The Evolution of a Post-Socialist Satellite City in Central Europe. A Historical and Sociospatial Case Study of Luboń near Poznań (Poland)

• Autorzy: Marek Nowak , Arnold Bernaciak , Anna Wieczorek

Warianty tytułu

Ewolucja postsocjalistycznego miasta satelickiego w Europie Środkowej. Historyczne i społeczno-przestrzenne studium przypadku Lubonia pod Poznaniem (Polska)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the article: The evolution of a post-socialist satellite city in Central Europe. A historical and socio-spatial case study of Luboń near Poznań (Poland) is a socio-economic and spatial analysis of the development process of a satellite city with an industrial and agricultural core located in Central Europe. Luboń is a city founded in 1954, which allows to trace the entire process of its development, based on the research methods used, including statistical data on changes in, among others, population numbers, as well as spatial data based on georeferencing of photographic images of archival maps of the City of Luboń. The methods used as the way of describing and analyzing the history of the city were inscribed in the philosophy of the evolutionary approach referring to the dynamics of change and the complexity of development processes and their imbalance. The authors of the article formulate answers of three research questions: (1) how did the industrialization origins and socio-spatial alterations shape satellite city contemporary form? (2) how was its spatial form affected by the de-industrialization process of the first decade after 1989? (3) how has the city changed under the demographic and suburbanization pressure of its larger neighbour over the years? The article also contains elements of historical analysis, reconstructing urban dynamics. It also includes elements of conceptualisation based both on genetic studies of the concept of "new cities", but also on assumptions present in Soviet urban planning thought, which was a direct inspiration for the solutions of the 1950s. The generalizations, after answering the research questions, proposed in the conclusion indicate the existence of the state of crisis and invite to discuss the dynamics of the phenomena of metropolisation from the point of view of peripheral participants of the process. (original abstract)

Celem artykułu jest społeczno-ekonomiczna i przestrzenna analiza procesu rozwoju miasta satelitarnego z rdzeniem przemysłowym i rolniczym, położonego w Europie Środkowej, jakim jest Luboń koło Poznania. Luboń został założony w 1954 r., a zatem stosunkowo niedawno, co pozwala analitycznie prześledzić cały proces rozwoju, w oparciu o zastosowane metody badawcze, w tym dane dotyczące zmian liczby ludności, liczby mieszkań, a także dane przestrzenne oparte na georeferencji zdjęć archiwalnych map miasta Lubonia i rodzajów jego zabudowy. Wykorzystane dane zostały wpisane w filozofię podejścia ewolucyjnego odwołującego się do dynamiki zmian i złożoności procesów rozwojowych oraz ich nierównowagi. Artykuł zawiera elementy analizy historycznej, rekonstruującej dynamikę zmian miasta, oraz elementy konceptualizacji oparte zarówno na badaniach genetycznych koncepcji "nowych miast", jak i na założeniach obecnych w radzieckiej myśli urbanistycznej, która była bezpośrednią inspiracją dla rozwiązań z lat 50. Zaproponowane w zakończeniu uogólnienia wskazują na istnienie stanu kryzysu i zapraszają do dyskusji nad dynamiką zjawisk metropolizacji z punktu widzenia peryferyjnych uczestników tego procesu. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

City development; History of city; Urban agriculture; Industry area in city; Economic analysis; Spatial analysis; Case study

PL

Rozwój miasta; Historia miasta; Rolnictwo miejskie; Strefy przemysłowe w miastach; Analiza ekonomiczna; Analiza przestrzenna; Studium przypadku

• Czasopismo: Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 68
• Strony: 119--137

Twórcy

autor

Marek Nowak

• Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland

autor

Arnold Bernaciak

• Poznań University of Economics, Poland

autor

Anna Wieczorek

• Luboń City Hall, Poland

Bibliografia

• Andrews R.B. 1953. Mechanics of the urban economic base: historical development of the base concept. Land Economics, 29(2): 161-167.
• Anttiroiko A.-V., de Jong M. 2020. The Inclusive City: the Theory and Practice of Creating Shared Urban Prosperity. Springer Nature.
• Basic ecophysiographic study for the commune area of Luboń. 2008.
• Capra F. 2002. The Hidden Connections: Integrating The Biological, Cognitive, And Social Dimensions Of Life Into A Science Of Sustainability. Doubleday, New York.
• Cirolia L.R. 2014. Escaping the challenges of the city: A critique of Cape Town's proposed satellite town. Urban Forum, 25: 295-312. https://doi.org/10.1007/s12132-013-9212-2
• Clayton E., Richardson T. 1989. Soviet control of city size. Economic Development and Cultural Change, 38: 155-165.
• Davidovich V.G. 1962. Satellite Cities and Towns of the USSR. Soviet Geography, 3(3): 3-35. https://doi.org/10.1080/00385417.1962.10769913
• Diener A.C., Hagen J. 2013. From socialist to post-socialist cities: narrating the nation through urban space. Nationalities Papers, 41: 487-514.
• Domański R. 2012. Ewolucyjna gospodarka przestrzenna. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Eberhardt P. 2005. Geneza niemieckiej koncepcji "Mitteleuropy". Przegląd Geograficzny, 77(4): 463-483.
• Eliason A. 1987. Systems Development. Analysis, Design, and Implementation. Little, Brown and Company, Boston-Toronto.
• Eremia M., Tom L., Sandulea M. 2017. The smart city concept in the 21st century. Procedia Engineering, 181: 12-19.
• Essletzbichler J., Winther L. 1999. Regional technological change and path dependency in the Danish food processing industry. Geografiska Annaler, B, 81: 179-195.
• Geertse M. 2016. The International Garden City campaign: transnational negotiations on town planning methods 1913-1926. Journal of Urban History, 42(4): 733-752. https://doi.org/10.1177/0096144214566974
• Gorzym-Wilkowski W.A., Trykacz K. 2022. Public Interest in Spatial Planning Systems in Poland and Portugal. Land Use Policy, 11: 73. https://doi.org/10.3390/land11010073
• Gralak A. 2006. Rozwój regionalny - zagadnienia ogólne. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa.
• Harrison P., Todes A. 2017. Satellite settlement on the spatial periphery: Lessons from international and Gauteng experience. Transformation: Critical Perspectives on Southern Africa, 95: 32-62. https://doi.org/10.1353/trn.2017.0021
• Havel M.B. 2022. Neoliberalization of urban policy-making and planning in post-socialist Poland - A distinctive path from the perspective of varieties of capitalism. Cities, 127, 103766. https://doi.org/10.1016/j.cities.2022.103766
• Hirt S. 2013. Whatever happened to the (post) socialist city? Cities, 32: 29-38. https://doi.org/10.1016/j.cities.2013.04.010
• Hoyt H. 1954. Homer Hoyt on development of economic base concept. Land Economics, 30: 182-186.
• Hys K., Hawrysz L. 2014. System - Interdisciplinary Understanding. Organization and Management, 18: 95-115.
• Kandžija V., Tomljanović M., Hudek I. 2018. Deindustrialization as a process in the EU. Ekonomski Vjestnik, 30(2): 399-414.
• Kępa M. 2018. Nowa Huta: The story of the ideal socialist-realist city (Culture.pl; https://culture.pl/en/article/nowa-huta-the-story-of-the-ideal-socialist-realist-city).
• Lewis R. 2006. Satellite City. [W:] D. Goldfield (ed.), Encyclopedia of American Urban History. Sage, Thousand Oaks, CA, p. 705-706.
• Mantey D., Sudra P. 2019. Types of suburbs in post-socialist Poland and their potential for creating public spaces. Cities, 88: 209-221.
• Merrilees B., Miller D., Herington C. 2013. City branding: A facilitating framework for stressed satellite cities. Journal of Business Research, 66: 37-44. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2011.07.021
• Monclús J., Díez Medina C. 2016. Modernist housing estates in European cities of the Western and Eastern Blocs. Planning Perspectives, 31(4): 533-562.
• Mumford E. 2009. CIAM and the Communist Bloc, 1928-59. The Journal of Architecture, 14: 237-254.
• Muniz I., Galindo A., García M.A. 2003. Cubic spline population density functions and satellite city delimitation: The case of Barcelona. Urban Studies, 40(7): 1303-1321.
• Niedziałkowski K., Beunen R. 2019. The risky business of planning reform - The evolution of local spatial planning in Poland. Land Use Policy, 85: 11-20. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.03.041
• Percival T., Waley P. 2012. Articulating intra-Asian urbanism: The production of satellite cities in Phnom Penh. Urban Studies, 49(13): 2873-2888. https://doi.org/10.1177/0042098012452461
• Prime Ministerial Decree of 7 October 1954. W sprawie zaliczenia niektórych gromad w poczet miast. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu, 20/102, 254.
• Richardson H.W. 1985. Input-output and economic base multipliers: Looking backward and forward. Journal of Regional Science, 25(4): 607-661.
• Skrzypczyński R. 2017. Czytanie miasta satelickiego. Funkcjonowanie społeczności lokalnej. [W:] K. Kamińska (red.), Czytanie miasta: badania i animacja w przestrzeni. Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
• Song Y. 2011. Ecological city and urban sustainable development. Procedia Engineering, 21: 142-146.
• Staniszkis J. 2006. Ontologia socjalizmu. Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
• Sumorok A. 2015. The idea of socialist city, the case of Nowa Huta. Technical Transaction, 12-A: 303-339. https://doi.org/10.4467/2353737XCT.15.384.5003
• Szczepaniak I. 2018. Dzieje Ziemi Lubońskiej. Historia Lasku, Lubonia i Żabikowa od czasów najdawniejszych do utworzenia Miasta. Ośrodek Kultury w Luboniu, Luboń.
• Świątkiewicz A., Połom M., Puzdrakiewicz K. 2021. Changes in the Spatial Development of a Satellite Town under the Impact of a Metropolitan City - Evidence from Pruszcz Gdański (Poland). Land, 10, 800. https://doi.org/10.3390/land10080800
• Urban F. 2020. Postmodernism and socialist mass housing in Poland. Planning Perspectives, 35: 27-60.
• van Leynseele Y., Bontje M. 2019. Visionary cities or spaces of uncertainty? Satellite cities and new towns in emerging economies. International Planning Studies, 24(3-4): 207-217. https://doi.org/10.1080/13563475.2019.1665270
• Wakeman R. 2014. Was there an ideal socialist city? Socialist new towns as modern dreamscapes. [W:] J.M. Diefendorf, J. Ward (red.), Transnationalism and the German City. Palgrave Macmillan, New York, p. 105-124.
• Wakeman R. 2016. Practicing Utopia: an Intellectual History of the New Town Movement. University of Chicago Press.
• Ward S. 2005. The Garden City: Past, Present and Future. Routledge.
• Weber A. 1909. Theory of the Location of Industries. Center for Spatially Integrated Social Science (http://www.csiss.org/classics/content/51; accessed: 25 February 2022).
• Węcławowicz G. 2016. Urban Development in Poland, from the Socialist City to the Post-Socialist and Neoliberal City. [W:] V. Szirmai (red.), "Artificial towns" in the 21st Century. Social polarisation in the new town regions of East-Central Europe. Institute for Sociology. Centre for Social Sciences Hungarian Academy of Sciences, Budapest, p. 65-82.
• Zarecor K.E. 2018. What was so socialist about the socialist city? Second world urbanity in Europe. Journal of Urban History, 44(1): 95-117. https://doi.org/10.1177/0096144217710229
• Źróbek-Różańska A., Zysk E., Źróbek R. 2017. Through The Decades - Changes in Social, Economic, Legal and Planning Determinants of Residential Development across Decades - Evidence from Suburban Areas in Poland. IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 245(4): 042005.

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.14746/rrpr.2024.68.09