Obrona konieczna i jej przesłanki w polskim prawie karnym

• Autorzy: Ryszard Mochocki

Warianty tytułu

Necessary Defense and Its Premises in Polish Criminal Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jednym z elementów struktury przestępstwa jest bezprawność. Ustawodawca przewidział jednak pewien mechanizm sprawiający, że bezprawność zostaje niejako wyłączona. W art. 25 Kodeksu karnego unormowano obronę konieczną jako okoliczność wyłączającą bezprawność czynu, a czyn zabroniony popełniony w warunkach tego kontratypu staje się legalny. Uniemożliwienie pociągnięcia jego sprawcy do odpowiedzialności stało się przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu. (abstrakt oryginalny)

EN

One of the elements of the structure of crime is illegality. However, the legislator has provided a certain mechanism to exclude illegality. Article 25 of the Penal Code states the necessary defense as a circumstance excluding the illegality of an act, and a prohibited act committed under this condition of this counter-type becomes legal. Preventing the perpetrator from being held accountable is the subject of consideration in this study. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo karne; Strategia obronna; Regulacje prawne

EN

Criminal Law; Defense strategy; Legal regulations

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2024
• Tom: 71
• Numer: nr 1
• Strony: 59--73

Twórcy

autor

Ryszard Mochocki

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Adamczyk D., Adamczyk-Bębas W., Bębas S., Wobec przemocy. Wychowanie, profilaktyka, wsparcie, Kraków 2021.
• Brzeziński J.M., Czy kryzys wiarygodności w psychologii?, "Przegląd Psychologiczny" 2023, vol. 66(1), DOI: https://doi.org/10.31648/przegldpsychologiczny.9456.
• Buchała K., Granice obrony koniecznej, "Palestra" 1974, nr 5.
• Czechowska M., Historia obowiązywania zasady vim vi repellere licet w polskim prawie karnym - ewolucja kontratypu obrony koniecznej, "Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis" 2019, vol. 8.
• Ćwikła M., Ściechowicz M., Obrona konieczna w świetle nowelizacji z 8 grudnia 2017 roku, "Kortowski Przegląd Prawniczy" 2020, nr 3.
• Daniluk P., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2020.
• Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2011.
• Izdebski J., Metody badań nauk społecznych w nauce prawa administracyjnego, "Roczniki Nauk Prawnych" 2021, vol. 31(4), DOI: https://doi.org/10.18290/rnp21314-2.
• Jankowiak T., Granice obrony przed przemocą psychiczną w ramach instytucji obrony koniecznej, "Palestra" 2023, nr 10.
• Karaźniewicz J., Prawo do obrony w trybach szczególnych postępowania karnego, "Studia Prawnoustrojowe" 2023, nr 60, DOI: https://doi.org/10.31648/sp.8952.
• Kloskowski K., Prawne aspekty wykorzystania dalekowschodnich sztuk walki w sytuacji przekroczenia granic obrony koniecznej w polskim prawie karnym, "Gdańskie Studia Azji Wschodniej" 2023, nr 23, DOI: https://doi.org/10.4467/23538724GS.23.012.18158.
• Korpysz A., Przekroczenie granic obrony koniecznej w wyniku strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu z art. 25 § 3 k.k. z perspektywy psychologicznej, "Annales UMCS sectio G (Ius)" 2020, vol. 67(2), DOI: http://dx.doi.org/10.17951/g.2020.67.2.111-127.
• Lachowski J., Marek A., Prawo karne. Zarys problematyki, Warszawa 2018.
• Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2012.
• Marek A., Prawo karne, Warszawa 2006.
• Marek A., Konarska-Wrzosek V., Prawo karne, Warszawa 2016.
• Nowe kodeksy karne z 1997 r. z uzasadnieniami, Warszawa 1997.
• Radecki W., Ocena współmierności sposobu obrony i niebezpieczeństwa zamachu, "Nowe Prawo" 1977, nr 6.
• Sosik R., Obrona konieczna w polskim i amerykańskim prawie karnym, Lublin 2021.
• Stanik J.M., Psychologia sądowa, Warszawa 2013.
• Szczepaniec M., Uregulowanie obrony koniecznej w k.k. z 1997 r. a Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, "Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych" 1999, nr 1.
• Warylewski J., Prawo karne. Część ogólna, Warszawa 2020.
• Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2011.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 11 lipca 1932 r. - Kodeks karny (Dz.U. 1932, nr 60, poz. 571).
• Ustawa z dnia 19 kwietnia 1969 r. - Kodeks karny (Dz.U. 1969, nr 13, poz. 94).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. 1997, nr 88, poz. 553).
• Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (t.j. Dz.U. 2024, poz. 37).
• Postanowienie SN z dnia 16 listopada 2009 r., IV KK 105/09, OSNwSK 2009, nr 1, poz. 2257.
• Postanowienie SN z dnia 7 października 2014 r., V KK 116/14, Legalis nr 1079963.
• Postanowienie SN z dnia 27 kwietnia 2017 r., IV KK 116/17, LEX nr 2284193.
• Postanowienie SN z dnia 30 maja 2019 r., II KK 317/18, LEX nr 2690314.
• Postanowienie SN z dnia 11 lutego 2021 r., V KK 531/20, LEX nr 3123805.
• Postanowienie SN z dnia 7 marca 2022 r., III KK 29/22, LEX nr 3409189.
• Wyrok SA w Łodzi z dnia 26 lipca 2000 r., II AKa 131/00, LEX nr 47743.
• Wyrok SA w Krakowie z dnia 18 września 2001 r., II Aka 18/01, KZS 2001, nr 11, poz. 29.
• Wyrok SA w Katowicach z dnia 28 lutego 2006 r., II AKa 30/06, KZS 2006, nr 7-8, poz. 142.
• Wyrok SA w Poznaniu z dnia 6 kwietnia 2023 r., II AKa 60/23, LEX nr 3590015.
• Wyrok SN z dnia 30 grudnia 1972 r., Rw 1312/72, OSNKW 1973, nr 5, poz. 69.
• Wyrok SN z dnia 27 lipca 1973 r., IV KR 153/73, OSNKW 1974, nr 1, poz. 5.
• Wyrok SN z dnia 11 grudnia 1978 r., II KR 266/78, OSNKW 1979, nr 6, poz. 65.
• Wyrok SN z dnia 20 lutego 1979 r., III KR 20/79, LEX nr 21800.
• Wyrok SN z dnia 22 sierpnia 1996 r., IV KKN 48/96, OSP 1997, nr 10, poz. 187.

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2024.71.1.59-73