Zwalczanie ekstremizmów motywowanych kulturowo, czyli zapobieganie przymusowym małżeństwom w polskim Kodeksie karnym

• Autorzy: Izabela Jankowska-Prochot

Warianty tytułu

Combating Culturally-Motivated Extremism, Namely the Prevention of Forced Marriages in the Polish Penal Code

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorka bada dwie nowe, nieznane na gruncie wcześniejszego stanu prawnego, czynności sprawcze, które polski ustawodawca uregulował w art. 191b Kodeksu karnego i za pomocą których postanowił zwalczać przymusowe małżeństwa. Podjęte analizy skupiają się na odkodowywaniu rzeczywistej ratio legis tej regulacji, jej zasadności normatywnej oraz skuteczności z perspektywy ochrony pokrzywdzonych przestępstwem. Konstrukcja artykułu została oparta na układzie chronologicznym wynikającym z metody badawczej kompletu normatywnego autorstwa Pawła Chmielnickiego.(abstrakt oryginalny)

EN

The author examines two new causative activities that were unknown under the earlier legal situation, which the Polish legislator regulated in Article 191b of the Penal Code and with which he decided to combat forced marriages. The analyses focus on decoding the actual ratio legis of this regulation, its normative justification and its effectiveness from the point of view of the protection of those injured by the crime. The structure of this article was based on the chronological arrangement arising from the research method of Paweł Chmielnicki's normative set.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Małżeństwo; Kodeks karny; Przemoc w rodzinie

EN

Marriage; Criminal Code; Violence in the family

• Czasopismo: Przegląd Prawa Publicznego
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 6
• Strony: 41--66

Twórcy

autor

Izabela Jankowska-Prochot

• Uniwersytet WSB Merito w Warszawie

Bibliografia

• Amnesty International, Nie oddamy konwencji antyprzemocowej!, [bd], https://www.amnesty.org.pl/akcje/nie-oddamy-konwencji-antyprzemocowej/ (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Balicka M., Chrzanów. Amant porwał 13-letnią Romkę, "Gazeta Krakowska", 16.11.2016 r., https://gazetakrakowska.pl/chrzanow-amant-porwal-13letnia-romke/ar/11466010 (dostęp: 4.10.2023 r.).
• Bryczkowska-Kiraga K., Sytuacja grup romskich w Polsce w kontekście kulturowo-edukacyjnym, "Rocznik Andragogiczny" 2006.
• Chmielnicki P., Metodyka badań nad materialnymi źródłami prawa, cz. 1, Podstawy, "Przegląd Prawa Publicznego" 2012/3.
• Chmielnicki P., Metodyka badań nad materialnymi źródłami prawa, cz. 2, Uzasadnienie i objaśnianie poszczególnych faz badań, "Przegląd Prawa Publicznego" 2012/4.
• Chmielnicki P., Pochodzenie, tworzenie i efektywność prawa, Warszawa 2014.
• Don Vasyl popiera cygańskie porwania kobiet: to tradycja!, rozmawiał D. Glinka, Pomponik, 24.11.2021 r., https://www.youtube.com/watch?v=_zjUr5JBTmQ (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Ficowski J., Cyganie w Polsce. Dzieje i obyczaje, Gdańsk 2000.
• Grzyb M., Wymuszone małżeństwa - kryminalizować, czy nie kryminalizować?, "Biuletyn Polskiego Towarzystwa Kryminologicznego im. profesora Stanisława Batawii" 2010/2011/19.
• Gutkowska A., Prawo karne wobec wyzwań wielokulturowości. Przestępstwa kulturowe na przykładzie wymuszonego małżeństwa [w:] Idee nowelizacji prawa karnego, red. M. Lubelski, R. Pawlik, A. Strzelec, Kraków 2014.
• Jakimik E.A., Gierliński K.P., Kobieta w środowisku romskim, Szczecinek 2011.
• Kaliszewska I., Sytuacja kobiet na Kaukazie Północnym (Czeczenia, Dagestan, Inguszetia), Urząd do Spraw Cudzoziemców, Unia Europejska, Fundusz Azylu, Migracji i Integracji, grudzień 2017, https://www.gov.pl/web/udsc/raporty-ekspertow-zewnetrznych (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Kowarska A.J., Polska Roma. Tradycja i współczesność, Warszawa 2005.
• Krzyżanowska A., Romowie w Polsce. Czy nadal porywają żony i dzieci. W jakie stereotypy wierzą Polacy. Opowiada Justyna Matkowska, WP, Pareting.pl, 21.10.2020 r., https://parenting.pl/romowie-w-polsce-czy-nadal-porywaja-zony-i-dzieci-w-jakie-stereotypy-wierza-polacy (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Kupczyk A., Status prawny Romów w Polsce a regulacje prawne w państwach członkowskich Unii Europejskiej, 2012, https://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/41110/12_Adam_Kupczyk.pdf (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, LEX 2023.
• Lutkiewicz-Rucińska A., Zawarcie małżeństwa pod wpływem groźby, cz. 1, Pojęcie groźby w rozumieniu przepisów o wadach oświadczenia woli, "Prawo i Więź" 2021/4 (38).
• Mozgawa M. [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX 2023.
• Niedźwiecka D., Wiara po romsku, "Przewodnik Katolicki" 2016/40, https://www.przewodnik-katolicki.pl/Archiwum/2016/Przewodnik-Katolicki-40-2016/Wiara-i-Kosciol/Wiara-po-romsku (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Nowosielska P., Romanowski: Konwencja stambulska to tykająca bomba ideologiczna [wywiad], "Dziennik Gazeta Prawna", 5.08.2020 r., https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1487648,konwencja-stambulska-romanowski-ideologia-gender-rodzina-fundusz-sprawiedliwosci.html (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Pytanie na śniadanie - Polskie Cyganki, TVP.pl, 20.02.2012 r., https://www.youtube.com/watch?v=LHZaxjkZKjk (dostęp: 16.10.2023 r.).
• Rudak O., Zmuszanie do zawarcia małżeństwa (art. 191b k.k.), "Czasopismo Lege Artis", 15.02.2023 r., https://czasopismo.legeartis.org/2023/02/zmuszanie-zawarcia-malzenstwa-przemoca-grozba-bezprawna-infibulacja/ (dostęp: 14.10.2023 r.).
• Słania B., Społeczność romska w Polsce jako beneficjenci działań pomocowych, "Praca Socjalna" 2018/6 (33).
• Smyczyński T., Rodzina i prawo rodzinne w świetle nowej Konstytucji, "Państwo i Prawo" 1997/11-12.
• Staniszewski A., Problemy i działania edukacyjne Romów, "Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze" 2003/6.
• Śledzińska-Simon A., Zarys sytuacji prawnej i społecznej Romów w Europie [w:] Sytuacja prawna i społeczna Romów w Europie, red. A. Frąckowiak, A. Śledzińska-Simon, Wrocław 2011.
• Trost J., Married and unmarried cohabitation: The case of Sweden, with some comparisons, "Journal of Marriage and the Family" 1975/37 (3).
• Tunia A., Ochrona małżeństwa i rodziny w prawie polskim oraz prawie wewnętrznym kościołów chrześcijańskich, "Studia z Prawa Wyznaniowego" 2010/13.
• Wiceminister sprawiedliwości: konwencja stambulska powinna być wypowiedziana. Maląg: trwają analizy, TVN.24, 18.07.2020 r., https://tvn24.pl/polska/konwencja-stambulska-o-walce-z-przemoca-wobec-kobiet-wiceminister-marcin-romanowski-w-naszej-ocenie-powinna-byc-wypowiedziana-4641308 (dostęp: 6.10.2023 r.).
• Wieliński B.T., Przymusowe małżeństwa w Niemczech, Wyborcza.pl, 9.11.2011 r., https://wyborcza.pl/7,75399,10619071,przymusowe-malzenstwa-w-niemczech.html (dostęp: 15.10.2023 r.).
• "Zawiera przepisy sprzeczne z konstytucją". Marcin Romanowski o konwencji stambulskiej, Polskie Radio 24.pl, 28.07.2020 r., https://polskieradio24.pl/artykul/2556318,Zawiera-przepisy-sprzeczne-z-konstytucja%20Marcin-Romanowski-o-konwencji-stambulskiej (dostęp: 14.10.2023 r.).
• Zbigniew Ziobro złożył wniosek w sprawie wypowiedzenia konwencji stambulskiej, "Rzeczpospolita", 27.07.2022 r., https://www.rp.pl/polityka/art8867351-zbigniew-ziobro-zlozyl-wniosek-w-sprawie-wypowiedzenia-konwencji-stambulskiej (dostęp: 14.10.2023 r.).