Koncepcja różnorodności religijnej w organizacji - propozycja trójwymiarowego modelu

• Autorzy: Marzena Syper-Jędrzejak , Paweł Łuczak

Warianty tytułu

The Concept of Religious Diversity in the Organization : Proposal for a Three-Dimensional Model

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wyznanie religijne pracownika i przyjęty z nim system wartości mogą wpływać na funkcjonowanie zawodowe. Większość poświęconych temu publikacji koncentruje się jednak na walce z dyskryminacją (na tle religijnym), zwykle w odniesieniu do procesu zatrudniania pracowników. Celem tego opracowania była próba wypełnienia pewnej luki w opracowaniach, dotyczącej różnorodności religijnej zasobów ludzkich, czyli sklasyfikowanie wymiarów różnorodności religijnej w organizacji i wskazanie implikacji dla zarządzania różnorodnością religijną pracowników, wychodząc poza obszar zapobiegania dyskryminowaniu podczas zatrudniania pracowników. Postawiono pytania: Jakie są wymiary religijnej różnorodności pracowników? Jakie elementy je tworzą i w czym się przejawiają? Jak mogą być one odbierane w organizacji i jej otoczeniu? Do realizacji celu dokonano przeglądu i analizy literatury przedmiotu oraz wybranych wyroków trybunałów europejskich i polskich z ostatniej dekady w sprawach dotyczących demonstrowania religijności w miejscu pracy. W rezultacie powstała propozycja modelu obejmującego trzy wymiary różnorodności religijnej w miejscu pracy: wymiar praktyk organizacyjnych, wymiar zachowań zespołowych i indywidualny. Poruszono przy tym także kwestię granic swobody ekspresji religijnej w pracy, która musi uwzględniać prawa i komfort innych jednostek. (abstrakt oryginalny)

EN

A person's religious denomination and adopted system of values may affect professional functioning. However, the most relevant publications focus on combating religious discrimination, usually in relation to employment. The aim of the study was to attempt to fill a certain gap in research regarding the religious diversity of human resources-i.e. to classify the dimensions of religious diversity in the organization and to indicate their implications for the management of employee religious diversity, going beyond the area of preventing discrimination in hiring. Questions asked included: What are the dimensions of employee religious diversity? What elements create them and how do they manifest themselves? How can they be perceived in the organization and its environment? To achieve this goal, a review and analysis of the literature on the subject and selected judgments of European and Polish tribunals from the last decade were carried out with respect to cases involving the demonstration of religiosity in the workplace. As a result, a model was proposed that covers three dimensions of religious diversity in the workplace: the dimension of organizational practices, the dimension of team behavior, and the individual dimension. The issue of limits of freedom of religious expression at work was also raised, which must take into account the rights and comfort of others. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Religia; Zarządzanie zasobami ludzkimi; Zarządzanie różnorodnością

EN

Religion; Human Resources Management (HRM); Diversity management

• Czasopismo: Zarządzanie Zasobami Ludzkimi
• Rocznik: 2024
• Tom: 156
• Numer: nr 1
• Strony: 43--60

Twórcy

autor

Marzena Syper-Jędrzejak

• Uniwersytet Łódzki

autor

Paweł Łuczak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Alstine, J., van, Cox, S. R., Roden, D. M. (2013). The costs and benefits of diversity: Are religious differences most important?. Journal of Global Business Issues, 7(2), 9-20.
• Anczyk, A., Kuźniewski, K. (2014). Dyskryminacja religijna w miejscu pracy w Polsce - zarys zagadnienia. Dialog Społeczny w Miejscu Pracy, 159, 159-160.
• Beane, D., Ponnapalli, A., Viswesvaran, C. (2017). Workplace religious displays and perceptions of organization attractiveness. Employee Responsibilities and Rights Journal, 29(2), 73-88. DOI: 10.1007/s10672-016-9286-9.
• Berry, H., Guillén, M. F., Zhou, N. (2010). An institutional approach to cross-national distance. Journal of International Business Studies, 41, 1460-1480. DOI:10.1057/ jibs.2010.28.
• Brotheridge, C. M., Lee, R. T. (2007). Hands to work, hearts to god: Religiosity and organizational behavior. Journal of Management, Spirituality and Religion, 4, 287-309.
• Brzozowski, W., Krzywoń, A., Wiacek, M. (2018). Prawa człowieka. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Buren, H. J., III, van, Syed, J., Mir, R. (2020). Religion as a macro social force affecting business: Concepts, questions, and future research. Business & Society, 59(5), 799-822. DOI: 10.1177/0007650319845097.
• Cantone, J. A., Wiener, R. L. (2017). Religion at work: Evaluating hostile work environment religious discrimination claims. Psychology, Public Policy and Law, 23, 351-366. DOI: 10.1037/law0000132.
• Castellani, D., Jimenez, A., Zanfei, A. (2013). How remote are R&D labs? Distance factors and international innovative activities. Journal of International Business Studies, 44, 649-675.
• Ciszewski, W. (2020). Kontrowersje światopoglądowe w miejscu pracy - uwagi teoretycznoprawne do sprawy pracownika krakowskiej Ikea. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej, 22(1), 5-20. DOI: 10.36280/AFPiFS.2020.1.5.
• Dow, D., Cuypers, I. R., Ertug, G. (2016). The effects of within-country linguistic and religious diversity on foreign acquisitions. Journal of International Business Studies, 47, 319-346.
• Ekpendu, I. C., Egbuta, O., Ikechi-Ekpendu, C. (2019). Effect of religious diversity on job satisfaction of selected manufacturing firms in Nigeria. International Journal of Philosophy and Theology, 7(1), 50-55, DOI: 10.15640/ijpt.v7n1a7.
• Farrukh, M., Ying, C. W., Ahmed, N. O. (2016). Organizational commitment: Does religiosity matter? Cogent Business & Management, 3, 1-10, DOI:10.1080/2331197 5.2016.1239300.
• Gaillard, H. (2022). Managing religion at work: a necessary distinction between words and deeds. A multiple case study of the postures facing religious expression in French organizations. Employee Relations: The International Journal, 44(4), 744-763. DOI:10.1108/ER-02-2021-0053.
• Gebert, D., Boerner, S., Kearney, E., King, J. E., Zhang, K., Song, L. J. (2014). Expressing religious identities in the workplace: Analyzing a neglected diversity dimension. Human Relations, 67, 543-563. DOI:10.1177/0018726713496830.
• Ghumman, S., Ryan, A. M., Barclay, L. A., Markel, K. S. (2013). Religious discrimination in the workplace: A review and examination of currentand future trends. Journal of Business Psychology, 28, 439-454. DOI: 10.1007/s 10869-013-9290-0.
• Ghumman, S., Ryan, A. M., Park, J. S. (2016). Religious harassment in the workplace: An examination of observer intervention. Journal of Organizational Behavior, 37(2), 279-306. DOI:10.1002/job.2044.
• Golka, M. (2010). Imiona wielokulturowości. Warszawa: MUZA S.A.
• Graafland, J., Kaptein, M., Mazereeuw, C. (2007). Conceptions of God, normative convictions, and socially responsible business conduct. Business & Society, 46, 331-369. DOI: 10.1177/0007650306296085.
• Gross-Gołacka, E. (2018). Zarządzanie różnorodnością. W kierunku zróżnicowanych zasobów ludzkich w organizacji. Warszawa: Difin.
• Hackett, C., Stonawski, M., Potancokova, M., Grim, B. J., Skirbekk, V. (2015). The future size of religiously affiliated and unaffiliated populations. Demographic Research, 32, 829-842. DOI: 10.4054/DemRes.2015.32.27.
• Harris, H. W., Yancey, G. (2017). Values, Dissonance, and Rainbows: Practice Tips for Christian Social Workers in a Polarized World. Social Work & Christianity, 44, 123-142.
• Héliot, Y., Gleibs, I.H., Coyle, A., Rousseau, D. M., Rojon, C. (2020). Religious identity in the workplace: A systematic review, research agenda, and practical implications. Human Resource Management, 59(2), 153-173. DOI:10.1002/hrm.21983.
• Hicks, D.A. (2003). Religion and the Workplace: Pluralism, Spirituality, Leadership. New York: Cambridge University Press.
• Jayne, M. E. A., Dipboye, R. L. (2004). Leveraging Diversity to Improve Business Performance: Research Findings and Recommendations for Organizations. Human Resource Management, 43(4), 409-424. DOI:10.1002/hrm.20033.
• Jiménez, A., Jiang, G. F., Petersen, B., Gammelgaard, J. (2019). Within-country religious diversity and the performance of private participation infrastructure projects. Journal of Business Research, 95, 13-25. DOI: 10.1016/j.jbusres.2018.08.027.
• Kmiotek, K., Piecuch, T. (2012). Zachowania organizacyjne. Teoria i przykłady. Warszawa: Difin.
• Kruszyński, R. J. (2022). Wolność religijna w miejscu pracy: Analiza wybranych orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. The Legal Culture, 3(1-2), 25-49. DOI: 10.37873/legal.2020.3.1-2.67.
• Kułak, M. (2014). Wyznanie pracownika to wyzwanie dla pracodawcy. Pobrane z: https:// odpowiedzialnybiznes.pl/karta-roznorodnosci/aktualnosci-karta/wyznanie-pracownika-to-wyzwanie-dla-pracodawcy/.
• Loden, M., Rosener, J. B. (1991). Workforce America!: Managing employee diversity as a vital resource. McGraw-Hill.
• Loewenthal, K. M.(1995). Religion and mental health. London: Chapman & Hall.
• Lovett, I. (2017, April 11). Religious harassment, restrictions on the rise around the world. Wall Street Journal. Pobrane z: https://www.wsj.com/articles/religious- harassment-restrictions-on-the-rise-around-the-world-1491925676.
• Lynn, M. L., Naughton, M. J., VanderVeen, S. (2011). Connecting religion and work: Patterns and influences of work-faith integration. Human Relations, 64(5), 675-701. DOI:10.1177/0018726710386396.
• Lucchetti, G., Ramakrishnan, P., Karimah, A., Oliveira, G. R., Dias, A., Rane, A., Lucchetti, A. L. G. (2016). Spirituality, religiosity, and health: A comparison of phy- sicians' attitudes in Brazil, India, and Indonesia. International Journal of Behavioral Medicine, 23, 63-70. DOI:10.1007/s12529-015-9491-1.
• Maier, C. (2002). Leading Diversity - a Conceptual Framework. St. Gallen: Institute for Leadership and HR Management.
• Martín, O., Drogendijk, R. (2014). Country distance (COD): Development and Validation of a new objective measure. Journal of Small Business Management, 52(1), 102-125. DOI:10.1111/jsbm.12035.
• Marques, J. (2012). Consciousness at work: A review of some important values, discussed from a Buddhist perspective. Journal of Business Ethics, 105, 27-40. DOI:10.1007/s10551-011-0932-8.
• Messarra, L. C. (2014). Religious diversity at work: The perceptual effects of religious discrimination on employee engagement and commitment. Contemporary Management Research, 10(1), 59-80. DOI:10.7903/cmr.12018.
• Morrison, M., Borgen, W. A. (2010). How Christian spiritual and religious beliefs help and hinder counselors' empathy toward clients. Counseling and Values, 55, 25-45. DOI:10.1002/j.2161-007X.2010.tb00020.x.
• Noor, N. M. (2008). Work and women's well-being: Religion and age as moderators. Journal of Religion and Health, 47, 476-490. DOI:10.1007/s10943-008-9188-8.
• Nowak, S. (2011). Metodologia badań społecznych. Warszawa: PWN.
• Patrick, H. A., Kumar V. R. (2012). Managing workplace diversity: Issues and challenges. SAGE Open, 2,1-15.DOI:10.1177/2158244012444615.
• Petrosko, J. M., Alagaraja, M. (2017). Research suggestions for management, spirituality, religion. Management Research Review, 40, 933-952. DOI: 10.1108/MRR-05- 2016-0125.
• Rakowska, A. (2023). Kulturowa różnorodność pracowników w czasach nasilonej emigracji. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 150(1), 10-23. DOI:10.5604/01.3001.0016.2922.
• Ramarajan, L., Reid, E. (2013). Shattering the myth of separate worlds: Negotiating nonwork identities at work. Academy of Management Review, 38, 621-644. DOI: 10.5465/amr.2011.0314.
• Richardson, C., Sinha, L., Yaapar, M. S.(2014). Work ethics from the Islamic and Hindu traditions: In quest of common ground. Journal of Management, Spirituality & Religion, 11, 65-90. DOI:10.1080/14766086.2013.801025.
• Ryan, A.M., Gardner, D.M. (2021). Religious Harassment and Bullying in the Workplace. W: P. D'Cruz, E. Noronha, C. Caponecchia, J. Escartín, D. Salin, M. R. Tuckey (red.), Dignity and Inclusion at Work. Handbooks of Workplace Bullying, Emotional Abuse and Harassment, Singapore: Springer. DOI: 10.1007/978-981-13-0218-3_16.
• Sav, A., Harris, N., Sebar, B. (2014). Australian Muslim men balancing work, family and religion: A positive look at a negative issue. Personnel Review, 43, 2-18. DOI: 10.1108/PR-07-2012-0130.
• Singh, R. K., Babbar, M. (2021). Religious Diversity at Workplace: a Literature Review. Humanist Management Journal, 6, 229-247. DOI: 10.1007/s41463-021-00105-1.
• Słownik języka polskiego (1969), red. W. Doroszewski. Warszawa: Polska Akademia Nauk.
• Stone, D. L., Stone-Romero, E. F. (2002). The religious underpinnings of social justice conceptions. Emerging Perspectives on Managing Organizational Justice, 35-75. DOI: 10.1002/hrm.21983.
• Strhan, A. (2014). Spirituality, Inc.: Religion in the American workplace. Journal of Management, Spirituality & Religion, 11, 91-94. DOI: 10.1080/14766086.2013.801028.
• Strzelczak, M. (2019).Różnorodność jako szansa. Karta różnorodności wsparciem w budowaniu inkluzywnych organizacji i społeczeństw. W: I. Warwas (red.), Oblicza zarządzania różnorodnością w Polsce. Warszawa: NieOczywiste.
• Śliz, A., Szczepański, M. S. (2021). Różnorodność a równość. Projekty wielokulturowości w perspektywie socjologicznej. Studia Socjologiczne, 2, 13-44. DOI: 10.24425/sts.2021.137287.
• Świątkowski, A. M. (2023). Nierówne traktowanie z powodu religii lub przekonań. Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej, 30(1), 33-46. DOI: 10.4467/254 44654SPP.23.003.17605.
• Tracey, P., Phillips, N., Lounsbury, M. (2014). Taking religion seriously in the study of organizations. W: Religion and organization theory (3-21). Emerald Group Publishing Limited.
• Walt, F., van der, Mpholo, T. S., Jonck, P. (2016). Perceived religious discrimination as predictor of work engagement, with specific reference to the Rastafari religion. Verbum et Ecclesia, 37(1), 1-9. DOI: 10.4102/ve.v37i1.1524.
• Wieczorek-Szymańska, A. (2023). Działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami jako element zarządzania różnorodnością-przegląd praktyk na przykładzie największych banków komercyjnych w Polsce. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 152/153(3-4), 85-107. DOI: 10.5604/01.3001.0053.8935.
• Wziątek-Staśko, A., Kałwa-Rojczyk, A. (2023). Różnorodność pokoleniowa a bariery dzielenia się wiedzą w organizacji publicznej na przykładzie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 152/153(3-4), 47-67. DOI: 10.5604/01.3001.0053.893370.
• Zimny, M., Schneider-Matyka, D., Kubiak, J. (2019). Ocena kompetencji kulturowych wśród pracowników ochrony zdrowia. Szczecin: Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie.
• Ziółkowska, K.(2020). Prawo do wolności sumienia i wyznania w miejscu pracy. W: M. Moravčíková (red.), Legal policy and legislation in the field of confessional law (132-148), Trnava- Bratislava: Wolters Kluwer.
• Wyrok TS z 13.10.2022 r., C-344/20, L.F. przeciwko S.C.R.L.
• Wyrok TS z 14.03.2017 r., C-188/15, ASMA BOUGNAOUI I ASSOCIATION DE DÉFENSE DES DROITS DE L'HOMME (ADDH) v. MICROPOLE SA, DAWNIEJ MICROPOLE UNIVERS SA, ZOTSiS 2017, nr 3, poz. I-204.
• Wyrok TS z 11.09.2018 r., C-68/17, IR v. JQ., ZOTSiSPI 2018, nr 9, poz. I-696.
• Wyrok TS z 22.01.2019 r., C-193/17, CRESCO INVESTIGATION GMBH v. MARKUS ACHATZI, LEX nr 2609295.
• Wyrok TS z 17.04.2018 r., C-414/16, VERA EGENBERGER v. EVANGELISCHES WERK FÜR DIAKONIE UND ENTWICKLUNG EV, ZOTSiSPI 2018, nr 4, poz. I-257.
• Wyrok TS z 15.07.2021 r., C-804/18, IX PRZECIWKO WABE EV, LEX nr 3196960.
• Wyrok TS z 28.11.2023 r., C-148/22, OP przeciwko COMMUNE D'ANS.
• Wyrok TS z 14.03.2017 r., C-157/15, SAMIRA ACHBITA I CENTRUM VOOR GELIJKHEID VAN KANSEN EN VOOR RACISMEBESTRIJDING v. G4S SECURE SOLUTIONS NV, ZOTSiS 2017, nr 3, poz. I-203.

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.4554