BazEkon - Yadda

1

Rewitalizacja obszarów miejskich na przykładzie Opola

100%

Śliwa M.

Studia Miejskie

|

2010

|

nr 1

328-341

Celem artykułu jest próba określenia, które tereny w Opolu powinny być objęte rewitalizacją, szczególnie w obszarze śródmieścia. Wytypowane tereny oceniano jedynie ze względów urbanistycznych na podstawie informacji zawartych w takich dokumentach, jak np. programy rewitalizacji, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Celem artykułu nie jest ocena obowiązującego programu rewitalizacji, jego krytyka czy porównywanie z innymi programami rewitalizacji. W artykule uzasadnia się konieczność opracowania planu miejscowego przed opracowaniem programu rewitalizacji.(abstrakt oryginalny)

2

Rewitalizacja przestrzeni śródmiejskich współczesnych miast - wybrane przykłady z Poznania

75%

Sikorska-Podyma K.

Studia Miejskie

|

2017

|

nr 28

73-86

Głównym celem opracowania jest przedstawienie efektów wybranych poznańskich realizacji projektów rewitalizacyjnych w kontekście spełnienia określonych celów i kryteriów rewitalizacji oraz niektórych potrzeb i ograniczeń, a także krótkie podsumowanie aktualnego stanu wiedzy. W artykule podkreślono niektóre problemy, jakie towarzyszą przekształceniom obszarów śródmiejskich, w tym trudności w pogodzeniu odmiennych interesów różnych uczestników procesów rewitalizacji, jak również zmieniających się potrzeb użytkowników z różnymi ograniczeniami. Rozważania oparto na studiach wybranych przypadków z obszaru śródmieścia Poznania. Wybrano te realizacje, które są postrzegane jako swoiste miejskie "ikony" oraz które zostały uznane za realizacje wzorcowe. Na podstawie przeprowadzonych analiz sformułowano ogólne wnioski oraz uwagi, jakie powinny być uwzględniane w procesach rewitalizacyjnych. (abstrakt oryginalny)

3

In the Shadow of the Urban Regeneration Megaproject: Urban Transitions in Downtown Łódź, Poland

75%

Kazimierczak J., Kosmowski P.

Problemy Rozwoju Miast

|

2017

|

56

41-52

The Nowe Centrum Łodzi project that was completed in 2007 in Łódź, Poland is one of the biggest contemporary large-scale urban (re)development projects in Europe and the largest project of this type in Central Europe. The principal goals of the mega-project in question include the regeneration of degraded post-industrial and post-railway land in the city centre of Łódź and the enhancement of competitiveness and the metropolitan position of the city. The authors seek to identify spatial and functional changes at a mezo-scale, i.e. in the so-called immediate neighbourhood of the urban regeneration megaproject (URMP), which have accompanied the implementation of the Nowe Centrum Łodzi project over the years 2013-2016. The other aim was to classify urban areas neighbouring the URMP based on features of spatial and functional transformation identified in these areas. The studies allowed the researchers to identify three categories of urban area in the immediate neighbourhood of the URMP which revealed differences in spatial and functional transformations. We indicated that the transformation of the immediate neighbourhood of the URMP involved not only the local authorities responsible for the overall improvement of the quality of public space but also other users, inter alia, residents, local urban activists, the business community, public institutions, and NGOs, that in most cases complemented efforts initiated by the Municipality. From the methodological point of view the authors use a case study including desk research, an urban planning inventory, and direct observation. (original abstract)

4

Praktyki społeczne nadodrzan - przykład wrocławskiej rewitalizacji

75%

Olejniczak-Brząkała P.

Przedsiębiorczość i Zarządzanie

|

2018

|

t. 19, z. 3, cz. 3 Zarządzanie procesem rewitalizacji

119-133

Rewitalizacja stanowi obecnie jeden z najczęściej analizowanych procesów przemian tkanki (szczególnie) miejskiej. Początkowo rewitalizacja polegała na realizacji przez firmy prywatne oraz administrację relatywnie powierzchownych zadań, które miały doprowadzić do ekonomicznego rozwoju podupadłej dzielnicy [Frank 2002; Kaczmarek 2001]. Według oceny A. Majera [2010] rewitalizacja to dość nowe zjawisko w scenariuszach odnowy polskich miast. Obecnie za naczelny cel tego procesu uznaje się wieloletnie działania, które są świadomie współprowadzone przez władze samorządowe i społeczność lokalną. Efektem realizacji tych działań powinno być podniesienie jakości życia mieszkańców odnawianego terenu, pobudzenie ich aktywności społeczno-gospodarczej, rewaloryzacja mieszkaniowa, a także ochrona przyrody [Gałązka, Jadach-Sepioła 2008, za: Milczyńska-Hajda 2011, s. 2; Grodach, Ehrenfeucht 2016]. Rewitalizacja to proces, który jest analizowany ze względu na zmiany gospodarcze [Markowski 1999], kulturowe [Zukin 1989], a przede wszystkim społeczne [Glass 1960; Gottdiener, Hutchison 2006; Murzyn 2006; Gądecki 2013]. Brakuje natomiast opracowań opisujących rewitalizację nie tyle jako element odnowy, ile jako formę inżynierii społecznej. Z tego względu w niniejszej pracy (czerpiącej z dokonań różnych dyscyplin naukowych) koncepcja rewitalizacji traktowana jest jako instrument, który umożliwia zrekonstruowanie praktyk społecznych mieszkańców Nadodrza - jednego z rewitalizowanych osiedli we Wrocławiu. (fragment tekstu)

5

Rewitalizacja a kształtowanie miejsc węzłowych struktury przestrzennej śródmieścia - przykłady krakowskie

63%

Ogrodnik D.

Gospodarka w Praktyce i Teorii

|

2017

|

nr 3(48)

31-42

W swoich badaniach autor koncentruje się na procesach policentrycznego rozwoju struktur metropolitalnych, w szczególności na obszarach śródmiejskich. Propozycją metody interpretacji tych zmian jest spojrzenie na przestrzenną strukturę centrum przez pryzmat miejsc węzłowych. Miejsca te mają duży potencjał koncentrowania aktywności i inwestycji oraz generowania przestrzennych i wirtualnych relacji z innymi ogniskami rozwoju. Ich specyfika jest określona przez szereg atrybutów, takich jak: dostępność transportowa, funkcjonalne powiązania, wartości przestrzenne. Miejsca węzłowe krystalizują strukturę przestrzenną śródmieścia i odgrywają strategiczną rolę w rewitalizacji tej przestrzeni. Szczególny potencjał dla katalizy tych procesów wykazują projekty tworzące węzły mobilności, które są miejskimi konfiguracjami wspomagającymi integrację "przestrzeni podróży" z tkanką miejską. Autor bada wpływ ich planowania i rozwoju na wzmocnienie i krystalizację struktury przestrzennej miasta, ze szczególnym naciskiem na kreowanie atrybutów miejskości. Zagadnienia zostały zilustrowane przeglądem krakowskich przykładów i syntezą zaobserwowanych zjawisk i trendów. W podsumowaniu przedstawiono konkretne wytyczne i założenia planistyczne, a także ogólne tezy o roli rewitalizacji w tworzeniu policentrycznej struktury śródmieścia.(abstrakt oryginalny)

6

Funkcjonowanie polityki transportowej we Florencji - analiza wybranych aspektów (na podstawie kwerendy dokumentów miejskich, wywiadów i badań terenowych)

63%

Quirini-Popławski Ł.

Prace Komisji Geografii Komunikacji PTG

|

2016

|

nr 19(4)

19-29

Celem badań było przedstawienie uwarunkowań i analiza funkcjonowania wybranych aspektów polityki transportowej Florencji, ze szczególnym uwzględnieniem strefy śródmiejskiej. Specyfiką badanego miasta jest wyraźnie rozwinięta funkcja turystyczna. Kwerenda literatury i dokumentów pozwoliła na pokazanie założeń polityki parkingowej miasta, głównie przepisów kształtujących strefę płatnego parkowania i strefę ograniczonego ruchu. Z kolei na podstawie wywiadów i kilkudniowych badań terenowych dokonano charakterystyki wybranych warunków parkowania na patrolowanych odcinkach obu stref. Zidentyfikowano okoliczności nieprawidłowego parkowania, ukazując jako główną przyczynę brak wniesionej przez kierującego opłaty za postój. W wnioskach wskazano na potrzebę zweryfikowania obecnej polityki parkingowej, zwłaszcza w zakresie legalności poruszania się pojazdów w strefie ograniczonego ruchu oraz wzmocnienia kontroli prawidłowości postoju w strefie płatnego parkowania. (abstrakt oryginalny)

7

Aktywizująca i kulturotwórcza rola funkcji kreatywnych na obszarze śródmiejskim. Przykład studialny centrum Poznania

63%

Pazder D.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

|

2015

|

nr 30

47-58

Rozważania autorki koncentrują sie na możliwości wykorzystania potencjału kreatywnego współczesnej społeczności miejskiej w celu ożywiania i przekształcania często zdegradowanych i zdekapitalizowanych śródmieść. Ideą jest identyfikacja i klasyfikacja przestrzeni miejskich przeznaczonych na lokalizację funkcji kreatywnych. Badania obejmujące analizy ilościowe i jakościowe zostały przeprowadzone na obszarze śródmieścia Poznania, który został wybrany jako przykład studialny. Przedstawiona metoda badawcza ma na celu wyznaczenie potencjalnych lokalizacji działań przestrzennych realizowanych w skali urbanistycznej i architektonicznej, które pozytywnie wpłyną na jakość wizualną, na podwyższenie poziomu atrakcyjności przestrzenno-społecznej oraz ożywienie danej przestrzeni poprzez implementację funkcji i form kulturotwórczych i kreatywnych. (abstrakt oryginalny)

8

Ceny na rynku mieszkaniowym w kaliskim Śródmieściu w latach 2012-2016

63%

Rącka I.

Biuletyn Stowarzyszenia Rzeczoznawców Majątkowych Województwa Wielkopolskiego

|

2017

|

47-48

|

nr 1-2

101-106

Rynek nieruchomości powiązany jest z innymi sektorami gospodarki, które wpływają na sytuację na rynku, jednak zmiany poziomu cen nieruchomości mieszkaniowych w czasie wynikają także ze zmiany struktury popytu i podaży w długim okresie. W różnych warunkach zewnętrznych zmienia się także wielkość obrotu mieszkaniami. Celem artykułu jest ukazanie zmian cen lokali mieszkalnych w kaliskim śródmieściu w latach 2012-2016, a także czynników na nie wpływających. W opracowaniu zaprezentowano zmiany poziomu cen przy użyciu indeksów cen średnich i median cen. Przeprowadzono także podstawowe statystyki opisowe zawartych transakcji. Badanie pozwala zaobserwować różnicę pomiędzy okresami wahań cen całkowitych i jednostkowych, co wynikać może ze zmiany struktury sprzedanych nieruchomości. Skonstruowane równanie regresji pozwoliło zidentyfikować cechy nieruchomości, które wpływały istotnie na ich ceny.(abstrakt oryginalny)

9

Funkcjonowanie galerii handlowych w dzielnicy śródmiejskiej Katowic

63%

Twardzik M.

Studia Miejskie

|

2016

|

nr 22

77-87

Galerie handlowe stały się nieodłącznym elementem struktury współczesnych miast dużych oraz średniej wielkości w Polsce. W Katowicach funkcjonują dwa obiekty w dzielnicy śródmiejskiej i oddziałują pod wieloma względami na funkcjonowanie tego miasta. Rozpatrując ich miejsce w strukturze sieci handlowo-usługowej, można postawić tezę, że przyczyniają się zarówno do aktywizacji ekonomicznej strefy śródmiejskiej, czego dowodem mogą być licznie powstające placówki gastronomiczne, rekreacyjne, usługowe oraz handlowe, jak i do drenowania funkcji handlowej z ulic śródmiejskich(abstrakt oryginalny)

10

Koncepcja Town Centre Management w procesie rewitalizacji obszarów śródmiejskich polskich miast

63%

Boryczka E. M.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2014

|

nr 332 Gospodarka lokalna w teorii i praktyce

157-167

Współczesne miasta borykają się z wieloma problemami. Jak wskazują badania, skala degradacji polskich miast jest niezwykle duża, a szczególne miejsce wśród terenów zdegradowanych zajmują dzielnice śródmiejskie. Wymagają one aktywnej polityki zmierzającej do zaspokojenia różnorodnych potrzeb mieszkańców, w tym skutecznych działań rewitalizacyjnych, których celem ma być wzmocnienie ich pozycji konkurencyjnej i zdolności do konkurowania z innymi miastami. Przedmiotem artykułu w kontekście degradacji dzielnic śródmiejskich jest koncepcja Town Centre Management oraz możliwości jej wykorzystania jako instrumentu rewitalizacji miast.(abstrakt oryginalny)

11

The Chosen Questions of the Downtown Cultural Space Revitalisation in the Context of Increasing Polish Cities Attractiveness

63%

Pazder D.

Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna / Instytut Geografii Społeczno-Ekonomicznej i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

|

2013

|

nr 23

39-44

Cultural space revitalisation is a specific kind of city centre renewal. It especially aims at improving a degradad urban structure in the aspect of spatial and social attractiveness. In the paper, the author deals with questions of directing a city centre revitalisation process in the right way. In author's opinion it is needed to prove the necessity of the search for solutions to the current spatial problems within a city centre simultaneously considering some extra questions. Having reached the proper level of social and economic stabilization, other kinds of problems will be addressed subsequently. Therefore, it is necessary to think about the future right now, and programme long-term and interdisciplinary strategies for the city downtown development. In conlusion, it is essential to provide the right spatial politics to stimulate the realization of a compact city idea. (original abstract)

12

Przemiany użytkowania terenów śródmiejskich na przykładzie Poznania

63%

Gaczek W. M.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1993

|

nr 206

11-26

Omówiono najważniejsze cechy współczesnych przekształceń śródmieść dużych miast na przykładzie Poznania.

13

Współczesne problemy przestrzenne śródmieścia na przykładzie Opola

63%

Śliwa M.

Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu

|

2012

|

nr 42 Przestrzeń w nowych realiach gospodarczych ; Space in New Economic Reality

309-329

W artykule opisano problematykę zagospodarowania przestrzennego w jednej z najcenniejszych przestrzeni miasta, czyli w zabudowie śródmiejskiej. Autorka analizuje konflikty społeczno-przestrzenne oraz źródła ich powstawania. Przykładowym miastem, dla którego podjęto badania, jest Opole - założono, że podobne problemy występują również w innych polskich miastach. Po zdiagnozowaniu najistotniejszych problemów występujących w zagospodarowaniu i funkcjonowaniu śródmieścia wskazano najważniejsze zadania, których należy się podjąć w celu ratowania tej niezwykle wartościowej przestrzeni miasta. Celem nadrzędnym jest zatem uporządkowanie i atrakcyjne zagospodarowanie przestrzeni, wprowadzenie ładu przestrzennego, a przede wszystkim poprawa jakości życia mieszkańców tej części miasta.(abstrakt oryginalny)

14

Liderzy wspólnot mieszkaniowych jako aktorzy w procesie rewitalizacji wybranych dzielnic Gdańska

63%

Grabkowska M.

Problemy Rozwoju Miast

|

2010

|

nr 3

70-78

Jednym z najbardziej obciążających skutków socjalistycznej polityki mieszkaniowej w Polsce jest zły stan techniczny przedwojennej zabudowy. Przyczyniło się do tego zarówno upaństwowienie starych kamienic, jak i celowy, uwarunkowany ideologicznie brak inwestowania w ich remonty w dekadach powojennych. Po roku 1989 odnowa zaniedbanych obszarów wewnątrzmiejskich stała się zatem istotnym wyzwaniem dla władz samorządowych, zwłaszcza że ograniczone zasoby finansowe i trudności organizacyjno-prawne nie sprzyjają szybkiej rewitalizacji. Tymczasem stopniowa zmiana stosunków własnościowych wskutek prywatyzacji zasobów komunalnych oraz pojawienie się w połowie lat 90. XX w. instytucji wspólnoty mieszkaniowej stworzyły nowe możliwości uruchomienia procesów rewitalizacji oddolnej. Artykuł ma na celu przybliżenie mechanizmów materialnej i społecznej odnowy starych obszarów wewnątrzmiejskich, dokonującej się wskutek aktywności liderów wspólnot mieszkaniowych, na przykładzie wyników badań jakościowych, przeprowadzonych w dwóch dzielnicach Gdańska. (abstrakt oryginalny)

15

Rewitalizacja w Świnoujściu

63%

Kozłowski S. J.

Problemy Rozwoju Miast

|

2013

|

nr 3

45-56

Artykuł przedstawia postępy i przeszkody w rewitalizacji Świnoujścia od połowy lat 90. Lokalny program rewitalizacji z roku 2006 został zaktualizowany w 2011 i jest konsekwentnie realizowany. Na podstawie wybranych kryteriów wyznaczono obszar kryzysowy starej zabudowy mieszkaniowej, dla którego opracowano Zintegrowany Program Rewitalizacji z pakietem społecznym i gospodarczym, włączając do finansowania fundusze dostępne w ramach Inicjatywy JESSICA. Obok obszaru kryzysowego, aktualny LPR objął 2 tereny powojskowe. Nowością metodologiczną jest wprowadzenie analizy SWOT, szerokich konsultacji społecznych oraz dogłębna analiza dochodów mieszkańców. Miasto nie liczy wyłącznie na realizowanie projektów z funduszy unijnych, przeciwnie, szereg działań rewitalizacyjnych podejmuje poza oficjalnym LPR-em, finansując je z budżetu. Aktualny LPR jest znacznie bardziej dojrzały i szybko wdrażany m.in. dzięki skoncentrowaniu działań na niewielkich terenach.(abstrakt oryginalny)

16

Model planowania urbanistycznego w warunkach spadku populacji: przypadek Bytomia

63%

Krystek-Kucewicz B.

Problemy Rozwoju Miast

|

2020

|

66

151-162

Od kilkudziesięciu lat w wielu miastach nieprzerwanie spada liczba ludności. Spadek ten ma charakter trwały i prowadzi do kurczenia się miast. W odpowiedzi na to niepokojące zjawisko niektóre ośrodki zakładają "kontrolowaną depopulację" czy inteligentne kurczenie się za pomocą nieszablonowych rozwiązań. Wymaga to dopasowania środowiska zamieszkania i infrastruktury do bieżącej i prognozowanej liczby ludności. W Polsce przykładem kurczącego się miasta może być stare przemysłowe miasto Bytom, które od 1995 r. notuje spadek liczby ludności i które do 2050 r. według prognoz Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN straci prawie połowę aktualnych mieszkańców. Celem artykułu jest przeanalizowanie podejścia planistycznego do przebudowy części śródmiejskiej Bytomia stanowiącego w założeniu odpowiedź na degradację i spadek populacji. Przeprowadzona analiza urbanistyczna obejmuje wskazanie i ocenę zapisów dopuszczających i ograniczających możliwość przebudowy. Analiza koncentruje się na kwestiach zmian wielkości zasobu mieszkaniowego, sposobu użytkowania terenu i zmian komunikacyjnych jako kluczowych elementów umożliwiających dopasowanie się miasta do mniejszej liczby ludności. Podsumowanie artykułu oprócz wniosków zawiera też propozycję kryteriów kwalifikacji gruntów/kwartałów do przebudowy. (abstrakt oryginalny)

17

Proces zmian użytkowania terenów w regionie miejskim na przykładzie Poznania

63%

Gaczek W. M.

Zeszyty Naukowe. Seria 2, Prace Doktorskie i Habilitacyjne / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1992

|

nr 117

149

Celem pracy jest analiza prawidłowości procesu przemian użytkowania terenów w regionie miejskim oraz określenie mechanizmu tego procesu. Jest to mechanizm idealizacyjny, rozumiany jako zespół założeń i warunków przekształcenia się systemu użytkowania. Autorka dokonała opisowej charakterystyki przebiegu zmian użytkowania terenów, wyjaśnienia zmienności wartości lokalizacyjnej terenów w czasie i przestrzeni oraz sformułowania modelu procesu zmian użytkowania terenów regionu miejskiego. Następnie przeprowadziła analizę zmian wartości lokalizacyjnej terenów w regionie Poznania w okresie powojennym, scharakteryzowała proces przemian w omawianym zakresie w latach 1950-1983 i omówiła zasady wyceny gruntów miejskich.

18

Sytuacja branży gastronomicznej w pierwszych miesiącach trwania pandemii COVID-19 na przykładzie Krakowa

63%

Grochowicz M.

Problemy Rozwoju Miast

|

2020

|

67

5-16

Branża gastronomiczna była jedną z lepiej prosperujących gałęzi usługowych w dzielnicach śródmiejskich. W momencie pojawienia się pandemii COVID-19 sytuacja ta uległa szybkiej zmianie i ukazała brak odporności tego sektora na podobne wstrząsy. Niniejsze opracowanie ma na celu przedstawienie kondycji branży gastronomicznej w centrach miast w pierwszych miesiącach trwania pandemii COVID-19. Badania terenowe zostały przeprowadzone w okresie maj - sierpień 2020 r. w Krakowie i obejmowały obszar historycznego centrum tego miasta (Stare Miasto i Kazimierz). W trakcie zamrożenia gospodarki, część branży gastronomicznej działała na wynos lub z dostawą, w większym stopniu na Kazimierzu (39% lokali) niż na Starym Mieście (zaledwie 26,5% lokali), gdzie spora część lokali od lat nastawiona jest na turystów. W Krakowie w porównaniu z innymi miastami na świecie, ograniczenia przestały obowią- zywać już 18 maja 2020 r, w związku z czym, w sezonie wakacyjnym zdecydo- wana większość lokali zaczęła normalnie działać a liczba podmiotów, które nie zostały ponownie otworzone była mniejsza niż 10%. Z badań i obserwacji wynika jasno, że lokale, które nie były nastawione na turystów, mają wyższej jakości usługi, posiadają letni ogródek i oferują szerszy zakres usług (napoje alkoholowe, lunch) mają znacznie większe szanse na prze- trwanie pandemii COVID-19, jak i innych podobnych załamań w przyszłości.(abstrakt oryginalny)

19

Improving on the Development of the Downtown Area as a Direction for the Spatial Policy of Opole

63%

Śliwa M.

Studia Miejskie

|

2018

|

nr 31

87-103

Śródmieście stanowi niezwykle cenny, historycznie ukształtowany obszar zabudowy mieszkaniowo- usługowej. W polityce przestrzennej miasta zbyt mało uwagi poświęca się jednak zachowaniu bądź kształtowaniu odpowiednich warunków życia mieszkańców śródmieść przy jednoczesnym uwzględnieniu i ochronie walorów kompozycyjno-estetycznych. Powszechny chaos w zagospodarowaniu terenów śródmiejskich i brak odpowiednich regulacji w gospodarce przestrzennej prowadzi do powstawania licznych konfliktów i w efekcie do wycofywania się funkcji mieszkaniowej z centrum miasta. Celem artykułu jest zidentyfikowanie problemów występujących w śródmieściu oraz wykazanie, że możliwe jest poprawienie warunków życia mieszkańców, co z pewnością wpłynie na zachowanie funkcji mieszkaniowej i zachęcenie do zamieszkania na tym obszarze. (abstrakt oryginalny)

20

Podsumowanie doświadczeń z wprowadzenia strefy ograniczonego postoju w Częstochowie

63%

Chmielewski Z., Sosnowski S.

Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Materiały Konferencyjne (nr 12)

|

1996

|

z. 47

19-23

W 1995 roku wprowadzono w Częstochowie strefę ograniczonego (płatnego) postoju (SOP) w centrum. W referacie zaprezentowano analizę efektywności ekonomicznej tego rozwiązania. Zdaniem autorów, miasta, które przygotowują się do wdrożenia podobnych rozwiązań, mogą skorzystać z przedstawionych wniosków i doświadczeń specjalnego zespołu d/s Parkingów przy Urzędzie Miasta Częstochowy.