Paradygmat rzetelnego procesu w kontekście nowelizacji kodeksu postępowania karnego

• Autorzy: Łukasz Rosiak

Warianty tytułu

Paradigm of a Fair Trial in the Context of the Amendment to the Criminal Procedure Code

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł ma na celu ukazanie relacji jakie panują między tzw. regułami rzetelnego postępowania, określonymi w stosunkach międzynarodowych mianem zasad fair trail, a procesem zmiany prawa karnego procesowego. Orzecznictwo Sądu Najwyższego oraz stanowisko doktryny nakazuje zakresem podmiotowym obowiązywania wskazanych wyżej reguł wiązać również prawodawcę w zakresie tworzenia nowego prawa. Stąd też postulat ten należy odnosić do zjawiska nowelizowania Kodeksu postępowania karnego, który to akt od swego wejścia w życie w 1998 roku doczekał się już ponad stu ingerencji ustawodawczych. Drugim elementem opracowania staje się próba znalezienia odpowiedzi na dylematy przyszłego kształtu przepisów postępowania, w kontekście reguł rzetelnego procesu. Wśród nich trzeba wskazać na możliwość ustanowienia pewnych barier przed niebezpiecznym dla realizacji postulatów pewności prawa (zmian zbyt częstych, a przy tym czasem głęboko nieprzemyślanych), zjawiskiem modyfikacji ustawy procesowej. Inny poruszany problem to realizacja standardów wynikających z rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 roku w sprawie "Zasad techniki prawodawczej", które w określonych okolicznościach wskazują na konieczność zaniechania dalszych nowelizacji i podążenie w kierunku opracowania nowego kodeksu. W ocenie Autora takie przesłanki zachodzą obecnie, jednak postulat ten wciąż pozostaje mało realny. Pozostałe poruszane kwestie koncentrują się przede wszystkim wokół próby ustalenia kształtu, jaki przyszła regulacja może przybrać. (abstrakt oryginalny)

EN

The article aims to present the relations between the so-called rules of a fair proceeding referred to in international relations as a fair trial and the process of changing criminal procedure law. The Supreme Court case law and the opinion of the doctrine impose on the legislator an obligation to apply the above-mentioned rules when enacting new law. Thus, the call should concern the phenomenon of amending the Criminal Procedure Code, which has been amended over a hundred times since it entered into force in 1998. An attempt to find solutions to the dilemmas of the future shape of the provisions of criminal procedure law in the context of a fair trial is another element of the article. Among them, it is necessary to indicate a possibility of establishing some barriers to the phenomenon of modifying procedure law, which endangers the implementation of the principle of law stability (too frequent amendments that are not often well-thought-out). Another issue that is discussed is the implementation of the standards laid down in Regulation of the President of the Council of Ministers of 20 June 2002 on Rules of Legislative Technique, which in some given circumstances indicate there is a need to stop amending an act and develop a new code. In the author's opinion, such a situation occurs at present but the proposal seems to be unrealistic. Other issues under discussion focus mainly on an attempt to determine a shape that a future regulation might have.

Słowa kluczowe

PL

Prawo karne; Kodeks karny; Kodeks postępowania karnego; Postępowanie karne

EN

Criminal Law; Criminal Code; Code of Criminal Procedure; Criminal procedure

• Czasopismo: Veritas Iuris
• Rocznik: 2018
• Tom: 1
• Numer: nr 1 Półrocznik Wydziału Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego w Warszawie
• Strony: 44--59

Twórcy

autor

Łukasz Rosiak

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Bibliografia

• Błachnio-Parzych A., Kosonoga J., Standard rzetelnego procesu karnego w orzecznictwie Sądu Naj- wyższego i sądów apelacyjnych, [w:] Hofmański P. (red.), Węzłowe problemy procesu karnego, Warszawa 2010.
• Cieślak M., Podstawowe prawa i wolności w Europejskiej Konwencji Praw Człowieka na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w okresie 1988-1992, Warszawa 1995.
• Gardocka T., Kodeks postępowania karnego - naiwność legislatorów, [w:] Mozgawa M., Dudka K. (red.), Kodeks karny i Kodeks postępowania karnego po dziesięciu latach obowiązywania. Ocena i perspektywy zmian, Warszawa 2009.
• Gerecka-Żołyńska A., Rzetelność procesu karnego w świetle niektórych przepisów obowiązującego kodeksu postępowania karnego, [w:] Janiszewski B. (red.), Nauka wobec współczesnych zagadnień prawa karnego w Polsce. Księga pamiątkowo ofiarowana Prof. Aleksandrowi Tobisiowi, Poznań 2004.
• Górzyńska T., Zasada praworządności i legalności, [w:] Sokolewicz W. (red.), Zasady podstawowe polskiej Konstytucji, Warszawa 1998.
• Gurgul J., Proces kosztowny, przewlekły, poznawczo niewydolny, Prok. i Pr. 2016, nr 1.
• Hofmański P., Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej znaczenie dla prawa karnego materialnego, procesowego i wykonawczego, Białystok 1993.
• Jasiński W., Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym, Warszawa 2009.
• Kmiecik R., Kontrowersyjne unormowania w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, Prok. i Pr. 2015, nr 1-2.
• Kmiecik R., Skrętowicz E., Proces karny. Część ogólna, Warszawa 2006.
• Królikowski M., Zasady międzynarodowego procesu karnego, [w:] Hofmański P. (red.), System Prawa Karnego Procesowego, t. III, cz. 2, Warszawa 2014.
• Kulesza C., Starzyński P., Etyka prawnicza jako gwarancja rzetelnego procesu, [w:] Skorupka J. (red.), Współczesne tendencje w rozwoju procesu karnego z perspektywy dogmatyki oraz teorii i filozofii prawa, Warszawa 2011.
• Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej, Krótki komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2009.
• Poklewski-Koziełł K., Due proces of law, [w:] Sokolewicz W. (red.), Instytucje i doktryny prawno- polityczne Stanów Zjednoczonych Ameryki, Warszawa 1974.
• Stefański R.A., O nieadekwatności projektowanych zmian w zakresie postępowania przygotowawczego do proponowanego modelu rozprawy głównej, [w:] Wiliński P. (red.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
• Szczotka A., Postępowanie zredukowane a konwencyjny standard rzetelnego procesu karnego, [w:] Bogunia L. (red.), Nowa kodyfikacja prawa karnego, t. XXIV, Wrocław 2009.
• Światłowski A.R., Kodeks postępowania karnego po nowelizacji, Monitor Prawniczy 2003, nr 13 (dodatek).
• Tokarczyk R., Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin, Warszawa 2009.
• Tylman J., Uwagi o postępowaniu przygotowawczym, [w:] Hofmański P. (red.), Węzłowe problemy procesu karnego, Warszawa 2010.
• Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2009.
• Waltoś S., Hofmański P., Tendencje rozwoju modelu polskiego procesu karnego. Proces karny XXI wieku, [w:] Hofmański P. (red.), System Prawa Karnego Procesowego, t. I, cz. I, Warszawa 2013.
• Wieruszewski R., Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich (Osobistych) i Politycznych, Komentarz, Warszawa 2012.
• Witkowska K., Modelowe złożenia procesu karnego w świetle europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka, [w:] Wiliński P. (red.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa 2013.
• Wronkowska S., Zasady przyzwoitej legislacji w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, [w:] M. Zubik (red.), Księga XX - lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2006.
• Zieliński A., Postępowanie przed NSA w świetle "prawa do sprawiedliwego procesu sądowego", Prok. i Pr. 1992, nr 2.

Identyfikatory

DOI

https://veritasiuris.lazarski.pl/pl/veritas-iuris-online/wydania/2018/veritas-iuris-vol-1-numer-1-2018-styczen-czerwiec/