Wdrażanie systemów automatycznego podejmowania decyzji w sektorze publicznym : wyzwania dla państwa i organizacji pozarządowych

• Autorzy: Krzysztof Izdebski

Warianty tytułu

Implementing automated decision-making systems in the public sector : challenges for the state and non-governmental organizations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł prezentuje wyzwania związane z procesem wdrażania systemów teleinformatycznych automatycznego podejmowania decyzji w sektorze publicznym z perspektywy organizacji pozarządowych w Polsce. Autor nie ogranicza się wyłącznie do rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji, będących przedmiotem ożywionej debaty publicznej, ale wskazuje ryzyka związane również z prostszymi narzędziami technologicznymi, które już od wielu lat są używane przez władze publiczne. Ograniczenie czynnika ludzkiego w wykonywaniu określonych zadań publicznych zmniejsza przejrzystość i rozliczalność instytucji i może prowadzić do multiplikowania dyskryminacji. Organizacjom pozarządowym brakuje z kolei kompetencji i zasobów do kontroli i ograniczania tych ryzyk. Wymagane są pilne zmiany prawne oraz stworzenie ram finansowania ich działalności w tym obszarze. (abstrakt oryginalny)

EN

The article presents the challenges associated with the process of implementing ICT systems for automated decision- making in the public sector from the perspective of non-governmental organizations in Poland. The author does not limit himself to solutions based on artificial intelligence, but points out the risks associated also with simpler technological tools that have already been used by public authorities for years. Restricting the human factor in the implementation of certain public tasks limits the transparency and accountability of institutions and may result in the multiplication of discrimination. Non-governmental organizations lack competence and resources to control and mitigate these risks. Urgent legal changes are required, as well as the creation of a framework for funding their activities in this area. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sztuczna inteligencja; Algorytmy; Komputerowe wspomaganie decyzji; Cyfryzacja; Sektor publiczny; Organizacje pozarządowe; e-administracja

EN

Artificial intelligence; Algorithms; Computer aided decision making; Digitization; Public sector; Non-governmental organisation; e-government

• Czasopismo: Trzeci Sektor: kwartalnik o problematyce społeczeństwa obywatelskiego
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 1-2
• Strony: 41--50

Twórcy

autor

Krzysztof Izdebski

• Fundacja im. Stefana Batorego

Bibliografia

• Araszkiewicz, Michał. 2018. Sztuczna Inteligencja i prawo do wyjaśnienia. Kwartalnik Trzeci Sektor, 44(4): 34, https://www.kwartalnik3sektor.pl/pl/wszystkie-numery/kwartalnik-trzeci-sektor-numer-44-4-2018/ [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Borgesius, Friderik J. Zuideveen. 2019. Discrimination, Artificial Intelligence, and Algorithmic Decision Making, https://rm.coe.int/discrimination-artificial-intelligence-and-algorithmicdecision-making/1680925d73 [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Harel, David. 2004. Algorithmics: The Spirit of Computing. Berlin: Springer/Pearson Education Limited, http://cslabcms.nju.edu.cn/problem_solving/images/e/e1/Algorithmics-the_Spirit_of_Computing _3rd_by_David_Harel.pdf [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Izdebski, Krzysztof (red). 2019. alGOVrithms. Report on Algorithms Usage in Government-Citizens Relations in Czechia, Georgia, Hungary, Poland, Serbia and Slovakia, https://crta.rs/en/algovrithms-state-of-play/ [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Izdebski, Krzysztof, Gjuli, Ariana (red). 2023. alGOVrithms 3.0: The State of Play - How Automated Are Our Public Procedures: Czechia, Hungary, Kosovo, and Poland, https://opendatakosovo.org/wp-content/uploads/2023/04/Joint-Report-Visegrad-3-.0-_Final-2_compressed.pdf [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Kolkman, Daan. 2020. F**k the algorithm"?: What the world can learn from the UK's A-level grading fiasco, https://blogs.lse.ac.uk/impactofsocialsciences/2020/08/26/fk-the-algorithm-what-the-world-can-learn-from-the-uks-a-level-grading-fiasco/[dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Larson, Jeff, Mattu, Surya, Kirchner, Lauren, Angwin, Julia. 2016. How We Analyzed the COMPAS Recidivism Algorithm, https://www.propublica.org/article/how-we-analyzed-the-compas-recidivism-algorithm [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Macudziński, Mariusz. 2018. System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR) - nowe narzędzie zwalczania wyłudzeń skarbowych. Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu, 3(6), https://doi.org/10.12775/PBPS.2018.017 [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Mgłosiek, Piotr. 2019. Mgłosiek o losowaniu spraw: SLPS, czyli mało miejsca na przypadek. Dziennik Gazeta Prawna, 7 marca 2019 roku, https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1401758,mglosiek-losowanie-spraw-sadowych.html [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa. 2019. Sztuczna Inteligencja w społeczeństwie i gospodarce, https://www.nask.pl/pl/dzialalnosc/nauka-i-biznes/projekty-badawcze/4025,Sztuczna-Inteligencja-w-spoleczenstwie-i-gospodarce.html [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Pytlewska, Mirosława. 2019. System Losowego Przydziału Spraw jako gwarancja bezstronnego prawa do sądu w kontekście zaleceń Unii Europejskiej. Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne, 40, https://pwd.iws.gov.pl/wp-content/uploads/2020/02/Miros awa-Pytlewska.pdf [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• Zieliński, Tomasz. 2021, Poznaliśmy algorytm losowania SLPS czyli... co dokładnie?, https://informatykzakladowy.pl/poznalismy-algorytm-losowania-slps-czyli-co-dokladnie/[dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX 52021PC0206 [dostęp: 16 czerwca 2023 roku].
• https://data.govt.nz/toolkit/data-ethics/government-algorithm-transparency-andaccountability/algorithm-charter/

Identyfikatory

DOI

10.26368/17332265-61/62-1/2-2023-2