Ograniczenia przynależności do kół gospodyń wiejskich : ocena z perspektywy przesłanki konieczności ochrony interesu publicznego

• Autorzy: Adela Gąsiorowska

Warianty tytułu

Restrictions on membership in rural housewives' circles : assessment from the perspective of the premise of necessity to protect the public interest

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ustawa z dnia 9 listopada 2018 roku o kołach gospodyń wiejskich wprowadziła istotne zmiany w funkcjonowaniu tych organizacji, między innymi ograniczyła możliwość zrzeszania się w tej formie - jedna osoba może należeć tylko do jednego koła, a jednocześnie na terenie jednej gminy może działać tylko jedno koło. Tymczasem wolność zrzeszania się może być ograniczana wyłącznie przy spełnieniu określonych w konstytucji i prawie międzynarodowym warunków, na przykład tylko wtedy, gdy dane ograniczenie jest konieczne dla ochrony interesu publicznego. Celem artykułu jest więc ocena ustawowego ograniczenia przynależności do kół gospodyń wiejskich z perspektywy konstytucyjnej przesłanki konieczności ograniczenia dla ochrony interesu publicznego. Badanie przeprowadzono z zastosowaniem analizy danych wtórnych, analizy orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, przeglądu literatury, analizy dogmatycznoprawnej, dochodząc do wniosku, że zawarte w ustawie ograniczenia przynależności do kół gospodyń wiejskich należy uznać za sprzeczne z przesłanką konieczności ograniczenia dla ochrony interesu publicznego, co skutkuje ich niekonstytucyjnością. (abstrakt oryginalny)

EN

The Act of November 9, 2018 on the circles of rural house-wives introduced significant changes in the functioning of these organizations, among others, it limited the possibility of associating in this form - one person may be a member of a one circle only, and only one circle may operate in a particular community. However, the freedom of association may be limited only when conditions specified in the Constitution and international law are met, for example when a given restriction is necessary to protect the public interest. The aim of the article is therefore to assess the statutory limitation of membership in rural housewives' circles from the perspective of the constitutional premise of necessity to protect the public interest. The study was conducted with the use of secondary data analysis, analysis of the jurisprudence of the Constitutional Tribunal, literature review, and dogmatic legal analysis, reaching the conclusion that the restrictions on membership in rural housewives' circles included in the Act should be considered contrary to the premise of the necessity of restrictions to protect the public interest, which results in their unconstitutionality. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obszary wiejskie; Organizacje kobiece; Prawa człowieka; Teoria interesu publicznego

EN

Rural areas; Women's organizations; Human rights; Public interest theory

• Czasopismo: Trzeci Sektor: kwartalnik o problematyce społeczeństwa obywatelskiego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 3-4
• Strony: 51--64

Twórcy

autor

Adela Gąsiorowska

• Uniwersytet Warszawski

Bibliografia

• Augustyniak, M., 2021, [w:] B. Dolnicki (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz. Warszawa, Wolters Kluwer Polska.
• Chmielnicki, P., 2022, [w:] K. Bandarzewski (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Warszawa, Wolters Kluwer Polska.
• Frączak, P., 2021, Historia kół gospodyń wiejskich - między emancypacją a kolonizacją wsi, "Trzeci Sektor", 55, 3.
• Garlicki, L., Wojtyczek, K., 2016, [w:] L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom 2, Warszawa, Wydawnictwo Sejmowe.
• Krawiec, G., 2019, Kilka uwag na temat kół gospodyń wiejskich, "Gubernaculum et Administratio", 1(19): 35 - 46.
• Kuczma, P., 2019, Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich - zagadnienia wybrane, "Studia z Nauk Społecznych. Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego", 12.
• Rakoczy, B., 2013, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Z. Bukowski, E. Czech, K. Karpus, B. Rakoczy (red.), Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa: Lexis Nexis.
• Suski, P., 2021, Stowarzyszenia i Fundacje, Warszawa: Wolters Kluwer.
• Tuleja, P., 2021, [w:] P. Czarny, M. Florczak-Wątor, B. Naleziński, P. Radziewicz, P. Tuleja (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX / el.
• Wojtyczek, K., 1999, Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w konstytucji RP, Kraków: Wolters Kluwer.
• Wyrzykowski, M., 1998, Granice praw i wolności - granice władzy, [w:] Obywatel - jego wolności i prawa. Zbiór studiów przygotowanych z okazji 10-lecia urzędu Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 stycznia 1999 roku, sygn. akt P 2 / 98, Dz.U. 1999 Nr 3, poz. 30.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 lutego 2001 roku, sygn. akt K 27 / 00, M.P. 2001, Nr 6, poz. 99.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 21 czerwca 2005 roku, sygn. akt P 25 / 02, Dz.U. 2005, Nr 124, poz. 1043.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 października 2007 roku, sygn. akt K 20 / 07, Dz.U. 2007 Nr 192, poz. 1394.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 lipca 2011 roku, sygn. P 12 / 09, Dz.U. 2011 Nr 146, poz. 879.
• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Dz.U. UE. C. 2007 Nr 303, s. 1, z późn. zm.
• Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzona w Rzymie dnia 4 listopada 1950 roku, zmieniona następnie Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, t.j. Dz.U. 1993 Nr 61, poz. 284, z późn. zm.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. 1997 Nr 78, poz. 483, z późn. zm.
• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 roku, Dz.U. 1977 Nr 38, poz. 167.
• Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 roku - Prawo o stowarzyszeniach, t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 2261.
• Ustawa z dnia 9 listopada 2018 roku o kołach gospodyń wiejskich, t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 2256, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 roku o ochotniczych strażach pożarnych, Dz.U. z 2021 r., poz. 2490, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym, t.j. Dz.U. z 2023 r., poz. 40.
• Ustawa z dnia 15 marca 2019 roku o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich, Dz.U. z 2019 r., poz. 693.

Identyfikatory

DOI

10.26368/17332265-59/60-3/4-2022-3