Diagnoza pielęgniarska w kontekście samodzielnego ordynowania leków - usprawnienie leczenia czy bezmyślność ustawodawcy?

• Autorzy: Andrzej Janus , Anna Warston

Warianty tytułu

Nursing Diagnosis in the Context of Self-prescription of Drugs - Improvement of Treatment, or Thoughtlessness of the Legislator?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Diagnoza pielęgniarska stanowi fundament opieki zdrowotnej ze względu na istotny wpływ na podejmowanie decyzji w zakresie opieki nad pacjentem. Uprawnienia do świadczeń diagnostycznych normuje ustawa z 15.07.2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej. Obejmują one szczególnie istotną część podstawowych zadań lekarzy: samodzielne prowadzenie procesu leczenia pacjenta (w tym: przepisywanie leków, recept i skierowań na badania specjalistyczne). Pielęgniarki i położne są również uprawnione do decydowania o kontynuacji leczenia przepisanego przez lekarza (w tym specjalistę) poprzez wypisywanie recept kontrolnych. Na liście leków podlegających samodzielnemu ordynowaniu nie zabrakło silnych i uzależniających leków przeciwbólowych, popularnych antybiotyków oraz sterydów. W artykule przedstawiono wątpliwości i niejasności w zakresie ordynowania leków na podstawie ograniczonej diagnozy pielęgniarskiej. Wykorzystano metodę badawczą stosowaną przez Stowarzyszenie Badań Nad Źródłami i Funkcjami Prawa "FONTES", która umożliwia dogłębne poznanie i analizę problemu wraz ze szczegółowym wskazaniem aktorów procesu stanowienia prawa i rzeczywistych skutków legislacji. Zakres diagnozy pielęgniarskiej, ograniczony poprzez rozporządzenie Ministra Zdrowia z 28.02.2017 r. w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego, należy uznać za zbyt wąski, przy uwzględnieniu katalogu substancji, które mogą być samodzielnie ordynowane przez pielęgniarki i położne. Widać wyraźne zaniechanie ustawodawcy i nieprzemyślaną regulację określającą katalog substancji leczniczych do samodzielnego ordynowania, gdyż obok paracetamolu znajdziemy tam m.in. fentanyl i propofol.(abstrakt oryginalny)

EN

Nursing diagnosis is the cornerstone of healthcare due to its significant impact on further decision-making in patient care. The right to conduct diagnostic services is found in the Act on the professions of nurse and midwife of 15 July 2011. The powers granted include a particularly important part of the basic tasks of physicians, such as patients conducting the treatment process themselves (including prescribing medicines, writing out prescriptions and making referrals for specialized examinations). Nurses and midwives are also authorized to decide on the continuation of treatment prescribed by a doctor (including a specialist) by writing out follow-up prescriptions. The list of medications that are subject to self-prescription did not lack strong and addictive analgesics, popular antibiotics and steroids. This article presents a number of doubts and ambiguities in prescribing drugs based on a limited nursing diagnosis. The research method applied by the FONTES Association for Research on the Sources and Functions of Law was used, enabling in-depth knowledge to be gained and the problem with the detailed identification of the actors of the law-making process and the real effects of legislation to be analysed. The scope of nursing diagnosis, limited through the Regulation of the Minister of Health of 28 February 2017 on the type and scope of preventive, diagnostic, therapeutic and rehabilitative services provided by a nurse or midwife independently without a doctor's instructions, should be considered too narrow, given the list of substances that can be independently prescribed by nurses and midwives. The legislator's omission and ill-considered regulation defining the list of medicinal substances for self-prescription is evident, as, in addition to paracetamol, it also contains such substances as fentanyl and propofol.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Procedura diagnozowania; Służba zdrowia; Leki; Nabywanie uprawnień; Ochrona zdrowia

EN

Diagnostic procedure; Health service; Medications; Acquiring rights; Health care protection

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 5
• Strony: 7--20

Twórcy

autor

Andrzej Janus

autor

Anna Warston

Bibliografia

• Białopolski M., Janus A., Pielęgniarka jako panaceum na problemy służby zdrowia. Uprawnienia pielęgniarek i położnych nadane ustawą z 22.07.2014 r. o zmianie ustawy o zawodach pielęgniarki i położnej oraz niektórych innych ustaw, "Przegląd Prawa Publicznego" 2022/5.
• Encyklopedia dla pielęgniarek i położnych, red. T . Widomska-Czekajska, J. Górajek-Jóźwik, Warszawa 2010.
• Ulotka dołączona do opakowania: Informacja dla pacjenta Doreta SR, 75 mg + 650 mg, tabletki o przedłużonym uwalnianiu, https://www.krka-polska.pl/media/products/pl/rx/gen_pdf/2021/Doreta_SR_PL_PIL.pdf (dostęp: 1.08.2023 r.).
• Ulotka dołączona do opakowania: Informacja dla pacjenta Oxycort A, (10 mg + 10 mg)/g, maść do oczu, https://rejestrymedyczne.ezdrowie.gov.pl/api/rpl/medicinal-products/170/leaflet (dostęp: 1.08.2023 r.).
• Ulotka dołączona do opakowania: Informacja dla użytkownika Doxycyclinum Polfarmex, 100 mg, kapsułki twarde, https://www.gdziepolek.pl/produkty/96460/doxycyclinum-polfarmex-kapsulki/ulotka/241674?ns=true (dostęp: 1.08.2023 r.).
• Wykaz badań diagnostycznych, na które pielęgniarki i położne mają prawo wystawiać skierowania, https://politykazdrowotna.com/artykul/nowe-rozporzadzenie-jakie-leki-i-badania-przepisza-pielegniarki-i-polozne/838238 (dostęp: 1.08.2023 r.).
• Zaborowski P., Filozofia postępowania lekarskiego, Warszawa 1990.