Miłosierdzie w prawie karnym, czyli co? Kilka uwag o pominięciu filozofii prawa. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 18.07.2019 r. (sygn. V KK 317/18)

• Autorzy: Tomasz Snarski

Warianty tytułu

What Does Mercy Mean in Criminal Law? a Few Remarks on The Neglect of The Philosophy of Law. Partly Approving and Partly Critical Commentary on Decision of The Supreme Court of 8 July 2019 (V Kk 317/18)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor analizuje jedną z nielicznych wypowiedzi orzecznictwa polskiego w sprawach karnych posługującą się kategorią miłosierdzia. W ocenie autora komentowane orzeczenie Sądu Najwyższego zasługuje na mieszaną, aprobująco-krytyczną ocenę. Pozytywnie trzeba ocenić w ogóle posłużenie się kategorią miłosierdzia w prawie karnym. Negatywny pozostaje jednak sposób, w jaki uczynił to Sąd Najwyższy, sprowadzający się do lakonicznej tezy, w zasadzie bez uzasadnienia, o znaczeniu miłosierdzia dla procesu karnoprawnego wartościowania. Komentowane postanowienie Sądu Najwyższego z 2018 roku jest też zarazem przyczynkiem do sformułowania kilku uwag o roli argumentacji filozoficznej w prawie karnym.(abstrakt oryginalny)

EN

The author analyses one of the few examples of Polish case law in criminal cases where the notion of mercy is used. In the author's opinion, the commented decision of the Supreme Court deserves a mixed, partly approving and partly criticalm assessment. The use of the notion of mercy in criminal law in general must be assessed positively. What is negative, however, is the manner in which the Supreme Court did so, which amounts to a laconic thesis, nearly without justification, about the importance of mercy for the process of making criminal law valuations. The commented decision of the Supreme Court of 2018 is also, at the same time, an impetus to make some remarks about the role of philosophical argumentation in criminal law.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo karne; Wymiar sprawiedliwości; Kodeks karny; Kodeks postępowania karnego; Odpowiedzialność karna

EN

Criminal Law; Judiciary; Criminal Code; Code of Criminal Procedure; Criminal liability

• Czasopismo: Palestra : pismo Adwokatury Polskiej
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 4(797)
• Strony: 106--118

Twórcy

autor

Tomasz Snarski

• niwersytet Gdański - Wydział Prawa i Administracji

Bibliografia

• Abdallah-Krzepkowska Beata, Rahma i miłosierdzie - (nie)adekwatność pojęć, "Nurt SVD" 2017/51/1 (141), s. 224-237
• Ajdukiewicz Kazimierz, O sprawiedliwości (w:) Język i poznanie. Wybór pism z lat 1920-1939, Warszawa 1985, t. 1, s. 365-376
• Bieńkowska Danuta, Miłosierdzie (w:) Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne, red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska, Lublin 1993, t. 1
• Ciepły Filip, Chrześcijańska koncepcja kary kryminalnej a współczesne poglądy na karę, Lublin 2010
• Duff Antony, Mercy (w:) The Oxford Handbook of Philosophy of Criminal Law, red. J. Deigh, D. Dolinko, Oxford-New York 2011, s. 467-492
• Gorlewska Ewa, Nazwy wartości uniwersalnych w polskiej Konstytucji - znaczenia tekstowe i konotacje potoczne (w:) Logos - filozofia słowa. Szkice o pograniczach języka, filozofii i literatury, red. K. Andruczyk, E. Gorlewska, K. Korotkich, Białystok 2017, s. 105-125
• Hołówka Jacek, Trzy zasady sprawiedliwości, "Przegląd Filozoficzny - Nowa Seria" 2013, rok 22, nr 4 (88), s. 469-488;
• Jaspers Karl, Problem winy. O politycznej odpowiedzialności Niemiec, tłum. Jan Garewicz, Warszawa 2008
• Kużelewski Dariusz, Idea i wybrane instytucje sprawiedliwości naprawczej a wymiar sprawiedliwości w sprawach karnych, Białystok 2021
• Leociak Jacek, Zapraszamy do nieba. O nawróconych zbrodniarzach, Wołowiec 2022
• Maroń Grzegorz, Kategoria miłosierdzia w polskiej nauce prawa karnego i orzecznictwie, "Prokuratura i Prawo" 2022/11, s. 5-37
• Maroń Grzegorz Miejsce religii w procesie prawotwórczym w świetle liberalnej doktryny ekskluzywizmu i ustrojowej zasady religijnej neutralności państwa (w:) Studia nad formalnymi i nieformalnymi źródłami prawa, red. T. Barankiewicz, T. Barszcz, K. Motyka, J. Potrzeszcz, Lublin 2020, s. 183-198
• Maroń Grzegorz, Odwołania do miłosierdzia w procesie karnym w świetle orzecznictwa sądów Stanów Zjednoczonych, "Prokuratura i Prawo" 2019/9, s. 5-35
• Misner Robert L., A Strategy for Mercy, "William & Mary Law Review" 2000, volume 41, issue 4, s. 1303-1400
• Murphy Jeffrie G., Punishment and Moral Emotions. Essays in Law, Morality and Religion, Oxford-New York 2012
• Nussbaum Martha, Equity and Mercy, "Philosophy & Public Affairs" 1993, vol. 22, no. 2, s. 83-125
• Nussbaum Martha Słuszność i miłosierdzie, przeł. A. Lipszyc (w:) Filozofia moralności. Wina, kara, wybaczenie, red. J. Hołówka, Warszawa 2000, s. 487-536
• Odpłacić złem za zło? Z Wojciechem Zalewskim rozmawia Dorota Abramowicz, https:// www.zawszepomorze.pl/odplacic-zlem-za-zlo-czy-zaostrzenie-kar-uratuje-kolejne- dziecko-przed-zakatowaniem (dostęp: 27.10.2023 r.)
• Przełęcki Marian, O Nietzscheańskiej krytyce moralności chrześcijańskiej, "Kwartalnik Filozoficzny" 2014, tom XLII, zeszyt 2, s. 149-160
• Radbruch Gustav, Filozofia prawa, tłum. E. Nowak, Warszawa 2009
• Rucki Mirosław, Moses Mor Severius, Abdalla Michael, Benyamin Ashraf, Miłosierdzie Boże w tradycji judaizmu i Kościołów Wschodu (w:) Oblicza miłosierdzia w Biblii, red. J. Jaromin, Wrocław 2016, s. 371-404
• Sadurski Wojciech, Teoria sprawiedliwości. Podstawowe zagadnienia, Warszawa 1988
• Skowron-Nalborczyk Agata, Miłosierdzie a islam, "Więź" 2016/3(665), s. 166-174
• Snarski Tomasz, Kościół katolicki wobec kary śmierci. Między prawem a filozofią i teologią, Warszawa 2021
• Snarski Tomasz, Pomiędzy sprawiedliwością, resocjalizacją a miłosierdziem, "Więź" 2021/4(686), s. 16-29
• Soniewicka Marta, Granice sprawiedliwości, sprawiedliwość ponad granicami, Warszawa 2010
• Sympozjum "Prawo i Miłosierdzie. Prawa człowieka, idee i praktyka", https://www.adwokatura.gdansk.pl/136/id,5419/aplikanci/wydarzenia/sympozjum_ prawo_i_milosierdzie_prawa_czlowieka_idee_i_praktyka (dostęp: 27.10.2023 r.)
• Widacki Jan, Filozofia prawa karnego z punktu widzenia nauki Kościoła, "Palestra" 1989/33/5-7(377-379), s. 83-99
• Zabielski Józef, Wydobywanie dobra. Teologia chrześcijańskiego miłosierdzia, Białystok 2006
• Zajadło Jerzy, Po co prawnikom filozofia prawa?, Warszawa 2008
• Zalewski Wojciech, Sprawiedliwość naprawcza. Początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2006
• Ziembiński Zygmunt, O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992
• Zirk-Sadowski Marek, Wprowadzenie do filozofii prawa, Warszawa 2021

Identyfikatory

DOI

10.54383/0031-0344.2024.04.8