T., Prawo ochrony zwierząt. Pojęcia, zasady, dylematy, Warszawa 2022.
• Podsiadło E., Podtyp: kręgowce - vertebrata, [in:] Zoologia dla uczelni rolniczych, red. J. Hempel-Zawitkowska, Warszawa 2008.
• Radecki W., Ustawy o ochronie zwierząt. Komentarz, Warszawa 2015.
• Skowrońska-Bocian E., Warciński M., Komentarz do art. 45, [in:] Kodeks cywilny, t. 1: Komentarz. Art. 1-44910, red. K. Pietrzykowski, Legalis 2020.
• Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/sjp/zwierze;2547682.html (access: 16.09.2023).
• Smaga Ł., Ochrona humanitarna zwierząt, Białystok 2010.
• Smykowski K., Eksperymenty medyczne z wykorzystaniem zwierząt. Studium teologicznomoralne, Lublin 2017.
• Szarski H. (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część pierwsza, Warszawa 1987.
• Szarski H. (red.), Anatomia porównawcza kręgowców. Część druga, Warszawa 1987.
• Tokarski R., Konceptualizacja zwierząt w potocznej świadomości językowej, [in:] Prawna ochrona zwierząt, red. M. Mozgawa, Lublin 2002.
• Walczak M., Czy owad to zwierzę?, "Zoophilologica. Polish Journal of Animal Studies" 2015, nr 1.
• Wielki słownik języka polskiego PAN, https://wsjp.pl/index.php?id_hasla=12128&id_znaczenia=4610116&l=26 (access: 16.09.2023).

Identyfikatory

DOI

10.17951/ppa.2023.6.121-139