Znaczenie Karty praw podstawowych jako zasady horyzontalnej w perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2021-2027 : [ekspertyza]

• Autorzy: Iwona Janicka , Grzegorz Wiaderek
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (zwana dalej Kartą) w ostatnich latach nabiera coraz większego znaczenia. Szczególnym tego wyrazem jest ustanowienie wymogu respektowania jej postanowień jako zasady horyzontalnej w perspektywie finansowej Unii Europejskiej na lata 2021-2027. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie kluczowych elementów Karty i rosnącego jej znaczenia w ostatnich latach oraz analizę sposobu ujęcia zasady respektowania postanowień Karty w dokumentach dotyczących perspektywy finansowej Unii Europejskich na lata 2021-2027. W opracowaniu sformułowano również postulaty i rekomendacje co do praktyki weryfikowania przestrzegania postanowień Karty w ramach programów finansowanych ze środków unijnych. Takie ujęcie wpływa na ograniczenie analizy Karty i jej stosowania do wybranych aspektów, które mają duże znaczenie dla wspomnianej perspektywy finansowej. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej; Fundusze unijne; Budżet UE

EN

Charter of Fundamental Rights of the European Union; EU funds; EU budget

• Czasopismo: Trzeci Sektor: kwartalnik o problematyce społeczeństwa obywatelskiego
• Rocznik: 2022
• Numer: nr 2
• Strony: 79--93

Twórcy

autor

Iwona Janicka

• Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych

autor

Grzegorz Wiaderek

• Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS

Bibliografia

• Bojarski, Ł., Schindlauer, D., Wladasch, K., 2014, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej jako żywy instrument. Podręcznik dla prawników, Warszawa: Instytut Prawa i Społeczeństwa INPRIS, Ośrodek Badań Studiów i Legislacji Krajowej Rady Radców Prawnych.
• Franczak, A., 2020, Standardy ochrony praw podatnika w Karcie Praw Podstawowych i ich stosowanie w orzecznictwie sądów administracyjnych, "Roczniki Nauk Prawnych", 30: 23-48.
• Safjan, M., 2020, Prawo do skutecznej ochrony sądowej - refleksje dotyczące wyroku TSUE z 19.11.2019 r. w sprawach połączonych C-585/18, C-624/18, C-625/18, "Palestra", 5: 5-26.
• von Schirach, F., 2022, Każdy człowiek, Kraków: Austeria.
• Wróbel, A. (red), 2020, Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa: C.H. Beck.
• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C 326/391).
• Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) nr 240/2014 z dnia 7 stycznia 2014 roku w sprawie europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.Urz. UE 2014 L 74/1).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 roku ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego Plus, Funduszu Spójności, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Europejskiego Funduszu Morskiego, Rybackiego i Akwakultury, a także przepisy finansowe na potrzeby tych funduszy oraz na potrzeby Funduszu Azylu, Migracji i Integracji, Funduszu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Instrumentu Wsparcia Finansowego na rzecz Zarządzania Granicami i Polityki Wizowej (Dz.Urz. UE L 231 z 30 czerwca 2021 roku).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1058 z dnia 24 czerwca 2021 roku w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Funduszu Spójności (Dz.Urz. UE L 231 z 30 czerwca 2021 roku).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 z dnia 24 czerwca 2021 roku ustanawiające Europejski Fundusz Społeczny Plus (EFS+) oraz uchylające rozporządzenie (UE) nr 1296/2013 (Dz.Urz. UE L 231 z 30 czerwca 2021 roku).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2020/2092 z dnia 16 grudnia 2020 roku w sprawie ogólnego systemu warunkowości służącego ochronie budżetu Unii (Dz.Urz. UE L 433I.1).
• Wytyczne z dnia 23 lipca 2016 roku dotyczące zapewnienia poszanowania Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej przy wdrażaniu europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych (Dz.Urz. UE 2016 C 269/01).
• Ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 roku o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 1079).
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 października 2021 roku w sprawie kryzysu praworządności w Polsce i nadrzędności prawa UE (2021/2935(RSP)) (Dz.Urz. UE 2022/C 184/11).
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 lutego 2022 roku - Rzeczpospolita Polska/Parlament Europejski, Rada Unii Europejskiej, sprawa C-157/21 (Dz.Urz. C 138 z 19 kwietnia 2021 roku).
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (Wielka Izba) z dnia 19 listopada 2019 roku A.K. przeciwko Krajowej Radzie Sądownictwa i CP i DO przeciwko Sądowi Najwyższemu. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożone przez Sąd Najwyższy, połączone sprawy C-585/18, C-624/18 i C-625/18 (Dz.Urz. UE, C 982).
• Wyrok z dnia 2 marca 2021 roku, A.B. i in. przeciwko krajowej Radzie Sądownictwa, sprawa C-824/18 (Dz.Urz. EU, C 153).
• Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 18 listopada 2021 roku, M.P. i B.P. przeciwko "A.", prowadzącemu działalność za pośrednictwem "A." SA. Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Woli w Warszawie, sprawa C-212/20 (Dz.Urz. EU, C 934).
• Zastosowanie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w stanowieniu prawa i kształtowaniu polityki na szczeblu krajowym. Wskazówki. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej, 2020.
• Feasibility Study for financial support for litigating cases relating to violations of democracy, rule of law and fundamental rights, 28 sierpnia 2020 roku, https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/feasibility_study_for_financial_support_for_litigating_cases_relating_to_violations_of_democracy_rule_of_law_and_fundamental_rights.pdf [dostęp: 12 kwietnia 2022 roku].
• Raport 1.0 Partnerstwo w praktyce. Przegląd procesu przygotowawczego Polityki Spójności na lata 2021-2027 w Polsce w kontekście spełnienia zasady partnerstwa poprzez włączenie społeczeństwa obywatelskiego, stan na 20 stycznia 2022 roku, https://ofop.eu/wp-content/uploads/2022/02/OFOP_KONFERENCJA_26012022_prezentacja-raport_SKROT.pdf [dostęp: 12 kwietnia 2022 roku].