Czy osoba fizyczna lub prawna może chronić zabytki, pomagając powołanym do tego organom? Czyli słów kilka o społecznych opiekunach zabytków na podstawie rozdziału 10 z ustawy z 23.07.2003 r.o ochronie zabytków i opiece nad zabytkam

• Autorzy: Maja Skrobisz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wszyscy zdajemy sobie sprawę, że zabytki ze względu na swoją wiekowość i zachowania niektórych członków społeczeństwa potrzebują stałej ochrony, np. w celu zapobiegania dewastacji. Zdecydowano się na powołanie odpowiednich organów, których głównym zadaniem jest dbanie o relikty przeszłości. Jednak należałoby wskazać, że owe organy nie zawsze będą w stanie dość szybko zareagować na działanie przyczyniające się do zniszczenia zabytku. Z tego względu postanowiono zaangażować do pomocy jednostki, którym nie jest obcy los zabytków. W niniejszym artykule staram się przybliżyć instytucję społecznego opiekuna zabytków na podstawie ustawy z 23.07.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przedstawiam m.in. wymagania, jakie powinna spełniać osoba fizyczna ubiegająca się o przyznanie legitymacji opiekuna, sposób powołania czy ustawowe zadania. Przyglądam się również funkcjonowaniu tej instytucji w praktyce na podstawie raportu wydanego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.(abstrakt oryginalny)

EN

We are all aware that monuments, due to their age and the behaviour of certain members of society, need constant protection, e.g. to prevent devastation. It has been decided to set up appropriate bodies whose main task is to take care of the relics of the past. However, it should be pointed out that these bodies will not always be able to react quickly enough to an action that contributes to the destruction of a monument. Therefore, it was decided to involve individuals who are not strangers to the fate of monuments. In this article I will try to introduce the institution of a social caretaker of monuments based on the Act of 23.07.2003 on the protection and care of monuments. I will present, among others, the requirements to be met by an individual applying for a guardian's card, the manner of appointment and statutory tasks. I will also look at how this institution functions in practice on the basis of a report issued by the National Heritage Institute.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona zabytków; Zabytki; Konserwacja zabytków

EN

Conservation; Monuments; Antiquities conservation

• Czasopismo: Młoda Palestra. Czasopismo Aplikantów Adwokackich
• Rocznik: 2024
• Numer: nr 2 Dziedzictwo kulturowe
• Strony: 106--114

Twórcy

autor

Maja Skrobisz

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

Bibliografia

• 1. Onyśków W., Pierzchała M., Ulatowska R., Badanie liczebności i aktywności społecznych opiekunów zabytków (SOZ) oraz zakresu realizacji zadania własnego starostów powiatowych polegającego na ustanawianiu społecznych opiekunów zabytków. Raport końcowy, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2023.
• 2. Zalasińska K., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, red. K. Zalasińska, Warszawa 2020.