Zasada parytetu płci w zarządach i radach nadzorczych spółek

• Autorzy: Wiktor Żochowski

Warianty tytułu

The Principle of Gender Parity in Company Management and Supervisory Boards

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problem dotyczący nierównego traktowania płci i mniejszego udziału kobiet na stanowiskach kierowniczych zauważalny jest we wszystkich typach spółek w Polsce. Jest to zjawisko międzynarodowe, co potwierdzają liczne badania. Unia Europejska na przestrzeni wielu lat podejmowała szereg prób wyrównania pozycji kobiet i mężczyzn na rynku pracy. Dotychczasowe działania, mające charakter soft law, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Skutkowało to zmianą podejścia Unii i uchwaleniem dyrektyw stanowiących hard law. Jednym z ich celów jest, nieformalnie, wprowadzenie zasady parytetu płci w spółkach giełdowych. Przejawia się to m.in. w docelowym parytecie płci na stanowiskach kierowniczych we wskazanych spółkach. Co istotne, Unia kładzie akcent głównie na to, by podmioty zatrudniające pracowników miały jasne i zrozumiałe dla wszystkich procedury rekrutacyjne. Ma to doprowadzić do sytuacji, by o zatrudnieniu lub awansie danej osoby na stanowisko kierownicze decydowała nie płeć, lecz faktyczne kompetencje. Sankcje wymienione w dyrektywie w sprawie równowagi płci w spółkach giełdowych to potwierdzają. Przewidziane są one nie za brak reprezentacji kobiet w określonym wymiarze procentowym, ale za brak opracowania należytych procedur naboru. Autor artykułu pozytywnie wypowiada się o działaniach Unii, zauważając przy tym zagrożenia, jakie byłyby związane ze sztywnym przyjęciem zasady parytetu płci.(abstrakt oryginalny)

EN

The problem of unequal treatment of the sexes and lower share of women in managerial positions is noticeable in all types of capital companies and partnerships in Poland. This is an international phenomenon, which is confirmed by numerous studies. Over the years, the European Union has made numerous attempts to equalize the position of women and men in the labour market. So far, soft law measures have not brought the expected results. This resulted in a change in the EU's approach and the adoption of directives, which constitute hard law. One of their goals is, informally, to introduce the principle of gender parity in listed companies. This is reflected, among other things, in the target gender parity in managerial positions in listed companies. Importantly, the EU mainly focuses on ensuring that employers' recruitment procedures are clear and understandable for everyone. This is intended to ensure that the employment of a given person or their promotion to a managerial position is determined not by their gender but by their actual competences. The sanctions listed in the Directive on gender balance on listed company boards confirm this. They are envisaged not for lack of women's representation above a certain percentage, but for failure to develop appropriate recruitment procedures. The author of the article views the EU's measures as positive, noting the threats that would be associated with the adoption of a rigid principle of gender parity.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Spółki giełdowe; Zarząd; Rada nadzorcza spółki; Prawo handlowe; Płeć

EN

Stock market companies; Board of directors; Supervisory board of the company; Commercial law; Gender

• Czasopismo: Przegląd Prawa Handlowego
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 5
• Strony: 45--51

Twórcy

autor

Wiktor Żochowski

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska

Bibliografia

• Adler R.D., Women in the Executive Suite Correlate to High Profits, https://unruly.co/wp-content/uploads/2016/03/adler_web.pdf (dostęp: 15.03.2024 r.).
• Barcik J., Grzeszczak R. (red.), Prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2022.
• Bochenek-Cichoń K., Realizacja polityki równości płci w sferze obsady stanowisk w organach władzy publicznej, "Przegląd Prawa Publicznego" 2010/3.
• Bujalski R., Równowaga płci w zarządach spółek, LEX 2022.
• Chołuj B. (red.), Polityka równości płci, Warszawa 2007.
• Czajka Z., Dyskryminacja kobiet w pracy zawodowej czy wpływ obiektywnych czynników?, "Polityka Społeczna" 2013/8.
• Dumkiewicz M., Kidyba A., Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy równowagi płci wśród dyrektorów niewykonawczych spółek, których akcje są notowane na giełdzie, i odnośnych środków - analiza projektu, "Przegląd Prawa Handlowego" 2013/3.
• European Institute for Gender Equality, Gender Statistics Database, https://eige.europa.eu/gender-statistics/dgs/indicator/wmidm_bus_bus__wmid_comp_compbm/datatable (dostęp: 27.03.2024 r.).
• European Women on Boards, Gender diversity index of woman on boards and in corporate leadership, 2021, https://europeanwomenonboards.eu/wp-content/uploads/2022/01/2021-Gender-Diversity-Index.pdf (dostęp: 27.03.2024 r.).
• Gender Index, Przewodnik dobrych praktyk. "Firma równych szans", Warszawa 2007.
• Główny Urząd Statystyczny, Ku lepszemu życiu. Polska w OECD, Warszawa 2021.
• Gondek M., Ocena projektu dyrektywy [w:] B. Jagura, "Kwoty płci na stanowiskach kierowniczych" - sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej w Sejmie RP, "Monitor Prawniczy" 2013/11.
• Jagura B., "Kwoty płci na stanowiskach kierowniczych" - sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej w Sejmie RP, "Monitor Prawniczy" 2013/11.
• Jamka B., Czynnik ludzki we współczesnym przedsiębiorstwie: zasób czy kapitał?, Warszawa 2011.
• Kuczara M., Praktyki funkcjonowania komitetów strategii w radach nadzorczych, Warszawa 2022, https://depotuw.ceon.pl/bitstream/handle/item/4437/0000-DR-155816-praca.pdf?sequence=1 (dostęp: 3.04.2024 r.).
• Kupczyk T., Kobiety w zarządzaniu i czynniki ich sukcesów, Wrocław 2009.
• Leśniak G.J., Parytet płci jest wciąż odległy o dekadę - badanie, prawo.pl, https://www.prawo.pl/kadry/parytety-plci-w-firmach-badanie,520204.html (dostęp: 3.04.2024 r.).
• Lisowska E., Kobiety w spółkach giełdowych i rentowność firmy, "Kobieta i Biznes" 2010/1-4.
• Lisowska E., Zasada parytetu płci na stanowiskach kierowniczych, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2013/4.
• NUTEK, Extract from Gender and Profits, 1999, www.equalpay.nu/docs/en/genderandprofit.pdf (dostęp: 17.10.2023 r.).
• Pisarek A., Zasada parytetu płci jako zabezpieczenie funkcjonowania zasady równouprawnienia kobiet i mężczyzn w Unii Europejskiej [w:] Duch praw w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, red. M. Kępa, M. Marszał, Wrocław 2016.
• Piwowarska K., Parytet płci i równość wynagrodzeń - jeszcze nie teraz, Legalis 2022.
• Polski Instytut Ekonomiczny, Sytuacja kobiet w Polsce z perspektywy społeczno-ekonomicznej, Warszawa 2023.
• Popławska E., Gendermainstreaming w ustawodawstwie francuskim. Podstawy konstytucyjne i wybrane przykłady, "Studia Iuridica Lublinensia" 2014/22.
• Rada UE: Komunikat prasowy, Większa równowaga płci w organach spółek: Rada zatwierdza unijne przepisy, https://www.consilium.europa.eu/pl/press/press-releases/2022/10/17/council-approves-eu-law-to-improve-gender-balance-on-company-boards/ (dostęp: 3.04.2024 r.).
• Rękas M., Kobiety-matki i ich powrót na rynek pracy po urodzeniu dziecka w wynikach badań, "Studia Ekonomiczne" 2013/161.
• Romanowski M., Prawo spółek [w:] B. Jagura, "Kwoty płci na stanowiskach kierowniczych" - sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej w Sejmie RP, "Monitor Prawniczy" 2013/11, Legalis.
• Równowaga płci w organach, https://www.consilium.europa.eu/pl/policies/gender-balance-corporate-boards/ (dostęp: 3.04.2024 r.).
• Sikora J., Konflikt praca - rodzina, rodzina - praca u kobiet powracających do pracy po urodzeniu dziecka, Katowice 2019.
• Sitz-Kuleszo J., Ekonomiczne następstwa wprowadzenia parytetów płci w radach nadzorczych spółek publicznych, "Biznes Międzynarodowy w Gospodarce Globalnej" 2015/34.
• Stępień M., Kobiety w organach statutowych spółek, "Studia Prawno-Ekonomiczne" 2014, t. 91, cz. 2.
• Vinnicombe S., Singh V., The Female FTSE Index, Cranfield School of Management 2003.
• Zaleska A., Za mało kobiet w zarządzie? No to będzie kara, "Gazeta Wyborcza" z 10.04.2023 r.