Prawnokarna ochrona miru domowego w kontekście granic obrony koniecznej

• Autorzy: Anna Czesnowicka

Warianty tytułu

Criminal Law Protection of The Inviolability of The Home on The Context of The Limits of Self-Defense

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

"Mój dom jest moją twierdzą" - ta sformułowana przez prawnika i sędziego Edwarda Coke'a w jego dziele Institutes of the Law of England z 1628 r. maksyma pozostaje mocno zakorzeniona w prawie angielskim, jednakże prawo do obrony przed bezprawnymi zamachami polegającymi na naruszeniu miru domowego objęte jest prawnokarną ochroną także w porządkach prawnych wielu państw europejskich. Każdy z nas chce się czuć bezpiecznie we własnym domu. Naturalne wobec tego jest podejmowanie działań obronnych w sytuacji zamachu polegającego na wtargnięciu do przestrzeni mieszkalnej. Niemniej w polskim systemie prawnym absolutna obrona konieczna nie istnieje, legalność działań obronnych zależy zaś od spełnienia szeregu warunków. Przedmiotem analizy pozostaje zatem problematyka prawnokarnej ochrony prawa człowieka do spokojnego zamieszkiwania, wolnego od zakłóceń przez osoby niepożądane, rozważana przez pryzmat granic legalności działań obronnych. Problem ten nie ma tylko wymiaru teoretycznego, bowiem - jak wskazują statystyki - pomimo zauważalnego na przestrzeni ostatnich lat spadku przestępczości liczba przestępstw z art. 193 k.k. pozostaje na dość stabilnym poziomie (w 1999 r. - 2004, w 2009 r. - 2581, w 2019 r. - 2452, w 2020 r. - 2290).(abstrakt oryginalny)

EN

My house is my castle" - this maxim formulated by the lawyer and judge Edward Coke in his 1628 work Institutes of the Law of England remains firmly rooted in English law, but the right to defence against unlawful attacks involving the violation of home privacy is also protected by criminal law in the legal systems of many European countries. We all want to feel safe in our own home. Therefore, it is natural to take defensive measures in the event of an attack involving intrusion into the living space. However, in the Polish legal system, there is no absolute defence and the legality of defence measures depends on meeting a number of conditions. The subject of the analysis is the issue of criminal law protection of the human right to live in peace, free from disturbances, considered through the prism of the limits of the legality of defensive measures. This problem has not only a theoretical dimension, because - as the statistics show - despite the noticeable decrease in crime over recent years, the number of crimes under Art. 193 of the Criminal Code remains fairly stable.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo; Prawo do prywatności; Przestępczość

EN

Security; Right to privacy; Crime

• Czasopismo: Palestra : pismo Adwokatury Polskiej
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 5 (786)
• Strony: 81--100

Twórcy

autor

Anna Czesnowicka

• Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy w Warszawie

Bibliografia

• Błachnio Adam, Przekroczenie granic obrony koniecznej z art. 25 § 2a KK, "Monitor Prawniczy" 2018/6
• Bojarski Tadeusz, Karnoprawna ochrona nietykalności mieszkania jednostki, Lublin 1992
• Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/mir-domowy;3941894.html
• Herring Johnatan, Criminal Law. Text. Cases and Materials, Oxford University Press 2014
• Hofmański Piotr, Konwencja Europejska a prawo karne, Toruń 1995
• Kodeks Hammurabiego http://biblioteka.kijowski.pl/antyk azjatycki/01. hammurabi - kodeks.pdf
• Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, Komentarz do art. 117-221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017
• Kodeks karny. Część szczególna, red. A. Zoll, Kraków 1999
• Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek Warszawa 2016
• Komisja Kodyfikacyjna Rzeczypospolitej Polskiej, Sekcja Prawa Karnego, Warszawa 1921-1931, t. 5, z. 4
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz, red. L. Garlicki Warszawa 2010, t. 1
• Legutko-Kasica Agnieszka, Eksces w obronie koniecznej, "Przegląd Są- dowy" 2011/5
• Mały słownik języka polskiego, red. E. Sobol, Warszawa 1995
• Marek Andrzej, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010
• Marek Andrzej, Satko Jacek, Okoliczności wyłączające bezprawność czynu, Warszawa 2000
• Międzynarodowy pakt praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz, , red. R. Wieruszewski, Warszawa 2012
• Naruszenie miru domowego, red. M. Mozgawa, Warszawa 2019
• Osuchowski Wacław, Zarys rzymskiego prawa prywatnego, Warszawa 1962
• Słownik języka polskiego, https://sjp.pl/mir
• Słownik języka polskiego, https://sjp.pwn.pl/slowniki/mir.html
• System prawa karnego, t. 4, cz. 2, O przestępstwach w szczególności, I. Andrejew Igor, L. Kubicki, J. Waszczyński (red.), Ossolineum 1989
• Szczepaniec Monika, Uregulowanie obrony koniecznej w kodeksie karnym z 1997 r. a Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, "Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" 1999/1
• Tabaszewski Tomasz, Eksces intensywny obrony koniecznej w orzecznictwie, "Prokuratura i Prawo" 2010/12
• Teleszewska Magdalena, Przekroczenie granic obrony koniecznej wynikają- ce ze strachu lub silnego wzburzenia, "Monitor Prawniczy" 2013/24

Identyfikatory

DOI

10.54383/0031-0344.2023.5.6