BazEkon - Yadda

1

Historia i współczesność na szlaku zabytków techniki Staropolskiego Zagłębia Przemysłowego ze szczególnym uwzględnieniem "Koncepcji Otwartego Muzeum Przemysłu w Samsonowie"

100%

Czmuchowski A.

Nauki Społeczne / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

|

2013

|

nr 1 (7) Social Science / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

147-166

W artykule przedstawione zostały ważniejsze zabytki na szlaku Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, a także trzy drogi, na których znalazły się podobne obiekty postindustrialne. Pierwszym przykładem jest Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, gdzie w sposób racjonalny są zagospodarowane poszczególne obiekty. Drugim przykładem jest wieloletnia opieka i patronat Muzeum Techniki w Warszawie nad obiektami sztuki przemysłowej. I trzeci przykład, kiedy pomimo posiadania na swoim terenie unikalnych obiektów poprzemysłowych i świadomości ich rangi, samorządowe władze lokalne oraz służby konserwatorskie nie czują się zobligowane do zadbania nie tylko o ich sensowne wykorzystanie, ale nawet o należyte utrzymanie ich w stanie tzw. trwałej ruiny, czego niemal podręcznikowym przykładem jest XIX-wieczny zespół wielkopiecowy "Józef" w Samsonowie.(abstrakt oryginalny)

2

Nieme wołanie o pomoc symboli patriotycznych

80%

Żołnierczuk M., Rykała E.

Zeszyty Naukowe Uczelni Vistula

|

2017

|

nr 57(6)

17-28

Prezentowane studium przypadku przybliża istotny problem współczesnej Polski, jakim jest brak należytego poszanowania wartości patriotycznych obiektów historycznych. Wybór obiektów oparto m.in. na dydaktycznej podstawie programowej z języka polskiego opracowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Przedmiot ten ma znaczący wpływ na kształtowanie myśli i postawy patriotycznej młodego pokolenia. Celem autorów jest uświadomienie niebezpieczeństw zagrażającym obiektom, które przedstawiane są uczniom jako kluczowe symbole patriotyzmu polskiego. Podczas badań dokonano analizy dokumentów planistycznych, a także elementów wpływających na ludzką percepcję. Brak zahamowania procesów degradacyjnych, skutkować może nieodwracalną utratą cennych wartości przestrzennych. (abstrakt oryginalny)

3

Wykorzystanie RPO w systemie finansowania ochrony zabytków na przykładzie RPO WO

80%

Pieczonka J.

Nauki o Finansach / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

|

2015

|

nr 3 (24)

80-98

W polskich uwarunkowaniach i przy względnie złej kondycji finansów publicznych finansowanie ochrony zabytków odbywa się również ze znacznym udziałem funduszy pochodzących z Unii Europejskiej, czego dobrym przykładem jest finansowanie w ramach regionalnych programów operacyjnych (RPO) poszczególnych województw. Celem artykułu jest krótkie przedstawienie systemu finansowania ochrony zabytków w Polsce na tle wybranych krajów europejskich oraz roli RPO w systemie finansowania ochrony zabytków w Polsce na przykładzie Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego. Dziedzictwo kulturowe narodu w postaci zasobów materialnych i niematerialnych dorobku poprzednich pokoleń jest elementem budowy tożsamości narodowej, gdyż bez niego niemożliwa byłaby nauka poszanowania dla tradycji i kultury. Jednak w gospodarce rynkowej dziedzictwo kulturowe w postaci zabytków powinno być traktowane także jako czynnik wspierający rozwój regionalny. Z przedstawionych zasad wykorzystywania środków na działania związane z ochroną dziedzictwa kulturowego, ochroną zabytków oraz środków przeznaczanych na ten cel wynika, że środki unijne, w tym szczególnie z RPO, nie zastąpią systemu finansowania tych działań ze środków publicznych, których dysponentem jest minister kultury i dziedzictwa narodowego, jednak mogą być dobrym uzupełnieniem tego systemu.(abstrakt oryginalny)

4

Struktura własności i funkcje obiektów zabytkowych odnawianych ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa w latach 1991-1997

80%

Zięba M.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2001

|

nr 563

119-134

W artykule podjęto próbę podsumowania aktywności Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa (SKOZK), jednej z najważniejszych instytucji zaangażowanych w renowację budynków historycznych i pomników w Krakowie. Autor opisuje podstawy działania SKOZK - kryteria selekcji budynków i pomników historycznych, których renowacja ma być finansowana ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa w latach 1991-1997.

5

Czynniki wpływające na stan zachowania obiektów zabytkowych po 1945 roku na Dolnym Śląsku

80%

Merta-Staszczak A.

Społeczeństwo i Ekonomia

|

2016

|

nr 1 (5)

27-46

Zabytkowe zespoły rezydencjonalne, złożone z zamków, dworów, pałaców, parków i folwarków, stanowią ważną część dziedzictwa kulturowego Dolnego Śląska. Jest to zbiór liczny i zróżnicowany pod względem wartości historycznych oraz estetycznych. Jednakże po 1945 roku nie został on objęty specjalną ochroną i podlegał wielu czynnikom niekorzystnie wpływającym na stan jego zachowania. Dotyczyło to zwłaszcza budynków niezagospodarowanych i pozbawionych odpowiedzialnych właścicieli. Największe zniszczenia w historycznych obiektach były wynikiem działalności człowieka, na którą składały się zarówno celowa dewastacja, jak i brak przeprowadzania należytych remontów i renowacji zgodnych z zasadami konserwatorskimi, a także niewłaściwe użytkowanie, często prowadzące do pożarów. Destrukcja zabytków intensyfikowana była przez zjawiska atmosferyczne i przyrodnicze: deszcze, wichury, wysokie temperatury, mrozy i powodzie.(abstrakt oryginalny)

6

Ochrona dóbr kultury w procesie inwestycyjnym - zagadnienia prawne : Tezy referatu

80%

Waszkiewicz R.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Materiały Konferencyjne (nr 12)

|

1996

|

z. 48

169-171

Autor przedstawił źródła prawa budowlanego dotyczące m.in. ochrony dóbr kultury i ochrony środowiska, zagospodarowania przestrzennego, zasad udzielania zezwoleń na prowadzenie prac konserwatorskich. Zinterpretował pojęcia dobro kultury, zabytek i formy ochrony zabytków według ustawy o ochronie dóbr kultury, przepisów zagospodarowania przetrzennego i według przepisów o ochronie przyrody. Na koniec omówił stosunek procesów inwestycyjnych, a ochrona zabytków i kierunki zmian w obowiązującym prawie.

7

Chronione zabytki kolejowe Ziemi Przemyskiej i Przeworskiej

80%

Gosztyła M.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Materiały Konferencyjne (nr 12)

|

1996

|

z. 48

61-66

Wzdłuż linii kolejowych, obok podstawowej budowli jaką był dworzec-stacja, wznoszone były, ciekawe ze względu na bogatą formę wystroju, budynki magazynowe, lokomotywownie, wieże wodne i ciśnień, budynki socjalne, mieszkalne i noclegownie, posterunki straży kolejowej, itd. Na trasach przebiegu linii kolejowych występowały ponad to mosty, tunele i wiadukty. Ochroną objęte zostały wszystkie budynki łącznie z zachowanym taborem i urządzeniami technicznymi, takimi jak: semafory, pompy, zwrotnice, itd. Autor przedstawił zinwentaryzowaną grupę chronionych obiektów, budowanych dla potrzeb linii kolejowych.

8

Znaczenie Wielkopolskiego Szlaku Wiatracznego w ochronie dziedzictwa kulturowego

61%

Bronowicki S., Krych M.

Studia Periegetica

|

2013

|

nr 2(10) Współczesne tendencje rozwoju turystyki w Polsce = Current Trends in the Development of Tourism in Poland

13-42

Zabytkowe młyny wietrzne, ich historia i tradycje związane z zawodem młynarza stanowią ważny element dziedzictwa kulturowego Wielkopolski. Utworzenie Wielkopolskiego Szlaku Wiatracznego wiąże się z ochroną drewnianych wiatraków oraz ma na celu zachowanie pamięci o bogatej kulturze wiejskiej. Kilkaset lat historii tradycyjnego młynarstwa to bogate źródło podań i legend, a także kunszt sztuki ciesielskiej i rozwój techniki. Przedstawiony w artykule Wielkopolski Szlak Wiatraczny ukazuje nową rolę tych zabytkowych obiektów, jaką spełniają we współczesnym społeczeństwie. Część wiatraków na szlaku jest jednak w stanie ruiny, co wskazuje, że stworzenie szlaku to dopiero początek długiej i żmudnej drogi prowadzącej do celu, jakim jest ochrona dziedzictwa kulturowego. Należy bowiem pamiętać, że Wielkopolska była niegdyś zwana "krainą wiatraków" i stanowiła centrum młynarstwa w Europie. Turystyka industrialna wzbudza coraz większe zainteresowanie turystów. Dawne młyny wietrzne służą więc dziś rozwojowi infrastruktury turystycznej, a tym samym podnoszą atrakcyjność danego regionu. Wiatraczne ruiny potrzebują zainteresowania turystów, by przetrwać i zachować swe dziedzictwo. Z kolei mieszkańcy potrzebują zainteresowania turystów ich regionem dla podniesienia jakości życia. Wielkopolski Szlak Wiatraczny może zatem okazać się kluczem do rozwiązania problemu niszczejących zabytków przetwórstwa zbożowego. Jest nadzieją na nowe życie wiatraków, by ich postrzępione przez nieubłaganie płynący czas skrzydła ponownie mogły zatoczyć kręgi na niebie.(abstrakt oryginalny)

9

Legal and Organisational Conditions of Monuments Protection in the Event of Armed Conflict or Emergencies

61%

Tomiczek C.

Scientific Journal of Bielsko-Biala School of Finance and Law

|

2016

|

nr 4

230-241

The protection of historic properties in case of an armed conflict and crisis situations should be a part of public tasks. The fundamental act regulating the issue of the historic buildings preservation in Poland is the Act of 23 July 2003 on the protection of monuments and the care of historical monuments. In terms of the monuments protection in case of danger, the managers of the organisational units, and bodies preparing monuments protection plans or employees authorized by them are responsible for the organisation, co-ordination, and directing of the preparatory work. In turn, the heritage preservation plans are an integral part of the civil defence plans and are the subject to the annual update.(original abstract)

10

Czy przestępstwo zniszczenia lub uszkodzenia zabytku może być również występkiem o charakterze chuligańskim? Uwagi na tle badań praktyki

61%

Lenczowska-Soboń K.

Studia Społeczne

|

2021

|

nr 4 (35)

99-108

Celem artykułu było przedstawienie wyników badań z przeglądu spraw dotyczących zniszczenia lub uszkodzenia zabytku zarejestrowanych w Prokuraturze Regionalnej w Lublinie. Badania objęły lata 2008 - 2018, były one przeprowadzone pod kątem kwalifikacji z art. 57a kk lub możliwości zastosowania takiej kwalifikacji. Artykuł przybliża problematykę występku o charakterze chuligańskim w kontekście przestępstwa zniszczenia lub uszkodzenia zabytku. W szczególności zwrócono uwagę na motywację sprawcy takiego czynu, a także konsekwencje wiążące się z prawidłowym jej ustaleniem. Przedmiotem rozważań, było również pojęcie wandalizmu i jego charakterystycznych cech. (abstrakt oryginalny)

11

Nowe polskie obiekty na Liście Światowego Dziedzictwa

61%

Dziki S.

Aura

|

2014

|

nr 7

17-19

Utworzona przez UNESCO Lista Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego - światowego rejestru obiektów o szczególnym znaczeniu dla ludzkości wymagających stałej troski o ich zachowanie (szerzej o tym pisaliśmy w nrze 9 z 2010 r.), znacznie się poszerza - w 2013 roku na listę tę wpisano 11 kolejnych obiektów sakralnych z Podkarpacia - zabytkowych drewnianych cerkwi w Polsce i na Ukrainie. W Polsce są to świątynie w Chotyńcu (pow. jarosławski), Radrużu (pow. lubaczowski), Smolniku (pow. bieszczadzki), Turzańsku (pow. sanocki), Brunarach, Kwiatoniu, Owczarach (pow. gorlicki), w Powroźniku (pow. nowosądecki). Na Ukrainie zaś: w Drohobyczu, Matkowie, Potyliczu i Żółkwi (obwód lwowski), Rohatynie i Wierbiążu Niżnim (obwód iwanofrankowski) oraz w Użoku (obwód zakarpacki). Świątynie są świadectwem odrębnych tradycji budowlanych, zakorzenionych w tradycji Kościoła wschodniego. (fragment tekstu)

12

Rewitalizacja jako proces odbudowujący tożsamość miejsca poprzez ochronę dziedzictwa kulturowego - studium przypadku miasta Łodzi

61%

Krzysztofik S., Ślebocka M., Tylman A.

Studia Miejskie

|

2017

|

nr 26

83-93

Obiekty dziedzictwa kulturowego skoncentrowane są najczęściej w centrach miast i stanowią tożsamość miejsca. Rewitalizacja obszarowa centrum Łodzi jest jednym z głównych kierunków działań podejmowanych przez władze miejskie. Potencjał tkwiący w dziedzictwie kulturowym powinien być łączony z celem rewitalizacji, którym jest trwałe ożywienie spoleczno-gospodarcze rewitalizowanego obszaru. Ożywienie terenów zdegradowanych powinno uwzględniać działania przestrzenne, społeczne i gospodarcze. Zabytkowa tkanka miasta, która buduje jego tożsamość, stanowi składową rewitalizacji i może tworzyć markę miejsca. To właśnie ochrona dziedzictwa kulturowego w centrach miast, poprzez budowę tożsamości miasta miejsca i ludzi, może przyczynić się do wzrostu zaangażowania kapitału społecznego, sukcesu rewitalizacji i dalszego rozwoju miasta jako całości. Celem niniejszego opracowania jest analiza miejsca i znaczenia ochrony dziedzictwa kulturowego w gminnym programie rewitalizacji przyjętym dla miasta Łodzi.(abstrakt oryginalny)

13

Dyskusje naukowe wokół ewakuacji Ołtarza Mariackiego w latach II wojny światowej : uwagi do książki: Stanisław Waltoś, Grabież ołtarza Wita Stwosza, Wydawnictwo Wolters Kluwer SA, Warszawa 2015, ss. 407, il., mapa

61%

Matelski D.

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX wieku

|

2016

|

16

189-207

Ołtarzowi Wita Stwosza historiografia polska i niemiecka poświęciły już sporo uwagi oraz jego twórcy, jak również wojennym i powojennym losom Ołtarza Mariackiego (szkoda, że w większości nie wykorzystano ich w omawianej publikacji). Jednak do tej pory nikt nie pokusił się o kompleksowe ukazanie jego grabieży. Tę dotkliwą lukę w dość udany sposób wypełnił książką Grabież ołtarza Wita Stwosza Stanisław Waltoś. (fragment tekstu)

14

Węzłowe problemy XX-wiecznego konserwatorstwa

61%

Nakonieczna E.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2017

|

nr 11/1

33-47

Z wielu względów XX wiek można uważać za przełomowy w ewolucji konserwatorstwa. W tym czasie doszło do pierwszych sformułowań teorii konserwatorskiej, obecnie uznawanej już za "klasyczną" lub "tradycyjną". W drugiej po-łowie XX wieku pojawiła się także nowa, nie wymagająca refleksji teoretycznej tendencja konserwatorska określana jako scientific conservation, w której kluczową rolę odgrywają nauki ścisłe (matematyczno-przyrodnicze). Upowszechnienie zastosowania nauki w praktyce konserwatorskiej, jeżeli nie zakończyło, to w znacznym stopniu osłabiło teoretyczną debatę konserwatorską. Wraz z przyjęciem w 1964 roku Karty Weneckiej, w szeroko rozumianej konserwacji rozpoczął się okres doktrynalny, charakteryzujący się "masową produkcją" różnorodnych dokumentów doktrynalnych. Począwszy od lat 80. XX wieku w konserwatorstwie zaczęły pojawiać się także nowe trendy ideowe, alternatywne wobec dotychczasowych osiągnięć myśli konserwatorskiej lub wobec niej krytyczne. Ich charakter jest na ogół bardzo rozproszony i fragmentaryczny. Niektórzy stawiają nawet odważną tezę o istnieniu wynikającej z tego nowego obrazu konserwatorstwa "współczesnej" teorii konserwacji. Dokonana próba scharakteryzowania całokształtu XX-wiecznego konserwatorstwa, poparta analizą merytoryczną wybranych tekstów teoretycznych ("klasycznych" i "współczesnych") oraz dokumentów doktrynalnych, pozwoliła na wyodrębnienie i określenie następujących najistotniejszych problemów konserwatorskich formułowanych w odniesieniu do zabytków architektury: autentyczność, odtwarzalność, odwracalność zabiegu a ograniczenie interwencji do minimum, akceptacja społeczna. (abstrakt oryginalny)

15

Praktyka ochrony i odnowy zabytków w Polsce w świetle przepisów prawnych oraz standardów międzynarodowych

61%

Głuszak M.

Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie

|

2005

|

nr 687

61-73

Zadaniem artykułu jest omówienie procesu odnowy budynków historycznych , w Polsce w świetle obowiązujących przepisów prawnych. W pracy podjęto próbę odpowiedzi na pytania: w jakim stopniu aktualny proces renowacji różni się od procesu modelowego, oraz jakie są konsekwencje tych różnic dla zabytkowych obiektów architektonicznych.

16

Nixon, Ford, Kissinger, and the Holy Crown

61%

Glant T.

Cracow University of Economics Discussion Papers Series (CUE DP)

|

2013

|

nr 2(17)

26

The American adventures of the Holy Crown of Hungary (a.k.a. St. Stephen's Crown) appeared to be a lesser side event during the Cold War. The Crown and assorted regalia (scepter, orb, sword, and robe) came into American custody at the end of World War II and ended up in Fort Knox by 1953. The communist Hungarian government made various attempts (ranging from blackmail to official request) to recover the regalia, but the US answer was always the same: although the Crown is Hungarian property, its return would take place only after major improvements in bilateral relations. Repatriation eventually happened in 1978, during the Carter administration. While in its own time the return triggered animated protests among Hungarians all around the United States, it received passing mention at best in various recollections with one notable exception: that of Philip Kaiser, who served as US ambassador in Budapest in 1978 and played a key part in the repatriation. Neither Secretary of State Cyrus Vance nor President Carter mentioned it in their memoirs, and National Security Adviser Zbigniew Brzezinski reserved two paragraphs to it. When I first did research in the Carter Presidential Library in 1997, there was limited awareness of the story, but now, a decade and half later, there is a separate page devoted to the significance of the regalia and their return on the Library's website. Also, the recently published White House diary of President Carter deals with the Holy Crown repeatedly: the forgotten side event is gradually becoming part of official Cold War history. With the Carter administration's public accounts ignoring the event until recently, it is hardly surprising that the fate of the Holy Crown of Hungary received no attention in the various histories of the previous administrations: those of Presidents Nixon and Ford. To fill that gap, in this paper we take a closer look at the Nixon-Ford years to establish the significance of a possible return in the gradually improving bilateral relations between the US and Hungary and in American ethnic politics. (original abstract)

17

Nielegalne poszukiwanie zabytków - w perspektywie znamion przestępstwa z art. 109c ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

61%

Wróbel A.

Przegląd Prawa Publicznego

|

2023

|

nr 10

57-72

Przepisy prawa o postępowaniu administracyjnym ze względu na ogólną zasadę prawdy obiektywnej wyrażoną w art. 7 Kodeksu postępowania administracyjnego zawierają odpowiednie mechanizmy ochronne, zapobiegające posługiwaniu się w miejsce prawdy postprawdą polegającą na opieraniu się przy ustalaniu stanu faktycznego na informacjach nieprawdziwych lub niepełnych. Odstępstwa w tym zakresie przewidują jednak ustawy materialne. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na takie regulacje, które ograniczają dopuszczalne dowody jedynie do dokumentów posiadanych przez organy, jak np. ustawa o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych, czy też nie gwarantują odpowiedniej ochrony stronom, jak np. ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Autorka wskazuje na wynikające stąd wątpliwości, proponując takie ich rozwiązania, które jednocześnie chroniłyby interes publiczny i interesy stron. Podkreśla, że takim mechanizmem ochronnym mogłaby być m.in. ustawa o dostępie do informacji publicznej.(abstrakt oryginalny)

18

Kompleksowość prawa kultury jako gałęzi prawa

61%

Potocki A.

Rynek - Społeczeństwo - Kultura

|

2017

|

nr spec. (26) Prawo - koncepcje, regulacje, współczesne problemy

71-77

Przedmiotem niniejszego opracowania jest próba precyzyjnego i jednorodnego określenia miejsca prawa kultury w ogólnym systemie prawa. Krytyczna analiza poszczególnych składników oraz rozłożenie najważniejszych jego czynników dokonana została na tle i przy użyciu aparatury językowo-pojęciowej będącej efektem współcześnie prowadzonych badań w obszarze nauk prawa. W pracy konfrontowane jest także stanowisko przedstawicieli doktryny oraz praktyki w kwestiach związanych z autonomicznością oraz jej skutkami dla przyporządkowania prawa kultury do którejkolwiek z gałęzi prawa. (abstrakt oryginalny)

19

Idea certyfikacji obiektów zabytkowych, wytyczne i ocena rozwiązań organizacyjnych i technicznych w zakresie bezpieczeństwa pożarowego

61%

Wojtaszewski P., Zaciera K., Wojtasiak B.

Studia i Materiały Wydziału Zarządzania i Administracji Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

|

2017

|

R. 21, nr 4, t. 1 Zarządzanie kryzysowe i bezpieczeństwo

429-440

Artykuł przedstawia ideę certyfikacji obiektów zabytkowych, wytyczne i ocenę rozwiązań organizacyjnych i technicznych w zakresie bezpieczeństwa pożarowego obiektów zabytkowych, w tym muzeów i gromadzonych w nich zbiorów, które zostały opracowane na podstawie wyników badań Centrum Naukowo-Badawczego Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego - Państwowego Instytutu Badawczego w ramach projektu pt. "Opracowanie innowacyjnego systemu zarządzania bezpieczeństwa obiektów zabytkowych w zurbanizowanych centrach miast". Uzyskane wyniki potwierdzają zasadność wprowadzenia specjalnego systemu certyfikowania, który koncentrowałby się na poziomie bezpieczeństwa przeciwpożarowego obiektów muzealnych i zabytkowych i ich zbiorów. (abstrakt oryginalny)

20

Ochrona zabytków jako zadanie i wyzwanie dla społeczności lokalnych

61%

Wilk-Woś Z.

Przedsiębiorczość i Zarządzanie

|

2016

|

t. 17, z. 5, cz. 3 Bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe - bezpieczeństwo i obronność państwa

367-386

Celem artykułu jest próba określenia, jakie działania w obszarze bezpieczeństwa kulturowego może podjąć jednostka i społeczność lokalna. Czy w kontekście wzrastających zagrożeń dla bezpieczeństwa kulturowego wspólnoty lokalne powinny współkształtować oraz czy będą w stanie współtworzyć system bezpieczeństwa zwłaszcza w obszarach soft security. (fragment tekstu)