Wybrane modele doskonałości jako przykład kształtowania jakości w placówkach medycznych

• Autorzy: Honorata Trzcińska

Warianty tytułu

Selected Models of Excellence as an Example of Quality Shaping in Medical Facilities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W obecnej rzeczywistości, zarówno w literaturze przedmiotu, jak też praktyce, zwraca się szczególną uwagę na znaczenie terminu "jakość", a w tym "jakość usług" we wszystkich gałęziach gospodarki. Na przestrzeni jednak wielu lat jakość w usługach medycznych ewaluowała i nabierała coraz większego znaczenia. Obecnie powinna być priorytetem tak dla kadry zarządzającej, jak również osób kreujących kształt polityki zdrowotnej w myśl definicji jakości - zgodność z wymaganiami - zaproponowanej przez P.B. Crosby'ego (Kindalski, Bagiński, 1997). Jakości nie da się osiągnąć metodami kontroli, weryfikacji czy częściowych programów zapewnienia jakości. Musi to być działanie systemowe całej organizacji - oparte o sprawny system zarządzania, efektywne wykorzystanie zasobów ludzkich i materialnych dla osiągnięcia wyznaczonych celów przy zaangażowaniu wszystkich pracowników, na każdym poziomie funkcjonalnym jednostki medycznej. W niniejszym artykule przedstawiono jedynie wybrane elementy dotyczące zarządzania jakością w placówkach medycznych, jednocześnie Autorka chce zwrócić uwagę na istotę i wagę podejmowania skutecznych działań projakościowych przez kadrę zarządzającą, opartych na wypracowanych modelach, narzędziach i systemie zarządzania jakością. Celem publikacji jest dokonanie przeglądu i identyfikacja metod zarządzania jakością podmiotami leczniczymi, ze szczególnym uwzględnieniem wdrażania modelu doskonałości EFQM. Skupiono się głównie na jego charakterystyce, ponieważ jest to jeden z najczęściej stosowanych modeli doskonałości, dlatego szczególnie powinien znaleźć swoje odzwierciedlenie w jednostkach ochrony zdrowia w Polsce. Artykuł ma charakter teoretyczny, a do realizacji celu głównego wykorzystano analizę dostępnej literatury i wybrane przykłady. (abstrakt oryginalny)

EN

In the current reality, both in the literature on the subject and in practice, particular attention is paid to the meaning of the term quality, including service quality, in all branches of the economy. Over the years, however, quality in medical services has evolved and become increasingly important. Currently, it should be a priority for both the management and people shaping health policy in accordance with the definition of quality - a compliance with requirements - suggested by P.B. Crosby (Kindalski, Bagiński, 1997). Quality cannot be achieved by means of control, verification or partial quality assurance programs. It has to be a systemic activity of an entire organization, an activity based on an efficient management system, an effective use of human and material resources to achieve the set goals with an involvement of all employees at every functional level of a medical unit. The prime objective of the article is to encourage decision-makers to take comprehensive and effective pro-quality initiatives based on available, developed and tested models as well as tools and quality management systems. What is more, its intention is to motive those concerned with a broadly understood quality to systematize their knowledge in the field of standardization in health care, according to the quality standards functioning in this field. The purpose of this publication is to review and identify methods of quality management in healthcare entities, with particular emphasis on the implementation of the EFQM excellence model. The focus was mainly on its characteristics, as it is one of the most frequently used models of excellence, therefore it should be particularly reflected in health care units in Poland. The article is theoretical, the analysis of the available literature and selected examples were used to achieve the main goal. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jakość usług; Jakość usług medycznych; System zarządzania jakością; Usługi medyczne; Modele doskonałości

EN

Quality of services; Quality of medical services; Quality management systems; Medical services; Excellence models

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne. Gospodarka - Społeczeństwo - Środowisko
• Rocznik: 2020
• Numer: nr 1
• Strony: 85--107

Twórcy

autor

Honorata Trzcińska

• Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nowym Sączu

Bibliografia

• Dobska, M., Dobski P. (2016). Systemy zarządzania jakością w podmiotach leczniczych. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer.
• Dobska, M., Rogoziński, K. (2008). Podstawy zarządzania zakładem opieki zdrowotnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Drummond, H. (1998). W pogoni za jakością. Total Quality Management. Warszawa: Wolter Kluwer.
• Gasińska, M. (2003). Ochrona zdrowia i ubezpieczenia zdrowotne. W: A. Kurzymski, Polityka społeczna (s. 9 -23). Warszawa: SGH.
• Hamrol, A., Mantura, W. (1998). Zarządzanie jakością. Teoria i praktyka. Warszawa-Poznań: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hanke, E. (1995). Poradnik dla zapewnienia jakości w szpitalu. Warszawa: Instytut Organizacji Szpitalnictwa im. L. Boltzmana w Wiedniu. Centrum Organizacji.
• Jasiulewicz-Kaczmarek, M., Prussak, W. (2012). Modele doskonałości w zarządzaniu jakością. Zarządzanie i Finanse, nr 3, 127-140.
• Kautsch, M. (2010). Zarządzanie w opiece zdrowotnej nowe wyzwania. Warszawa: Oficyna Wolters Kluwer Business.
• Kautsch, M., Whitfield, M., Klich, J. (2001). Zarządzanie w opiece zdrowotnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kindalski, E., Bagiński, J. (1997). Podstawy zarządzania przez jakość (TQM). Warszawa: Wydawnictwo: Q Team.
• Kolman, R. (2009). Kwalitologia. Wiedza o różnych dziedzinach jakości. Warszawa: Wydawnictwo Placet.
• Krot, K. (2008). Jakość i marketing usług medycznych. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Lenik, P. (2017). Zarządzanie ewolucyjnymi zmianami w szpitalach publicznych. Teoria i praktyka. Warszawa: Wolters Kluwer.
• Lisiecka-Biełanowich, M. (2016). Zarządzanie jakością relacji w organizacjach ochrony zdrowia. Warszawa: Difin.
• Matusiewicz, M. (2017). Wdrażanie modeli doskonałości w przedsiębiorstwach MŚP. Wrocław: Wydawnictwo: Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, Seria Organizacja i Zarządzanie.
• Moroz, G., Orzeł, Z. (2014). Zarządzanie w opiece zdrowotnej. Praktyczny poradnik dla świadczeniodawców. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Niżankowski, R. (2003). Jakość świadczeń zdrowotnych i jej ocena. Zdrowie i Zarządzanie, V,6, 7-17.
• Niżankowski, R., Jedlicki, M., Surowiec, J. (1996). Akredytacja drogą do jakości. Zarządzanie &Jakość, 2(5), 56.
• Opolski, K., Dykowska, B., Możdżonek M. (2005). Zarządzanie przez jakość w usługach zdrowotnych. Warszawa: CeDeWu.
• Piątek, A. (1997). Standardy praktyki w zawodzie pielęgniarki i położnej. Warszawa: Wydawnictwo: NRPiP.
• Raport CBOS. (2018). Opinie na temat funkcjonowania opieki zdrowotnej. Warszawa: Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej.
• Raport NIK. (2019). Informacja o wynikach kontroli. System ochrony zdrowia w Polsce - stan obecny i pożądane kierunki zmian. Warszawa: Departament Zdrowia, Najwyższa Izba Kontroli.
• Rudawska, I., Urbańczyk, E. (2012). Opieka zdrowotna. Zagadnienia ekonomiczne. Warszawa: Difin.
• Raport Euro Health Consumer Index (EHCI) za rok 2018. Polska na 32. miejscu w Europejskim Konsumenckim Indeksie Zdrowia. Pobrane z: www.obserwatorfinansowy.pl.
• Siwiec, J. (2000). Aspekty opieki - wymiary do pomiaru. W: Piąta ogólnopolska konferencja "Jakość w opiece zdrowotnej" (s. 125-132). Kraków: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach
• Staszewski, R. Kautsch, M. (2010). Jakość i zarządzanie jakością. W: M. Kautsch (red.), Zarządzanie w opiece zdrowotnej. Nowe wyzwania (s. 311-331). Warszawa: Wolters Kluwer.
• Szczepańska, K. (2011). Zarządzanie jakością. W dążeniu do doskonałości. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Ślusarska, B. Zarzycka, D., Zahradniczek, K. (2013). Podstawy pielęgniarstwa. Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków pielęgniarstwo i położnictwo (t. 1. Założenia teoretyczne). Warszawa: PZWL.
• Tatarkiewicz, W. (1976). O doskonałości. Warszawa: Wydawnictwo PWN.
• Włodarczyk, C.W. (2009). Wprowadzenie do polityki zdrowotnej. Warszawa: Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska.
• Wiśniewska, M. (2012). Modele doskonałości. Korzyści i ograniczenia. Zarządzanie i Finanse, 3(2), 5-17.
• Wiśniewska, M. (2016). Jakość usług medycznych. Instrumenty i modele. Warszawa: CeDeWu.
• Wiśniewska, M., Zieliński, G. (2014). Wielowymiarowe aspekty doskonalenia podmiotów leczniczych. Gdańsk: Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
• www.obserwatorfinansowy.pl.