Budżety partycypacyjne na uczelniach w Polsce jako narzędzie edukacji młodych obywateli

• Autorzy: Dorota Bednarska-Olejniczak , Jarosław Olejniczak

Warianty tytułu

Participatory budgets at universities in Poland as a tool for educating young citizens

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Uczelnie, oprócz umożliwiania zdobycia wiedzy i kompetencji niezbędnych do wykonywania zawodu, powinny także wspierać kształtowanie szeroko pojętych postaw obywatelskich wśród studentów. Jednym z narzędzi możliwych do wykorzystania w tym celu są uczelniane budżety partycypacyjne (BP). Celem prezentowanych badań była diagnoza stopnia i zakresu ich wykorzystania przez uczelnie publiczne w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu pełnienia przez BP funkcji edukowania młodych obywateli (studentów). Badania ukierunkowane były na wypełnienie luki badawczej, którą stanowił brak wiedzy na temat skali, znaczenia oraz możliwych wymiarów edukacyjnych BP wdrażanych na uczelniach publicznych. Przeprowadzono analizę wykorzystania BP na wszystkich 92 uczelniach publicznych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego (do 2023 roku). Badaniu, z wykorzystaniem metody desk research, poddano dostępne na stronach internetowych uczelni dokumenty dotyczące BP. Zidentyfikowano 19 uczelni wdrażających procesy spełniające kryteria implementacji BP, z których 17 dedykuje BP studentom. Cele edukacyjne BP nie są bezpośrednio wskazywane przez uczelnie, jednak w badaniach zidentyfikowano wiele działań, które mogą zapewnić osiąganie zróżnicowanych efektów edukacyjnych na poszczególnych etapach realizacji procesu BP. Jako główne obszary edukacyjne wskazano edukację ekonomiczną, kształtowanie umiejętności wynikających z deliberacyjnego charakteru BP, budowanie poczucia współodpowiedzialności za dobro wspólne, wzrost wiedzy o potrzebach społeczności lokalnej i umiejętności diagnozowania jej problemów oraz kształtowanie i wzmacnianie zaangażowania obywatelskiego(abstrakt oryginalny)

EN

In addition to enabling students to acquire the knowledge and competencies necessary for their professions, higher education institutions should also support the formation of broad civic attitudes among students. University participatory budgets (PB) are an example of a tool for reaching this goal. The purpose of the presented research was to analyse the degree and scope of their use by public universities in Poland, with particular focus on the context in which PBs educate young citizens. The aim of the study was to fill the research gap regarding the lack of knowledge about the scale, importance and potential educational dimensions of PB implemented at public universities, by means of analysing the use of PBs at all 92 public universities. To this end, the budget regulations, orders, informational material and other documents available on the universities' websites regarding participatory budgets were studied, which enabled the identification of 19 universities that implement processes meeting PB criteria, and 17 of including students in the process. Analysis of the data showed significant variation in terms of the scale, scope and stakeholders involved in BP processes, and although it should be noted that the educational goals are not directly indicated by universities, a number of activities were identified in the research that could ensure the achievement of differentiated educational outcomes at different stages of the PB process(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Szkolnictwo wyższe; Studenci; Edukacja

EN

Higher education; Students; Education

• Czasopismo: e-mentor
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 1
• Strony: 45--54

Twórcy

autor

Dorota Bednarska-Olejniczak

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

autor

Jarosław Olejniczak

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Altbach, P., Reisberg, L., Rumbley, L. (2009). Trends in global higher education: Tracking an academic revolution. A report prepared for the UNESCO 2009 World Conference on Higher Education Executive Summary. UNESCO. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000183168
• Bednarowska, Z. (2015). Desk research: Wykorzystanie potencjału danych zastanych w prowadzeniu badań marketingowych i społecznych. "Marketing i Rynek", 7. https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/26669
• Cohen, M., Schugurensky, D., Wiek, A. (2015). Citizenship education through participatory budgeting: The case of bioscience high school in Phoenix, Arizona. "Curriculum and Teaching", 30(2), 5-26. https://doi.org/10.7459/ct/30.2.02
• Dias, N., Enriquez, S., Julio, S. (red.). (2019). The Participatory Budgeting World Atlas. Epopeia & Oficina.
• Gaweł-Luty, E., Piekarski, G. (2019). Budżet partycypacyjny i jego pedagogiczny potencjał. Szanse - możliwości - bariery. "Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych AMW", 4, 29-43.
• Izdebski, J. (2020). Misja systemu szkolnictwa wyższego i nauki a misja uniwersytetu. Krytyka Prawa, 12(2), 79-88.
• Jelonek, M. (2019). Kierunki reformowania uczelni ekonomicznych w Polsce: konstytucja dla nauki i wynikające z niej zmiany. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Klimas, P. (2021). Łączenie badań ilościowych z jakościowymi. W: Ł. Sułkowski, R. Lenart-Gansiniec, K. Kolasińska-Morawska (red.), Metody badań ilościowych w zarządzaniu (s. 321-354). Wydawnictwo Społecznej Akademii Nauk.
• Kola, A.,Leja, K. (2015). Roszerzona trzecia misja uniwersytetu na przykładzie jego relacji z podmiotami trzeciego sektora. "e-mentor", 4(61), 4-12. https://doi.org/10.15219/em61.1201
• Krajewska, A. (2012). Przemiany misji i funkcji uniwersytetu. "Studia Ecologiae et Bioethicae", 10(2), 89-107. https://doi.org/10.21697/seb.2012.10.2.06
• Kulczycka, J., Pędziwiatr, E. (2019). Definicje SOU. W: E. Jastrzębska, M. Przybysz, M. Wróbel, Społeczna odpowiedzialność. Znaczenie dla uczelni i sposoby wdrażania? (s. 9-10). Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Deklaracja Społecznej Odpowiedzialności Uczelni, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.
• Larrán Jorge, M., Andrades Pena, F. J. (2017). Analysing the literature on university social responsibility: A review of selected higher education journals. "Higher Education Quarterly", 71(4), 302-319. https://doi.org/10.1111/hequ.12122
• Naumiuk, A., Bron Jr, M. (2017). Budżet partycypacyjny w kształtowaniu wspólnej przestrzeni lokalnej - potencjał edukacyjny i inspiracje pedagogiczne. "Pedagogika Społeczna", 3(65), 37-54.
• Obwieszczenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 15 września 2022 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Edukacji i Nauki lub przez niego nadzorowanych, (M.P. 2022, poz. 921). https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WMP20220000921
• Pietrusińska, M. J. (2017). Budżet partycypacyjny jako potencjał edukacji obywatelskiej dorosłych. Przykład Warszawy. "Pedagogika Społeczna", 3(65), 157-175.
• Piotrowski, S. J. (2008). Obtaining archival and other existing records. W: G. J. Miller, K. Yang. (red.), Handbook of research methods in public administration (s. 279-290). CRC Press.
• Popławski, M. (2022). University Participatory Budgets. From Municipalities to Higher Education?" Polish Political Science Yearbook", 51(2), 48-58. https://doi.org/10.15804/ppsy202222
• Röcke, A. (2009). Democratic innovation through ideas? Participatory budgeting and frames of citizen participation in France, Germany and Great Britain. European University Institute. https://doi.org/10.2870/3805
• Sintomer, Y., Herzberg, C., Röcke, A. (2008). Participatory budgeting in Europe: Potentials and challenges. "International Journal of Urban and Regional Research", 32(1), 164-178. https://doi.org/10.1111/j.1468-2427.2008.00777.x
• Sztompka, P. (2016). Uniwersytet w przestrzeni społecznej. "Zarządzanie Publiczne", 2(36), 54-58. https://doi.org/10.15678/ZP.2016.36.2.03
• van Thiel, S. (2014). Research methods in public administration and public management. An introduction. Routledge.
• Wierzbowska, D. (2019). Deklaracja Społecznej Odpowiedzialności Uczelni. W: E. Jastrzębska, M. Przybysz, M. Wróbel, Społeczna odpowiedzialność. Znaczenie dla uczelni i sposoby wdrażania (s. 6-8). Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.
• Wróbel, A. (2019). Załącznik. Katalog dobrych praktyk SOU. W: E. Jastrzębska, M. Przybysz, M. Wróbel, Społeczna odpowiedzialność. Znaczenie dla uczelni i sposoby wdrażania (s. 56-116). Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Deklaracja Społecznej Odpowiedzialności Uczelni, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju.
• Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE). (2006). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX 32006H0962
• Zalecenie Rady z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2018/C 189/01). (2018). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/HTML/?uri=CELEX 32018H0604 01
• Zasuwa, G. (2008). Co oznacza obywatelstwo przedsiębiorstw? "Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu", 5, 295-303.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.15219/em103.1641