Czy dążenie do przyspieszenia postępowania może usprawiedliwiać ograniczenie konstytucyjnych gwarancji prawa do sądu? Uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego.

• Autorzy: Andrzej Olaś

Warianty tytułu

Can The Goal of Expediting Proceedings Justify Limitation of Constitutional Guarantees of The Right of Access to Court? Remarks in Light of Case Law of The Polish Constitutional Tribunal

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto problem dopuszczalności ograniczania gwarancji prawa do sądu oraz innych praw i wolności stron postępowania w celu zapewnienia właściwej szybkości postępowania. Bazą dla przeprowadzonych rozważań uczyniono krytyczną analizę poglądów wyrażonych w dotychczasowym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego co do istoty treści prawa do sądu oraz dopuszczalności ingerencji w to prawo w świetle konstytucyjnego testu proporcjonalności. Analiza ta doprowadziła do sformułowania wniosków co do właściwego stosunku pomiędzy szybkością postępowania a innymi procesowymi wartościami stanowiącymi element konstytucyjnego standardu prawa do sądu i rzetelnego procesu.(abstrakt oryginalny)

EN

The article addresses the issue of admissibility of limiting the guarantees of the right of access to court and other rights and freedoms of parties to proceedings in order to ensure appropriate speed of proceedings. The basis for the considerations is a critical analysis of the views expressed in existing case law of the Constitutional Tribunal regarding the essence of the right of access to court and the permissibility of interference with this right in light of the constitutional test of proportionality. This analysis led to the formulation of conclusions regarding the appropriate relationship between the speed of proceedings and other procedural values constituting elements of the constitutional standard of the right of access to court and the right to a fair trial.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kodeks cywilny; Prawo cywilne; Odpowiedzialność cywilna

EN

Civil Code; Civil law; Civil liability

• Czasopismo: Palestra : pismo Adwokatury Polskiej
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 4(797)
• Strony: 41--60

Twórcy

autor

Andrzej Olaś

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• Carnelutti Francesco, Sistema di diretto processuale civile. Vol. 1. Funzione e composizione del processo, Padwa 1936
• Cieślak Sławomir, Formalizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008
• Czeszejko-Sochacki Zdzisław, Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Ogólna charakterystyka), "Państwo i Prawo" 1997/11-12
• Człowiekowska Joanna, Prawo do sądu jako publiczne prawo podmiotowe, "Prace Instytutu Prawa Własności Intelektualnej" 2006/96
• Florczak-Wątor Monika, Prawo do sądu jako prawo jednostki i jako gwarancja horyzontalnego działania praw i wolności, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego" 2016/3
• Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. Monika Florczak-Wątor, Andrzej Grabowski, Kraków 2021
• Garlicki Lech, Trzciński Janusz, Trybunał Konstytucyjny. Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym. Stan prawny na dzień 31.07.1996 roku, Warszawa 1996
• Gudowski Jacek, Kodeks postępowania cywilnego A.D. 2022. Esej o postmodernizmie, obskurantyzmie prawnym i niekompetencji (w:) Non Omne Quod Licet Honestum Est. Studia z prawa cywilnego i handlowego w 50-lecie pracy naukowej Profesora Wojciecha Jana Katnera, red. S. Byczko, A. Kappes, B. Kucharski, U. Promińska, Warszawa 2022
• Jacob Jack, Justice between man and man, "Current Legal Problems" 1985/1;
• Kulski Robert, Upadek polskiego Kodeksu postępowania cywilnego, "Monitor Prawniczy" 2023/ 8
• Łabno Anna, Ograniczenie wolności i praw człowieka na podstawie art. 31 Konstytucji III RP (w:) Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002
• Markiewicz Krystian, Zasady orzekania w postępowaniu nieprocesowym, Warszawa 2013
• Morawska Elżbieta, Zasada proporcjonalności jako konstytutywny element paradygmatu zasady państwa prawnego (w:) Minikomentarz dla Maksiprofesora. Księga jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego, red. M. Zubik, Warszawa 2017
• Olaś Andrzej, Podstawa zarzutu potrącenia po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 9.03.2023 r. jako exemplum prawnego obskurantyzmu w najnowszej praktyce polskiego prawodawcy, "Przegląd Sądowy" 2023/9
• Oniszczuk Jerzy, Prawo do sądu w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, "Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego" 1999/2-3
• Pietrzkowski Henryk, Prawo do sądu (wybrane zagadnienia), PS 1999/11-12, s. 3 i n.
• Pilipiec Sławomir, Teoretycznoprawne aspekty zasady prawa do sądu, An. UMCS Sectio G, Lublin 2000
• Pogonowski Piotr, Realizacja prawa do sądu w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2005, s. 7 i n.
• Redelbach Andrzej, Sądy a ochrona praw człowieka, Toruń 1999
• Storme Marcel, Introductory Address (w:) The Law's Delay: Essays on Undue Delay in Civil Litigation, red. Cornelis .Hendrik van Rhee, Cambridge 2004
• Storme Marcel, A Single Civil Procedure for Europe: A Cathedral Builders' Dream, "Ritsumeikan Law Review" 2005/20
• Trzciński Janusz, Konstytucyjna zasada proporcjonalności w orzecznictwie sądów administracyjnych (w:) Minikomentarz dla Maksiprofesora. Księga jubileuszowa profesora Leszka Garlickiego, red. M. Zubik, Warszawa 2017
• Wojtyczek Krzysztof, Zasada proporcjonalności (w:) Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, red. B. Banaszak, A. Preisner, Warszawa 2002;
• Zakolska Joanna, Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2008.

Identyfikatory

DOI

10.54383/0031-0344.2024.04.4