Funkcjonalność bramowych przejść dla nietoperzy wybudowanych na trasie S-3

• Autorzy: Andrzej Czerniak , Antoni T. Miler , Sylwester Grajewski , Bernard Okoński , Marcin Podkówka

Warianty tytułu

Unctionality of a Wildlife Crossing for Bats, Constructed Over The S-3 Expressway

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przejścia dla zwierząt są kosztownymi obiektami minimalizującym wpływ inwestycji liniowej na środowisko przyrodnicze. Celowa jest więc kontrola funkcjonalności oddawanych do użytku ekoduktów. Monitoring ma na celu kontrolę, czy zastosowane rozwiązania techniczne i biologiczne zostały przez zwierzęta zaakceptowane. Celem niniejszej pracy była ocena funkcjonalności napowietrznych drogowych przejść dla nietoperzy wybudowanych w okolicach skrzyżowania drogi S3 z autostradą A6. Badania prowadzono na podstawie bezpośrednich obserwacji przelotów przez bramowe napowietrzne przejścia oraz na odcinkach referencyjnych. Badania wykazały, że powstała trasa S-3 zakłóciła przebieg pierwotnych szlaków migracyjnych nietoperzy. Przeloty nietoperzy na wysokościach kolizyjnych, tzn. poniżej 4 m nad niweletą drogi stanowią około 20% wszystkich przelotów odbywających się poza przejściami bramowymi. O skuteczności naprowadzania nietoperzy na bramownice decyduje wiele czynników np. parametry zasadzonych drzew, obniżenie niwelety w stosunku rzędnych terenu, lokalizacja zrębów w drzewostanach w sąsiedztwie drogi. Przejście bramowe o opisanej konstrukcji jest wykorzystywane przez nietoperze, niemniej należy podnosić funkcjonalność tych obiektów zarówno metodami technicznymi (zwiększenie szerokości bramownic, obniżanie niwelety nawierzchni jezdni w stosunku do terenu na odcinkach kolidujących z trasami migracyjnymi nietoperzy) jak i biologicznymi (właściwie wykonane nasadzenia i odpowiednio ukierunkowane strefy ekotonowe drzewostanów).(abstrakt oryginalny)

EN

Wildlife crossings are resource-demanding structures constructed to minimalize impacts of human-made barriers (e.g. road and railway corridors) on the natural environment. Therefore monitoring of functionality of these engineering constructions is vital. The aim of monitoring is to control if implemented technical and biological solutions have been accepted by the wildlife. The paper concerns functionality analysis of wildlife overpass crossings constructed in the area of S3 expressway junction with A3 motorway. The research method was direct observation bats flight activity through gateway area at reference sections. It shows that constructed section of S3 motorway disturbed natural bat migration routes. The flights of bats at collision elevation 4 m over road level are 20% of total flight frequency occurring outside gateway sections. Efficiency of bat flight guiding on wildlife crossings depends on many factors e.g. biometric parameters of trees, road surface level declination in comparison with surrounding terrain level at the crossing area, location of clearings in the vicinity of crossings. The wildlife crossing analyzed in the paper is accepted by bats, however its functionality should be improved both by implementing technical modifications - increasing width of gates, decreasing of road surface level in comparison with terrain level and by implementing biotic modifications - properly introduced tree compositions and ecotone zones of tree stands.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Analiza funkcjonalna; Zwierzęta wolno żyjące; Drogi

EN

Functional analysis; Free-living animals; Road

• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Numer: nr IV/3
• Strony: 165--176

Twórcy

autor

Andrzej Czerniak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Antoni T. Miler

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Sylwester Grajewski

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Bernard Okoński

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Marcin Podkówka

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Węgiel A. (2005). Nietoperze. Ochrona przyrody w lasach. Część I: Ochrona zwierząt. Wyd. PTL. Poznań
• Wysokowski A., Staszczuk A., Bosak W. (2007). Przejścia dla zwierząt w budownictwie komunikacyjnym. Materiały konferencji "Ochrona dziko żyjących zwierząt przy inwestycjach liniowych (drogi i linie kolejowe) w Polsce", Łagów Lubuski, 24-26 wrzesień 2007.
• Czerniak A., Górna M. (2010). Funkcjonalność przejść górnych dla zwierząt. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. Monografia. Dzięgielewska M., Ignaszak K., (2011). Wykonanie monitoringu nietoperzy w ciągu drogi ekspresowej S-3 na odcinku od węzła "Klucz" (km 0+000) do węzła "Gorzów północ"(km 81+613) - Raport końcowy z monitoringu przeprowadzonego w latach 2010-2011.Szczecin.
• Lesiński G. (2006). Wpływ antropogenicznych przekształceń krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Maranda D., Bohatkiewicz J., Fronc J., Pasternak Ł., Kopeć D., Kowalczyk K., Piaskowski M., Brzeziński T., Kreft-Boufał I., Sladkowski W., Dzierża B., Kuliś S., Trąbka S., Halladin-Dąbrowska A., Kwintal M., Nowak P. (2010). Raport o oddziaływaniu na obszary NATURA 2000 przedsięwzięcia polegającego na budowie drogi ekspresowej S3 na odcinku Szczecin - Gorzów Wielkopolski. EKKOM, Warszawa. Maszynopis.