"Walka klasowa" łódzkiego proletariatu (1905-1939) w świetle wspomnień działaczy komunistycznych z Bałut część i: działalność w SDKPiL i PPS-lewicy do chwili odzyskania niepodległości przez Polskę

• Autorzy: Marcin Antczak

Warianty tytułu

Class Conflict of the Lodz Proletariat (1905-1939) According to Memoirs of Bałuty Communist Activists. Part I: Activism in the SDKPiL (Social Democracy of the Kingdom of Poland and Lithuania) and PPSLewica (Polish Socialist PartyLeft) until the Restoration of Independent Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Całość problemu zostanie ujęta w trzyczęściowy artykuł prezentujący pamiętniki działaczy komunistycznych jako ważnego źródła do dziejów "walki klasowej" w okresie od rewolucji 1905-1907 do wybuchu II wojny światowej. Pierwsza jego część zawiera opis metod badawczych oraz analizę doświadczeń poszczególnych pokoleń rewolucjonistów wraz ze wskazaniem zarówno punktów wspólnych, jak i różnic w ich życiorysach.Niezależnie bowiem od propagandowej funkcji omawianych tekstów, pozwalają one przyjrzeć się różnym wydarzeniom z historii Łodzi (np. strajkom i demonstracjom) niejako pod mikroskopem, oddając emocje towarzyszące ich uczestnikom, a czasem też indywidualne odczucia i charaktery autorów. (abstrakt oryginalny)

EN

The whole three-part article discusses memoirs of the communists activists as an important source about the "class war" from the 1905-1907 Revolution to the outbreak of World War II. Its first part includes description of the research methods as well as analysis of the each generation's revolutionary experience. The moments they have in common are here as important as differences in various activists' biographies.No matter that the discussed texts were supposed to play role in the propaganda, they allow to see various events from the history of Łódź (e.g. strikes and demonstrations) "under the microscope" by presenting the participants' emotions as well as (sometimes) their individual outlook and characters.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Komunizm; Samorząd robotniczy; Niepodległość

EN

Communism; Working self-government; Independence

• Czasopismo: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku
• Rocznik: 2022
• Tom: 25
• Strony: 161--182

Twórcy

autor

Marcin Antczak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Archiwum Akt Nowych, Zbiór akt osobowych działaczy ruchu robotniczego (1582), sygn. 2218, b. pag.
• Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, seria 18, Referat ds. Działaczy Ruchu Robotniczego, sygn. 3704, 4778, 4836, 5782, 8125, 8342, 8468, 10128, 10995.
• Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, seria 23, Wydział Historii Partii, sygn. 11004, 11169, 11238, 11331, 11819, 11923.
• Badziak K., Historyczne Bałuty do wybuchu I wojny światowej, [w:] Bałuty: legenda i rzeczywistość, red. M.J. Szymański, D. Staniszewska, T. Kochelski, Łódź 2017.
• Kawalec K., Roman Dmowski, Warszawa 1996.
• Kochański A., Kapota Abel, [w:] Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, t. 3, K, red. F. Tych, Warszawa 1992, s. 93.
• Marzec W., Rebelia i reakcja. Rewolucja 1905 roku i plebejskie doświadczenie polityczne, Łódź-Kraków 2016.
• Papierowski A.J., Geneza mariawityzmu jako ruchu religijnego i społecznego, cz. II (przyczynek historyczny), "Notatki Płockie" 1997, nr 3/172, http://www.tnp.org.pl/Notatki%20Plockie%201997.pdf (dostęp: 5.12.2023).
• Pipes R., Rewolucja rosyjska, tłum. T. Szafar, wyd. III, Warszawa 2014.
• Proletariat III, [w:] Encyklopedia PWN, https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Proletariat-III;3962592.html (dostęp: 5.12.2023).
• Samuś P., Dzieje SDKPiL w Łodzi 1893-1918, Łódź 1984.
• Suchoński A., Kubis B., Gołębiowska A., Białokur M., Polski rok 1918 w podręcznikach do nauczania historii i literaturze dokumentu osobistego, Opole 2018.
• Wapiński R., Narodowa Demokracja 1893-1939. Ze studiów nad dziejami myśli nacjonalistycznej, Wrocław 1980.
• Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1991.
• Wojdyło W., Stanisław Grabski (1871-1949). Biografia polityczna, Toruń 2004.
• Zieliński K., Uwiedzeni, zmanipulowani, zdesperowani? Młodzież komunistyczna w Drugiej Rzeczypospolitej 1914-1939, [w:] Metamorfozy społeczne 7. Procesy socjalizacji w Drugiej Rzeczypospolitej, red. A. Landau-Czajka, K. Sierakowska, Warszawa 2013.
• Bałuty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 1, Warszawa 1880, s. 98, http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_I/98 (dostęp: 5.12.2023).
• Bałuty, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. 15, cz. 1, Warszawa 1900, s. 78, http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_XV_cz.1/78 (dostęp: 5.12.2023).
• Cmentarz - strona główna, http://cmentarzekomunalne.lodz.systkom.pl/mapa.html?gv=37765&cm=CDOLY (dostęp: 5.12.2023).
• Gauza K., Rewolucja 1905. Szubienica na Długiej, 28 maja 2015 r., http://rewolucja1905.pl/szubienica-na-dlugiej/ (dostęp: 5.12.2023).
• Historia [parafii mariawickiej pw. św. Franciszka z Asyżu w Łodzi], https://www.mariawita.lodz.pl/naszaparafia/historia.html (dostęp: 5.12.2023).
• Kiedy jest Niedziela Palmowa 1906 - kalendarz świąt, https://kalendarz.livecity.pl/swieto/niedziela-palmowa/1906 (dostęp: 5.12.2023).
• Kiedy jest Wielkanoc 1907 - kalendarz świąt, https://kalendarz.livecity.pl/swieto/wielkanoc/1907 (dostęp: 5.12.2023).
• Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php?ar=3&zs=1562d&sy=1918c&kt=1&plik=0563-0566.jpg

Identyfikatory

DOI

10.18778/2080-8313.25.08