Prosumeryzm firm - korzyści i wyzwania dla konsumentów

• Autorzy: Elżbieta Szul

Warianty tytułu

Prosumerism of Companies - Benefits and Challenges for Consumers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Współcześnie konsumenci nie chcą być tylko odbiorcami oferty rynkowej, lecz chcą również mieć na nią wpływ, dlatego też firmy muszą zmieniać swoje modele biznesowe na bardziej otwarte, uwzględniające aktywność, zaangażowanie konsumentów. Prosumeryzm odnosi się zatem do działań firm, które są ukierunkowane na współpracę z konsumentami. Prosumpcja, określana jako aktywność konsumentów, przyjmuje różne formy: od wyrażania swoich opinii, dzielenia się swoim doświadczeniem, przez dostosowywanie oferty do własnych potrzeb, po udział w jej tworzeniu. Takie działania prosumpcyjne są korzystne zarówno dla firm, jak i konsumentów. Jednakże wiążą się z nimi także pewne zagrożenia czy też wyzwania dla obu stron. Artykuł zawiera analizę wyników badań, których celem było poznanie: jak badani postrzegają prosumeryzm? Jakie są ich oczekiwania w zakresie współpracy z firmami oraz jakie korzyści i zagrożenia związane z prosumeryzmem dostrzegają? Większość badanych oczekuje włączania ich w działalność firmy w różnych obszarach. Sami też podejmują różne aktywności prosumenckie, koncentrując się bardziej na opiniowaniu oferty rynkowej i jej testowaniu niż aktywnościach wymagających większego zaangażowania, tj. projektowanie czy współtworzenie produktów i usług. Prosumpcja umożliwia konsumentom m.in. dzielenie się swoją wiedzą, pomysłami, dostęp do informacji, na podstawie których mogą podejmować bardziej świadome decyzje, zmniejszając tym samym ryzyko zakupu produktów niezgodnych z oczekiwaniami, również przez możliwość modyfikowania, dopasowywania produktów/usług do własnych potrzeb. Prosumenci mają także możliwość wyróżnienia się przez zgłaszanie własnych propozycji rozwiązań, które mogą być wykorzystane przez innych konsumentów bądź firmy. Badani zwracali uwagę także na uczestniczenie w sieciach konsumenckich, dzięki czemu nie czują się samotni, ale mają poczucie przynależności do grupy osób, które łączą wspólne zainteresowania. Badani oprócz korzyści dostrzegają też pewne zagrożenia związane z prosumeryzmem firm, tj. wykonywanie przez konsumentów pracy bez wynagrodzenia, manipulowanie konsumentami przez stwarzanie pozorów współpracy, a w rzeczywistości nieuwzględnianie ich propozycji, opinii, a tym samym niedocenianie ich pracy przez firmy. Dlatego też firmy powinny tworzyć rozwiązania umożliwiające konsumentom współpracę z nimi, a także zachęcać ich do aktywności i zaangażowania, gdyż dzięki temu mogą przygotować ofertę zgodną z ich oczekiwaniami, a tym samym wzmocnić swoją pozycję na rynku. (abstrakt oryginalny)

EN

Nowadays, consumers do not want to be just recipients of the market offer, but they want to influence it, which is why companies must change their business models to be more open, taking into account the activity and involvement of consumers. Prosumerism therefore refers to the activities of companies that are focused on cooperation with consumers. Prosumption, defined as consumer activity, takes various forms, from expressing one's opinions, sharing one's experience, through adapting the offer to one's own needs, to participating in its creation. Prosumption activities are beneficial for both companies and consumers. However, they also involve certain threats and challenges for both parties.The article contains an analysis of the results of research aimed at finding out how respondents perceive prosumerism? What are their expectations regarding cooperation with companies? and what benefits and threats do they see related to prosumerism? Most respondents expect them to be included in the company's activities in various areas. They also undertake various prosumer activities themselves, focusing more on giving opinions on the market offer and testing products than on activities requiring greater involvement, such as designing or co-creating products and services. Prosumption enables consumers, among others, to: sharing their knowledge, ideas, access to information based on which they can make more informed decisions, thus reducing the risk of purchasing products that are inconsistent with expectations, also through the ability to modify and adapt products/services to their own needs. Prosumers also have the opportunity to stand out by submitting their own proposals for solutions that can be used by other consumers or companies. The respondents also emphasized participation in consumer networks, thanks to which they do not feel lonely, but have a sense of belonging to a group of people who share common interests. Apart from the benefits, the respondents also notice certain threats related to the prosumerism of companies, i.e. consumers doing work without remuneration, manipulating consumers by creating the appearance of cooperation, but in fact not taking into account their proposals and opinions, and thus underestimating their work by companies. Therefore, companies should create solutions that enable consumers to cooperate with them, as well as encourage them to be active and involved, because thanks to this they can prepare an offer in line with their expectations and thus strengthen their position on the market. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przedsiębiorstwo; Modele biznesowe; Konsument; Prosumpcja; Prosument

EN

Enterprises; Business models; Consumer; Prosumption; Prosumer

• Czasopismo: Nowoczesne Systemy Zarządzania
• Rocznik: 2023
• Tom: 18
• Numer: nr 4
• Strony: 171--187

Twórcy

autor

Elżbieta Szul

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Baran, M., Ostrowska, A., Pander, W., 2012. Innowacje popytowe, czyli jak tworzy się współczesne innowacje, Warszawa: PARP.
• Baruk, A.I., 2017. Prosumpcja jako wielowymiarowe zachowanie rynkowe, Warszawa: PWE.
• Etgar, M., 2009. Ways of engaging consumers in co-production, Technology Innovation Management Review, December, https://timreview.ca/article/307 (dostęp: 11.12.2023).
• Charitsis, V., 2016. Prosuming (the) self, Ephemera: Theory & Politics in Organization, nr 16 (3).
• Comor, E., 2010. Digital Prosumption and Alienation, Ephemera: Theory & Politics in Organization, nr 10 (3/4).
• Cova, B., Dalli, D., 2009. Working Consumers: The Next Step in Marketing Theory?, Marketing Theory, nr 9 (3).
• Hidayati, R, Novani, S., 2015. A conceptual complaint model for value co-creation process, Industrial Engineering and Service Science, Procedia Manufacturing, nr 4.
• Jin, Y., Hu, F., Qi, J., 2022. Multidimensional Characteristics and Construction of Classification Model of Prosumers, Sustainability, nr 14 (19).
• Kotler, Ph., Kartajaya, H., Setiawan, I., 2010. Marketing 3.0, Warszawa: MT Biznes.
• Krzysztofek, K., 2014. Rozproszone społeczeństwo: od wielkich centrów wytwórczych do osobistych przemysłów, [w:] Siuda, P., Żaglewski, T. (red.), Prosumpcja: pomiędzy podejściem apokaliptycznym a emancypującym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe KATEDRA.
• Kuberacka, A., 2013. Rola konsumenta jako kreatora w innowacyjnej gospodarce z perspektywy młodych konsumentów, Handel Wewnętrzny, styczeń-luty.
• Lang, B., Dolan, R., Kemper, J., Northey, G., 2021. Prosumers in times of crisis: Definition, archetypes and implications, Journal of Service Management, nr 32 (2).
• Nowacki, F., 2016. Prosumenci - przyszłość współpracy konsumentów z przedsiębiorstwami, Studia Ekonomiczne Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, nr 255.
• Payne, A., Storbacka, K., Frow, P., Knox, S., 2009. Co-Creating Brands: Diagnosing and Designing the Relationship Experience, Journal of Business Research, nr 62(3).
• Prahalad, C.K., Ramaswamy, V., 2000. Co-opting customer competence, Harvard Business Review, January-February, https://hbr.org/2000/01/co-opting-customer-competence (dostęp: 12.12.2023).
• Przybek, P., Turek, P., Szakiel, J., Januszko-Szakiel, A., 2019. Prosumeryzm w kształtowaniu jakości wyrobów, [w:] Gębarowski, M., Jabłoński, M. (red.), Towaroznawstwo w badaniach i praktyce. Jakość wobec wymagań współczesnego rynku, Radom: Sieć Badawcza ŁUKASIEWICZ - Instytut Technologii Eksploatacji.
• Rayna, T., Striukova, L., 2021. Involving Consumers: The Role of Digital Technologies in Promoting 'Prosumption' and User Innovation, Journal of the Knowledge Economy, nr 12 (1).
• Ritzer, G., Jurgenson, N., 2010. Production, Consumption, Prosumption: The nature of capitalism in the age of the digital 'prosumer', Journal of Consumer Culture, nr 10/1.
• Siuda, P. Żaglewski, T., 2014. O potrzebie odkrycia trzeciej drogi w badaniach prosumpcji, [w:] Siuda, P., Żaglewski, T. (red.), Prosumpcja: pomiędzy podejściem apokaliptycznym a emancypującym, Bydgoszcz: Wydawnictwo Naukowe KATEDRA.
• Tapscott, D., Williams, A.D., 2008. Wikinomia. O globalnej współpracy, która zmienia wszystko, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Tian, J., Shen, L., Chen, Y., 2017. Study on Customer Prosumption Concept and Its Impact on Enterprise Value Co-Creation, Theoretical Economics Letters, nr 7.
• Toffler, A., 1997, Trzecia fala, Warszawa: PIW.
• Veen, E.J., Dagevos, H., Jansma, J.E., 2021. Pragmatic Prosumption: Searching for Food Prosumers in the Netherlands, Sociologia Ruralis, nr 61 (1).
• Wereda, W., Pinzaru, F., 2023. The phenomenon of prosumption in the digital transformation time, Modern Management Systems, nr 3(2).
• Yakhlef, A., Nordin F., 2021. Effects of firm presence in customer-owned touch points: A self-determination perspective, Journal of Business Research, nr 130 (C).
• Zwick, D., Bonsu, S.K., Darmody, A., 2009. Putting Consumers to Work 'Co-creation' and new marketing govern-mentality, Journal of Consumer Culture, nr 8(2).

Identyfikatory

DOI

10.37055/nsz/188851