"Walka klasowa" łódzkiego proletariatu (1905-1939) w świetle wspomnień działaczy komunistycznych z Bałut. Część II: Bałuccy komuniści w pierwszych latach niepodległej Rzeczypospolitej

• Autorzy: Marcin Antczak

Warianty tytułu

Class Conflict of the Łódź Proletariat (1905-1939) According to Memoirs of the Bałuty Com- munist Activists. Part II: Bałuty Communist Activists in the First Years of Independent Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Cały trzyczęściowy artykuł omawia pamiętniki działaczy komunistycznych jako ważnego źródła do dziejów "walki klasowej" w okresie od rewolucji 1905-1907 do wybuchu II wojny światowej. Druga jego część dotyczy wielkiego dylematu, przed którym stanęli w pierwszych latach po Wielkiej Wojnie: niepodległość czy rewolucja społeczna? Podczas, gdy dla starszych ko- munistów (weteranów 1905 roku) wybór wydawał się oczywisty, dla ich młodszych towarzyszy był to wciąż czas politycznego dojrzewania, często naznaczony rozczarowaniem ojczyzną, za którą wcześniej walczyli. Niezależnie bowiem od propagandowej funkcji omawianych tekstów, pozwalają one przyjrzeć się różnym wydarzeniom z historii Łodzi (np. strajkom i demonstracjom) niejako pod mikroskopem, oddając emocje towarzyszące ich uczestnikom, a czasem też indywidualne odczucia i charaktery autorów.(abstrakt oryginalny)

EN

The whole three-part article discusses memoirs of the communists activists as an important source about the "class war" from the 1905-1907 Revolution to the outbreak of World War II. Its second part deals with the great dilemma of the first year after the Great War: independence or social revolution? While for the older communists (veterans of 1905) the choice seemed to be quite obvious, for their younger comrades it was still time of political growth, often marked by disappontment by the country they had fought for. No matter that the discussed texts were supposed to play role in the propaganda, they allow to see various events from the history of Łódź (e.g. strikes and demonstrations) "under the microscope" by presenting the participants' emotions as well as (sometimes) their individual outlook and characters.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Komunizm; Samorząd robotniczy

EN

Communism; Working self-government

• Czasopismo: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku
• Rocznik: 2023
• Tom: 26
• Strony: 217--231

Twórcy

autor

Marcin Antczak

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Archiwum Akt NowychZbiór akt osobowych działaczy ruchu robotniczego (1582), sygn. 2218, b. pag.
• Archiwum Państwowe w Łodzi Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1235), seria 18, Referat ds. Działaczy Ruchu Robotniczego, sygn. 4836, 9611, 10128.Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (1235), seria 23, Wydział Historii Partii, sygn. 10995, 11004, 11238, 11721, 11819, 11862.
• Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Lublinie Okręgowy Zarząd Zakładów Karnych w Lublinie 1976-1989, IPN Lu 22/794
• 100 lat polskiego ruchu robotniczego: kronika wydarzeń, red. E. Brodzianka, Warszawa 1978.
• Antczak M., "Walka klasowa" łódzkiego proletariatu (1905-1939) w świetle wspomnień działaczy komunistycznych z Bałut, część I: Działalność w SDKPiL i PPS-Lewicy do chwili odzyskania niepodległości przez Polskę, "Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku" 2022, t. 25, s. 161-182.
• Miodowski A., Polityka wojskowa radykalnej lewicy polskiej 1917-1921, Białystok 2011.
• Rybicki Z., Rady Delegatów Robotniczych w Polsce 1918-1919, Warszawa 1962.
• Szczygielski Z., Tymieniecka A., Z dziejów Rad Delegatów Robotniczych w Polsce, Warszawa 1960.
• Wachowska B., Łódzka organizacja KPP w latach 1918-1926, Łódź 1981.
• Wapiński R., Pokolenia Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1991
• Białas Z., W muzeum odbyła się prelekcja nt 100. rocznicy wybuchu III Powstania Śląskiego w Wieluniu, "Kocham Wieluń", 12 maja 2021 r., https://kocham.wielun.pl/kultura/2021/05/12/w-muzeum-odbyla-sie-prelekcja-nt-100-rocznicy-wybuchu-iii-powstania-slaskiego-w-wieluniu
• Bogusz R., Obóz dla jeńców i internowanych w Krakowie Dąbiu. Zarys historii, "Rocznik Krakowski" 2001, t. 67, s. 111-115, http://mbc.malopolska.pl/dlibra/publication?id=13440&tab=3 (dostęp: 6.12.2023).
• Dobosz A., Działania dywersyjne Grupy Wawelberg w III powstaniu śląskim, "Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych" 2019, R. 3, s. 4, https://www.wojsko-polskie.pl/awl/u/ac/65/ ac6521e3-175f-4c82-b1ee-7551e9bd6831/3_a_dobosz_2019.pdf (dostęp: 6.12.2023).
• Manifest Rządu Ludowego - 1918: ignacydaszynskicom Daszyński Stowarzyszenie im Daszyńskiego daszynskistowarzyszenie Lewica stowarzyszeniedaszynski Ignacy Daszyński Stowarzyszenie Daszyń- skiego Info PPS, http://daszynski-stowarzyszenie.manifo.com/manifest-rzadu-ludowego---1918 (dostęp: 6.12.2023).
• Metryki - Skanoteka - Baza skanów akt metrykalnych, https://metryki.genealodzy.pl/metryka.php ?ar=3&zs=1562d&sy=1925b&kt=1&plik=508-509.jpg

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.18778/2080-8313.26.10