Peculiarities of Shadow Economy in Crisis Conditions in Ukraine

• Autorzy: Tetiana Demkovych , Lubov Semiv

Warianty tytułu

Cechy szarej strefy gospodarki w warunkach kryzysu w Ukrainie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The article contains an analysis of the shadow economy at the time of quarantine restrictions and of Russia's full-scale invasion of Ukraine using statistical, analytical and functional methods of scientific research. The aim of the study is to generalize the theoretical and methodological aspects of the shadow economy, to study the current state of shadow economy escalation in the conditions of quarantine restrictions and Russia's full-scale invasion of Ukraine, and to systematize possible ways of legalizing the economy. Such a socio-economic process as the shadow economy, represents a number of shifts in the state budget structure, in particular regarding the indicator of tax revenues. In the conditions of crisis, the shadow economy can become both a driving force for balancing the economy and a threat, not only economic, but also a social one. In this article, this issue will be considered in more detail. Therefore, the dynamics of changes in the shadow economy has been considered both according to certain methods of assessing its level to the official GDP volume, and also by various economic sectors during the quarantine restrictions according to the data of the Ministry of the Economy of Ukraine. A diagram of the shadow economy factors was also developed and possible effective changes were pro-posed to overcome them, from which it is clear that the shadow economy needs not only a perfect assessment and specific data for its analysis, but also improvement of the management system, quality of public services and the readiness of people to come out of the "shadow". (original abstract)

Artykuł zawiera analizę szarej strefy gospodarki z wykorzystaniem statystycznych, analitycznych i funkcjonalnych metod badań naukowych w okresie stanu epidemiologicznego oraz pełnej inwazji Rosji na Ukrainę. Celem badania jest uogólnienie aspektów teoretyczno-metodologicznych szarej strefy gospodarki, zbadanie współczesnego stanu skalowania szarej strefy w warunkach ograniczeń kwarantannowych oraz pełnoskalowego wtargnięcia Rosji do Ukrainy i systematyzacja możliwych sposobów legalizacji gospodarki. Szara strefa ekonomiczna to zjawisko społeczno-gospodarcze, które przedstawia sobą szereg przesunięć w strukturze budżetu państwa, szczególnie w odniesieniu do wskaźnika dochodów podatkowych. W warunkach kryzysowych określone elementy szarej strefy mogą stać się zarówno siłą zrównoważenia poziomu szarej gospodarki, jak i zagrożeniem nie tylko ekonomicznym, ale również społecznym. Dlatego przeanalizowano dynamikę zmian w szarej strefie gospodarki zarówno według określonych metod oszacowania jej poziomu w stosunku do oficjalnego PKB, jak i w różnych gałęziach gospodarki w okresie ograniczeń kwarantannowych, na podstawie danych Ministerstwa Gospodarki Ukrainy. Opracowano również statystykę czynników szarej strefy i zaproponowano możliwe skuteczne zmiany w celu ich przezwyciężenia. Z istoty niniejszego badania wynika, że szara strefa gospodarcza potrzebuje nie tylko doskonałej oceny oraz szczegółowych danych do jej analizy, ale także uporządkowania systemu zarządzania jakością usług publicznych i gotowości ludzi do wyjścia z "cienia". (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Grey economy; Wages; Taxes

PL

Szara strefa; Płace; Podatki

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Częstochowskiej. Zarządzanie
• Rocznik: 2023
• Numer: nr 51
• Strony: 48--64

Twórcy

autor

Tetiana Demkovych

• Ivan Franko National University of Lviv, Ukraine

autor

Lubov Semiv

• Ivan Franko National University of Lviv, Ukraine

Bibliografia

• Analitychnyi tsentr Cedos. (2022). Vymushena mihratsiia I viina v Ukraini (24 liutoho - 24 bereznia 2022). https://cedos.org.ua/researches/vymushena-migracziya-i-vijna-v-ukrayini-24-lyutogo-24-bereznya-2022/ (accessed: 19.05.2023).
• Baklouti, N., & Boujelbene, Y. (2020). Shadow Economy, Corruption, and Economic Growth: An Empirical Analysis. Review of Black Political Economy, 47(3), 276-294. DOI: 10.1177/0034644619885349
• Buha, V., Svir, P., & Tkachenko, R. (2023). De-Shadowing of the Economy in the Field of Non-Bank Financial Institutions. Baltic Journal of Economic Studies, 9(1), 27-34. DOI: 10.30525/2256-0742/2023-9-1-27-34
• CASE-Ukraina. (2022). Makroekonomichna sytuatsiia v umovakh viiny: yaki perspektyvy?. https://case-ukraine.com.ua/content/uploads/2022/06/Macroeconomic-outlook-01.06.22.pdf (accessed: 10.05.2023).
• CASE-Ukraina. (2023a). Vyznachennia tinovoi chastky u pidaktsyznykh tovarakh ta ii dynamiky. http://iset-ua.org/images/Pidakcizni-tovari-tin2020-2022-final3.pdf (accessed: 10.05.2023).
• CASE-Ukraina. (2023b). Yakymy povynni buty podatky v Ukraini?. https://case-ukraine.com.ua/ publications/yakymy-povynni-buty-podatky-v-ukrayini/ (accessed: 10.05.2023).
• Dallago, B. (1991). Second and Irregular Economy in Eastern Europe: Its Conseguen-Ces for Economic Transition. Washington.
• Derzhavna podatkova sluzhba Ukrainy. (2023). Nadkhodzhennia podatkiv i zboriv. https://tax.gov.ua/diyalnist-/pokazniki-roboti/nadhodjennya-podatkiv-i-zboriv--obovyaz/ (accessed: 08.05.2023).
• Derzhavnyi tsentr zainiatosti. (2022a). Rynok pratsi pid chas viyny: chy ye u ukraintsiv shansy znaity sobi novu robotu. https://www.dcz.gov.ua/publikaciya/rynok-praci-pid-chas-viyny-chy-ye-u-ukrayinciv-shansy-znayty-sobi-novu-robotu (accessed: 09.050.2023).
• Derzhavnyi tsentr zainiatosti. (2022b). Vtratyv robotu pid chas viiny: yak dopomahaie tsentr zaini-atosti. https://www.dcz.gov.ua/publikaciya/vtratyv-robotu-pid-chas-viyny-yak-dopomogaye-centr-zaynyatosti (accessed: 08.05.2023).
• Doshchatov, Yu. (2022). RBK-Ukraina: Blyzhche do svitla. Yak vyvesty ekonomiku Ukrainy z tini v umovakh viiny. https://www.rbc.ua/ukr/news/blizhe-svetu-vyvesti-ekonomiku-ukrainy-teni-1655737514.html (accessed: 11.05.2023).
• Ekonomichna pravda. (2023a). Pytannia na 20 miliardiv. Rada khoche obmezhyty robotu duty-free,shchob poboroty tinovyi rynok tiutiunu. https://www.epravda.com.ua/publications/2023/ 05/10/699935/ (accessed: 20.05.2023).
• Ekonomichna pravda. (2023b). Tinovyi rynok tiutiunu deshcho skorotyvsia pislia rekordnoho pokaznyka - doslidzhennia. https://www.epravda.com.ua/news/2023/02/1/696589/ (accessed: 20.05.2023).
• Feige, E. (1979). How Big Is the Irregular Economy?. Challenge, 22, 5-13. DOI: 10.1080/05775132.1979.11470559
• Frans, A. (1992). Guide-Book to Statistics on the Hidden Economy: Conference of European Statisti-cians (p. 67-78). United Nations.
• Gutmann, P. M. (1977). The Subterranean Economy. Financial Analysts Journal, 33, 26-34. DOI: 10.2469/faj.v33.n6.26
• Hart, K. (2006). Bureaucratic Form and the Informal Economy. Linking the Formal and Informal Economy: Concepts and Policies (s. 27). Oxford University Press. DOI: 10.1093/0199204764.003.0002
• Lamanova, T. (2000). Tinova ekonomika - vyznachennia, struktura, metody otsinky. Ekonomika, finansy, pravo, 3, 22-26.
• Mandybura, V. O. (1998). Tinova ekonomika Ukrainy yak obiekt spetsialnoho naukovoho doslidzhen-nia. Kyiv.
• Mazur, I. I. (2006). Detinizatsiia ekonomiky Ukrainy: teoriia ta praktyka. Monografiia. VPTS «Kyivskyi universytet».
• Ministerstvo ekonomiky Ukrainy. (2022). Zagalni tendentsii tinovoi ekonomiky v Ukraini u 2021 r. - poperedni dani. Systemna informatsia v formati PDF. Departament stratehichnoho planuvannia ta makroekonomichnoho prohnozuvannia.
• Medina, L., & Schneider, F. (2018). Shadow Economies around the World: What Did We Learn Over the Last 20 Years?. IMF Working Paper, 18/17.
• Mochernyi, S. V. (Ed.). (2002). Economichna entsyklopediia: u trokh tomakh (p. 952). Vydavnychyi tsentr «Akademyia».
• Morytsan, O. M., Morytsan, V. F., & Stefanyshyn, B. M. (2014). Tinova ekonomika ta yii rol v ekonomitsi Ukrainy. Visnyk Prykarpatskoho universytetu. Ekonomika, 10, 61-66.
• Naumov, O. B., Hryshova, I. Yu., & Davydiuk, O. O. (2016). Ekonomiko-politychni konflikty na suchasnomu etapi. Ukrainskyi zhurnal prykladnoi ekonomiky, 1(2), 36-49. http://dspace.tneu.edu.ua/handle/316497/2454 (accessed: 05.05.2023).
• Ofis Prezidenta Ukrainy. (2022). Tinovoi ekonomiky - bilshe ne bude: Zelenskyi. Ofitsiinyi kanal Ofisu Prezydenta Ukrainy v YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=V5wUiYagGMU (accessed: 10.05.2023).
• Pichuhina, Yu. V., & Chorna, A. V. (2015). Spetsyfika funktsionuvannia tinovoi ekonomiky YeS. Hlobalni ta natsionalni problemy ekonomiky, 5, 71-74.
• Polese, A. (2021). What Is Informality? (Mapping) 'The Art of Bypassing the State' - In Eurasian Spaces - And Beyond. Eurasian Geography and Economics, 64(4), 1-43. DOI: 10.1080/15387216.2021.1992791.
• Polese, A., Moisé, G. M., Lysa, O., Kerikmäe, T., Sauka, A., & Seliverstova, O. (2022). Presenting the Results of the Shadow Economy Survey in Ukraine While Reflecting on the Future(s) of the Informality Studies. Journal of Contemporary Central and Eastern Europe, 33(1), 101-123. DOI: 10.1080/25739638.2022.2044585
• Portes, A., & Boroz, J. (1988). The Informal Sector under Capitalism and State Socialism: A Preliminary Comparison. Social Justice, 15(3-4), 17-18.
• Pryvarnykova, I. Yu. (2010). Tinova ekonomika Ukrainy: prychyny, obsiahy ta shliakhy yii zmenshennia. Ekonomika ta pidpryiemnytsytvo, 2, 163-167.
• Tanzi, V. (1983). The Underground Economy in the United States: Annual Estimates, 1930-80. Inter-national Monetary Fund Staff Papers, 30(2), 283-305. DOI: 10.5089/9781451946895.024
• Turchynov, V. O. (1995). Tinova ekonomika: teoretychni osnovy doslidzhennia. Vydavnytstvo «Artek».
• Varnaliy, Z. S. (Ed.). (2006). Tinova ekonomika: sutnist, osoblyvosti ta shliakhy lehalizatsii. Natsionalnyi instytut stratehichnykh doslidzhen.
• Verkhovna Rada Ukrainy (2009). Nakaz № 123 vid 18.02.2009 «Pro zatverdzhennia Metodychnykh rekomendatsii rozrakhunku rivnia tinovoi ekonomiky». Ministerstvo ekonomiky Ukrainy. https://zakon.rada.gov.ua/rada/show/v0123665-09

Identyfikatory

DOI

10.17512/znpcz.2023.3.04