BazEkon - Yadda

1

The Origins and Waves of Terrorism

100%

Chojnowski L.

Scientific Journal of Bielsko-Biala School of Finance and Law

|

2017

|

nr 4

171-178

The level of publicity on issues related to terrorism means that in opinions of many it has become one of the main problems of the modern world. But in reality, the phenomenon of terrorism has been present in societies almost from the beginning of human history and its perception may not have changed so much over time. The paper presents the genesis and waves of terrorism throughout history, with special emphasis on the beginning of this phenomenon identified with the activity of Sicarii organisation in the first century; the birth of modern terrorism at the end of the 18th century; its intensification in the interwar period and in the second half of the twentieth century.(original abstract)

2

Autonomia Śląska w ramach państwa polskiego (1922-1939)

100%

Zagóra-Jonszta U.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2018

|

nr 509 Problemy ekonomii, polityki ekonomicznej i finansów publicznych

467-476

Autonomia Śląska budziła wiele emocji zarówno w okresie międzywojennym, jak i obecnie. Województwo śląskie, najmniejsze spośród 16, z których składała się II Rzeczpospolita, jako jedyne posiadało własną autonomię. Po przewrocie majowym w 1926 r. wojewodą śląskim z nadania Piłsudskiego został Michał Grażyński, początkowo niechętny autonomii. Jednak jako dobry gospodarz widział również jej pozytywy w postaci dysponowania własnym skarbem województwa i finansowania wielu inwestycji, które podniosły poziom gospodarczego regionu. Celem artykułu jest prześledzenie stosunku do autonomii śląskich polityków, przedstawicieli władz centralnych II RP, jak również opinii współczesnych badaczy. W artykule wykorzystano zarówno materiały źródłowe, jak i publikacje współczesne(abstrakt oryginalny)

3

Brytyjska polityka zagraniczna i bezpieczeństwa wobec nowych państw nadbałtyckich w latach międzywojennych

100%

Będźmirowski J.

Przedsiębiorczość i Zarządzanie

|

2018

|

t. 19, z. 2, cz. 3 Bezpieczeństwo zintegrowane współczesnej Polski

273-293

The end of World War I, peace treaties signed there, and the creation of the League of Nations, were meant to ensure peaceful co-existence of the international community. The very same allied powers, which during the peace conference in Paris, France, determined the creation and the shape of borders of both new and existing states, assumed the role of guarantors of such co-existence. In execution of the role they imposed on the perpetrators of that horrific war a number of limitations, mainly with respect to armaments. It is noteworthy that the allied powers barred Bolshevik Russia from talks which was tantamount to its exclusion from political life on the European continent. As it has turned out, that great body of politicians and policy-makers did not avoid mistakes which in diplomacy â just like in football, to use the famous adage â could, and in fact did, come back to haunt them. The whole world, and Europe in particular, after twenty years full of political turmoil both at the state and regional levels, learned that whatever is covered by and signed to in the multilateral or bilateral agreements entails responsibility. Unfortunately Poland was among the countries that learned their responsibility the hard way, and it paid a huge price for such tuition. The interwar years were a time when Poland was trying to find its place on the political and military map of the continent of Europe, knowing well that the only potential ally to back its maritime security up was either the United Kingdom or France. Sadly, the choice finally made proved somewhat unfortunate. At this point, the following question must be asked: If not them, then who? Even in hindsight, to answer this question is not an easy task; enough to say that the political and military situation in the Baltic Sea region in the interwar period was extremely complex. The Polish Ministry of Foreign Affairs enjoyed little room for maneuver in its search for allies. Someone once famously said that the allies should be first sought in one's neighborhood, but the saying was unknown to the then Polish decision-makers. The effects of their actions proved disastrous for Poland as tested by, and unsurprisingly so, the leaders of the neighboring states, that is Germany and the Soviet Union(original abstract)

4

Działalność instytucji statystycznych w Łodzi w latach międzywojennych

100%

Domański C.

Wiadomości Statystyczne

|

2018

|

nr 6

80-88

W artykule omówiono w ogólnym zarysie powstanie i działalność instytucji statystycznych na ziemi łódzkiej w dwudziestoleciu międzywojennym. W szczególności przedstawiono historię Wydziału Statystycznego przy Zarządzie Miejskim w Łodzi, powołanego przez Radę Miejską 19 września 1917 r. Wydział funkcjonował od 1 stycznia 1918 r., a jego najważniejszym zadaniem było prowadzenie spisów ludności, zaliczanych do największych i najtrudniejszych przedsięwzięć statystycznych. W omawianym okresie miejska statystyka łódzka objęła badaniami najistotniejsze sfery życia miasta, w tym urzędy państwowe i municypalne. (abstrakt oryginalny)

5

Bezrobocie i sposoby jego ograniczania w Polsce w okresie międzywojennym

100%

Smandek I. M., Nagel K.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2011

|

nr 68 Problemy państwa socjalnego i teoretyczne zagadnienia ekonomii

27-54

Celem niniejszego opracowania jest prezentacja czynników warunkujących sytuację na rynku pracy oraz rozmiary bezrobocia w Polsce w okresie międzywojennym. Ze względu na niedoskonałości statystyki rynku pracy, niezwykle trudnym zadaniem jest określenie rzeczywistej liczby osób poszukujących pracy. W opracowaniu przyjęto, że głównym źródłem informacji są dane biur pośrednictwa pracy (do 1933 roku urzędów pośrednictwa pracy) nie w pełni jednak odzwierciedlające rzeczywiste rozmiary bezrobocia. Uzupełnione one zostały o dane szacunkowe, które ze względu na przyjęcie przez Autorki innej metodologii ich opracowania oraz niepełny zakres czasowy, utrudniają analizę porównawczą. Dodatkowo, mimo że niepodległe państwo powstało w listopadzie 1918 roku, to jego granice i terytorium kształtowały się do roku 1922. Dane z początkowego okresu mogą mieć charakter cząstkowy, a dopiero od roku 1922 są podawane dla całego terytorium Polski. Druga część opracowania dotyczy roli państwa w zakresie ograniczania rozmiarów i skutków bezrobocia. Obejmuje ona zarówno tworzenie instytucji odpowiedzialnych za działania w tym zakresie, jak i formy pomocy bezrobotnym. Niezwykle trudna pozostaje ocena efektów podjętych działań w tej sferze.(fragment tekstu)

6

Österreichische Literatur in der Zeitschrift Wiadomości Literackie in der Zwischenkriegszeit

100%

Hurnikowa E.

International Studies : Interdisciplinary Political and Cultural Journal

|

2016

|

18

|

nr 1

9-32

The article is devoted to reception of Austrian literature before the Second World War in Wiadomości Literackie (Literary News). It was the most popular letter, whose aim was to educate society, and popularize foreign literature and culture. The literature that was most often promoted was French literature, but also German-speaking authors (cited in the article) were discussed. Austrian literature was not treated as distinct from German literature during that time but nontheless, the articles presents artists, of Austrian origin: Joseph Roth, Stefan Zweig, Rainer Maria Rilke, Hugo von Hofmannsthal, Arthur Schnitzler, Odon von Horváth, Franz Werfel and others. The article examines interviews with these writers as well as reviews their books and other texts which appeared in Wiadomości Literackie. (original abstract)

7

Colonial expansion or vital assistance? French capital and interwar Poland

75%

Łazor J.

Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy

|

2019

|

z. nr 57

279-287

Francja była kluczowym źródłem kapitału zagranicznego dla międzywojennej Polski, tak poprzez pożyczki dla państwa, jak i inwestycje prywatne. Francuzi byli szczególnie silnie obecni w przemyśle wydobywczym, papierniczym, w produkcji elektryczności i w bankowości. Francuskie zaangażowanie było częściowo pochodną sojuszu między obydwoma państwami i stanowiło wyraz polityki bezpieczeństwa III Republiki. Stroną inicjującą rozmowy w tym zakresie byli jednak z reguły Polacy, którzy za udział Francuzów zmuszeni byli słono płacić politycznymi i gospodarczymi ustępstwami. Choć takie polskie decyzje były krytykowane, w trudnej sytuacji okresu międzywojennego dostęp do kapitału na nawet tak niekorzystnych warunkach był dla warszawskich rządów konieczny. Dzięki francuskiemu zaangażowaniu udało się nie tylko formalnie przejąć dawne niemieckie przedsiębiorstwa, ale również podjąć najważniejsze inwestycje państwowe w okresie międzywojennym - budowę portu w Gdyni oraz magistrali kolejowej. Pieniądze francuskie były też konieczne dla uzbrojenia polskiej armii. Tak negocjatorzy francuscy, jak i prywatni przedsiębiorcy znad Sekwany działali w Polsce z pozycji siły. W polskiej prasie pojawiały się oskarżenia zachodniego sojusznika o działania kolonialne. W czasie rozluźnienia sojuszu w ostatnich latach wielkiego kryzysu władze polskie podjęły bardziej zdecydowane stanowisko wobec Francuzów. Wyrazem był m.in. konflikt wokół Żyrardowa i elektrowni w Warszawie. Ostatecznie jednak starania o pożyczkę z Rambouillet przesądziły o wygaszeniu konfliktów przez stronę polską. (abstrakt oryginalny)

8

Podstawowe założenia programów Stronnictwa Demokratycznego w latach 1937-1939

75%

Krawulski J.

Zeszyty Naukowe. Seria 1 / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu

|

1984

|

nr 125 Studia z nauk politycznych

56-63

W październiku 1937 r. w klimacie coraz ostrzejszych antagonizmów ideowych, w warunkach postępującej radykalizacji nastrojów znacznej części inteligencji, w okresie ujawniania się dekompozycji scalonego dotychczas autorytetem J. Piłsudskiego obozie pomajowym, doszło do utworzenia warszawskiego Klubu Demokratycznego. Moralny autorytet jego twórców, do grona których należeli m.in. senatorzy prof. Mieczysław Michałowicz i Regina Fleszarowa oraz intelektualiści tej miary co prof. Marceli Handelsman i Wincenty Rzymowski od początku zwrócili uwagę na fakt, że zachodzą istotne zmiany w polskim ruchu demokratycznym. "Już w momencie narodzin Klubu Demokratycznego było jasne, że idzie o coś więcej jak tylko o utworzenie jeszcze jednej platformy wymiany myśli dla grona liberałów - stwierdził po latach Stanisław Kulczyński - Opinia, prasa, a wcale nie na ostatku również i policja, odnotowały ten fakt jako - przejście z pozycji indywidualistycznego, czy moralnego, inteligenckiego protestu na drogę zorganizowanego działania politycznego". Istotną rolę w przeobrażeniach politycznych drugiej połowy lat 30-tych odegrał głęboki kryzys wewnętrzny przeżywany przez ludzi związanych z obozem piłsudczykowskim i tradycjami ruchu niepodległościowo-legionowego. Po utworzeniu Obozu Zjednoczenia Narodowego, brutalnym tłumieniu strajków i demonstracji chłopskich i robotniczych oraz strajku nauczycielskiego w 1937 r., część liberalna piłsudczyków zrozumiała, że ruch i obóz polityczny, z którym byli związani po śmierci swego przywódcy stanął przed koniecznością wyboru drogi rzędów autorytarnych lub powrotu do idei republikańsko-demokratycznych lat pierwszej wojny światowej. (fragment tekstu)

9

Taternictwo - sport czy turystyka? Rozważania na marginesie pism taterników okresu międzywojnia

75%

Czyż M.

Folia Turistica / Akademia Wychowania Fizycznego im. B. Czecha w Krakowie

|

2015

|

nr 36 Góry i turystyka

67-83

Cel. Celem pracy jest analiza i interpretacja teoretycznych i ideologicznych poglądów polskich taterników okresu dwudziestolecia międzywojennego dotyczących taternictwa, szczególnie w zakresie jego istoty. Podjęto również próbę takiego usystematyzowania tych poglądów, które ukazałyby zarówno główne kierunki myślenia, jak i przemiany tego myślenia w diachronii. Poprzez przedstawienie tych poglądów w kontekście historycznym (okresie poprzedzającym I wojnę światową i okresie międzywojnia) starano się dążyć do określenia ich miejsca w przednaukowej wiedzy o alpinizmie. Metoda. Kwerenda archiwów oraz literatury, analiza dokumentów źródłowych. Wyniki. Z przeprowadzonych badań wynika, że pokolenie taterników międzywojennych - w przeciwieństwie do swoich poprzedników - silnie akcentowało przynależność taternictwa do sportu. Różnice międzypokoleniowe polegały przede wszystkim na nadawaniu zewnętrznym objawom sportu (współzawodnictwu, podnoszeniu osiągnięć rekordowych, nagłaśnianiu wyników) pozytywnych wartości. Ograniczenia badań i wnioskowania. Badaniom podlegały wyłącznie wypowiedzi polskich wspinaczy wysokogórskich z lat 1910-1939. Oryginalność pracy. W artykule wykorzystano niepublikowane prace jednego z czołowych ideologów taternictwa międzywojennego J.A. Szczepańskiego. Rodzaj pracy. Artykuł o charakterze przeglądowym. (abstrakt oryginalny)

10

Reportaż w dwudziestoleciu międzywojennym

75%

Szydłowska J.

Studia Medioznawcze

|

2003

|

nr 5 (15)

211-218

Jakim zjawiskiem byt polski reportaż dwudziestolecia międzywojennego? Raczkujący u progu pierwszej dekady międzywojnia, u schyłku epoki - zabłysnął nazwiskami Pruszyńskiego i Wańkowicza; zapóźniony wobec analogicznych dokonań Ameryki i innych części Europy (Knickerboker, Kisch) - w latach 30. szybko okrzepł: wykształcił funkcjonalne i tematyczne odmiany, doczekał się refleksji teoretycznej, stanowił o poczytności wielu międzywojennych tygodników. Genealogia gatunku reportażowego odsyła do tradycji literatury podróżniczej, doświadczeń prozy realistycznej i naturalistycznej. Te ingrediencje w połączeniu z elementami dziennikarskiego sprawozdania o faktach, pomnożone o ciekawość świata, pasję i dociekliwość autorów, stały siłą młodego gatunku. A przecież na kształtującą się formę miały wpływ nie tylko dynamiczny rozwój prasy, literacko-ideologiczne programy nowego realizmu, nowej rzeczywistości, autentyzmu czy literatury faktu, ale i doświadczenia nowych mediów (radia, filmu, telewizji). Problemy literackich aspiracji reportażu, kompetencje i kształt wpisanego w tekst podmiotu mówiącego, elementy dyskursu retorycznego to tematy, które nadal domagają się opisu i diagnozy. Tym m.in. zagadnieniom poświęcona była XVI Konferencja Podlaska, zorganizowana z inicjatywy Zakładu Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej UMCS w dniach 25-27 września 2003 r. w Roskoszy k. Białej Podlaskiej. Autorzy 27 referatów reprezentowali środowiska naukowe Białegostoku, Częstochowy, Katowic, Kielc, Krakowa, Lublina, Łodzi, Olsztyna, Warszawy i Zielonej Góry. W imieniu organizatorów konferencję otworzył prof, dr hab. Krzysztof Stępnik; pierwszej części obrad plenarnych przewodniczyła prof, dr hab. Maria Woźniakiewicz-Dziadosz. (fragment tekstu)

11

Zjawisko emigracji zarobkowej na terenie powiatu wadowickiego

75%

Kowalska M.

Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia

|

8 (2009)

|

nr 4

97-103

Głównym celem badań jest odniesienie obecnego zjawiska związanego z emigracją zarobkową na terenie powiatu wadowickiego do sytuacji z okresu międzywojennego XX wieku. Zakres terytorialny oraz dobór próby (mieszkańców powiatu) uwzględnia najsilniejszą i najsłabszą emigrację w zależności od jej rodzajów w tym okresie. Badania mają charakter porównawczy. Punkt wyjścia stanowią materiały historyczne zawierające informacje na temat wychodźstwa sezonowego, emigracji sezonowej za granicę oraz emigracji zamorskiej w okresie międzywojnia na tym terenie. W celu zdiagnozowania omawianego zjawiska na badanym terenie przeprowadzono badania z mieszkańcami powiatu techniką wywiadu wg kwestionariusza. (abstrakt oryginalny)

12

Współczesne odniesienia do awangardowych teorii projektowania mebli i architektury wnętrz z okresu międzywojennego w Polsce, na przykładzie marki Ikea

75%

Czerniejewski R.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2012

|

nr 2/2

115-124

Artykuł jest próbą potwierdzenia tezy mówiącej o konotacjach awangardowego programu ideowego artystów z lat 20. i 30. głoszonego w Polsce, między innymi przez członków grupy Praesens i poprzedzającej ją grupy Blok z filozofią międzynarodowej firmy IKEA. Istotny jest jednak kontekst projektowania mebli, produktów i architektury wnętrz pierwotnie określony między innymi przez Le Corbusiera. Pierwszy rozdział artykułu stanowi ogólne studium sytuacji społeczno-gospodarczej w modernizującej się, odrodzonej Polsce i wkładzie awangardowego środowiska artystów w życie państwa, na przykładzie Gdyni. W rozdziale drugim omawiana jest sytuacja sztuk projektowych w Polsce w latach 20. i 30. I dwóch odmiennych nurtów, poszukujących nowych form w meblarstwie i archi-tekturze wnętrz. Szczegółowo nakreślony program ideowy awangardowej grupy Praesens, poparty jest cytowanymi wypowiedziami czołowych przedstawicieli grupy z pierwszego kwartalnika modernistów, opublikowanego w roku 1926. Rozdział trzeci to historia firmy IKEA, przedstawiona chronologicznie od momentu powstania w 1947 roku oraz charakterystyka filozofii marki. Czwarty rozdział stanowi analiza porównawcza programu ideowego awangardowych projektantów z filozofią i zasadami działania firmy IKEA. Zakończenie podsumowuje zebrany materiał i potwierdza wstępnie założoną tezę. (abstrakt oryginalny)

13

Stan urbanizacji i jej uwarunkowania w Polsce międzywojennej : wybrane zagadnienia

75%

Koreleski D.

Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie

|

2008

|

nr 1(11)

207-219

Artykuł porusza zagadnienie stanu urbanizacji w Polsce międzywojennej. Przeanalizowano tylko te województwa (w liczbie dziesięciu), które w przybliżeniu mają swoje odpowiedniki we współczesnej Polsce. Pominięto zatem wszystkie tzw. województwa wschodnie oraz połowę województw południowych. Ukazano zróżnicowanie poziomu urbanizacji w poszczególnych regionach dzieląc miasta na małe, średnie i duże, wspominając również o tzw. miasteczkach, mających charakter najczęściej rolniczy. Wskazano ponadto na możliwe uwarunkowania takiego status quo w Polsce międzywojennej.(abstrakt oryginalny)

14

Sytuacja gospodarcza i społeczna na Górnym Śląsku w okresie międzywojennym i jej wpływ na ubezpieczenia brackie

75%

Danowska-Prokop B.

Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2012

219

Od ponad stu lat problem ubezpieczeń społecznych jest powiązany z polityką socjalną państwa. Przez cały XIX wiek wśrod europejskich ekonomistów toczyła się ożywiona dyskusja o rolę i miejsce państwa oraz o stosunek tego podmiotu do kwestii zabezpieczeń społecznych; w tym samym czasie ploretariat ostro walczył o prawa pracownicze i o zdobycze socjalne. W okresie międzywojennym, w latach 1918-1939,nastąpił dynamiczny rozwój ubezpieczeń społecznych - zabezpieczeń społecznych w Europie, jak i w odrodzonym państwie polskim. Rozwijające się ubezpieczenia społeczne z jednej strony były adresowane do coraz szerszych grup społecznych, a drugiej wiazały się z coraz większym ryzykiem ubezpieczeniowym. Rozrostowi ubezpieczeń społecznych towarzyszył wzrost ich roli w życiu gospodarczo - społecznym, co znajdowało odbicie we wskaźnikach ekonomicznych.

15

U źródeł przemian agrarnych Polski Odrodzonej

75%

Błąd M.

Wieś i Rolnictwo

|

2017

|

nr 4 (177)

59-76

Celem artykułu było przedstawienie reformy agrarnej II Rzeczpospolitej, jednak nie tyle w postaci wydarzenia per se, ale w kontekstach społeczno-politycznych tworzących tytułowe "źródła" przemian agrarnych. Z poszukiwań badawczych wynika, że to czynniki społeczno-polityczne, a nie ekonomiczne, były głównymi przyczynami reformy agrarnej. Nie byłoby reformy rolnej, gdyby nie zawierucha polityczna na mapie ówczesnej Europy (I wojna światowa i rewolucja październikowa), która stała się dogodnym momentem dla eksplozji nastrojów społecznych. Wydaje się, że ceną za uspokojenie oczekiwań społecznych chłopów, a więc de facto zapobieżenie destabilizacji nowo powstałego państwa polskiego, stały się reformy agrarne. (abstrakt oryginalny)

16

Problematyka agrarna w myśli ekonomicznej Klubu Gospodarki Narodowej

75%

Jarosz A.

Gospodarka Narodowa

|

2001

|

nr 7-8

1-21

W okresie międzywojennym Polska była krajem, w którym rolnictwo odgrywało główną rolę w życiu gospodarczym, a ludność wiejska była najliczniejszą grupą społeczną. Dominacja rolnictwa wynikała z ogólnego zacofania gospodarczego kraju, przede wszystkim zaś z niskiego stopnia uprzemysłowienia raju. Zarówno wydajność z jednego hektara, jak i wydajność pracy jednej osoby zatrudnionej w produkcji rolnej należały do najniższych w Europie. Głównymi problemami wsi było przeludnienie agrarne oraz postępujące rozdrobnienie gruntów rolnych!(abstrakt oryginalny)

17

Polskie elity wobec włoskiego faszyzmu 1922-1939

75%

Marszał M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius

|

2011

|

58

|

nr 1

121-137

Względy polskich prawników w kwestii systemów totalitarnych w międzywojennej Europie - szczególnie dla włoskiego faszyzmu - stanowiły znaczący wkład naukowej i publicystycznej dyskusji prowadzonych w ówczesnej Polsce o systemach politycznych. Specyfika polskiej debaty na temat faszyzmu wynikała z kilku faktów. Po pierwsze, zarówno Polska, jak i Włochy to kraje katolickie. Po drugie, nie było kulturalnych i naukowych kontaktów między Polską a Włochami, które by były starannie utrzymane w całym okresie międzywojennym przez członków wspólnoty kulturowej i naukowej. Po trzecie, podobnie jak we Włoszech pojawiły się w Polsce podobne stowarzyszenia dotyczące systemów politycznych; młoda polska demokracja, podobnie jak jego włoski odpowiednik, nie może rozwiązać wiele problemów politycznych, społecznych i gospodarczych - z tego powodu - zawsze modne Włochy mogą stanowić inspirację dla młodych polskich elit politycznych.

18

Mieszkanie i zamieszkiwanie międzywojennych Bezrobotnych pamiętnikarzy instytutu gospodarstwa społecznego - wspomnienia i ich rekonstrukcje Z lat 1945-1965

75%

Cesarski M.

Polityka Społeczna

|

2023

|

nr 8

24-31

Celem artykułu jest odczytanie poprzez koncepcję infrastruktury osadniczej powojennych kwestii dotyczących mieszkania i zamieszkiwania w Polsce w okresie 1945-1965 przez odnalezionych autorów pamiętników bezrobotnych wydanych przez Instytut Gospodarstwa Społecznego (IGS) w 1933 r. Kwestie te wynikają ze wspomnień byłych bezrobotnych zebranych przez IGS, wydanych w 1967 r. W artykule zastosowano metodę opartą na przywołaniu mieszkaniowo-osadniczych fragmentów wspomnień przy uwypuklaniu w każdym fragmencie głównych aspektów mieszkania i zamieszkiwania. Metoda ta posłużyła do uchwycenia jednostkowych losów o innej niż związana z bezrobociem naturze - losów czekających na wpisanie w strukturalny mieszkaniowo-osadniczy obraz pierwszych powojennych dekad w Polsce. Wnioski końcowe stanowią próbę syntezy owych jednostkowych losów. Dają także sposobność do tylko niektórych spostrzeżeń w zakresie wartościowania i porównania z wynikami poprzednich badań nad mieszkaniem i zamieszkiwaniem bezrobotnych pamiętnikarzy IGS w okresie międzywojnia i transformacji rynkowej w Polsce po 1989 r.(abstrakt oryginalny)

19

Poziom i zróżnicowanie regionalne PKB Polski w okresie międzywojennym

75%

Orłowski W. M.

Ekonomista

|

2023

|

nr 4

349-367

W artykule podjęto próbę oszacowania poziomu PKB per capita w II Rzeczypospolitej w roku 1938 w skali całego kraju i poszczególnych województw. Za punkt wyjścia przyjęto oceny Maddisona dotyczące wartości PKB p.c. Polski w obecnych granicach, a także polskie i niemieckie dane statystyczne z okresu międzywojennego. Z jednej strony uzyskane wyniki pozwoliły na stwierdzenie że poziom rozwoju II RP był znacznie niższy w roku 1938 nie tylko w porównaniu z zachodnią Europą, ale również z przechodzącym gwałtowny proces industrializacji Związkiem Sowieckim, z drugiej strony pozwoliły na ocenę różnic regionalnych, mierzonych różnicami w poziomie i w strukturze wytwarzania PKB, a w ślad za tym - na określenie skali dychotomii Polska A/Polska B, a także porównanie z sytuacją innych dużych krajów Europy, w tym cierpiących na podobną dychotomię rozwojową Włoch. Skala zróżnicowania regionalnego PKB p.c., przekraczająca 3 do 1, nie była rażąco wysoka na tle innych wielkich krajów Europy. Problemem było jednak to, że na obszarach słabo rozwiniętych i uzależnionych od rolnictwa mieszkała większość ludności Polski, a na obszarach zindustrializowanych zdecydowana mniejszość. (abstrakt oryginalny)

20

Wkład Andrzeja Bieńka w nauczanie rachunkowości i piśmiennictwo z zakresu rachunku kosztów w Polsce w okresie międzywojennym

75%

Szychta A.

Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

|

2023

|

47

|

nr 1

151-171

Cel: Artykuł jest powiązany z edycją naukową monografii Andrzeja Bieńka pt. Systematyka kosztów własnych z 1938 roku, której reprint ukazał się w 2022 roku w ramach Złotej Serii Rachunkowości Polskiej, promowanej przez Zarząd Główny Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. Celem artykułu jest charakterystyka dorobku A. Bieńka w zakresie kształcenia księgowych i pracowników handlu oraz zbadanie jego wkładu w rozwijanie wiedzy dotyczącej rachunku kosztów w Polsce w okresie międzywojennym. Metodyka/podejście badawcze: Zastosowano metodę analizy historycznej źródeł biograficznych i publikacji A. Bieńka, zidentyfikowanych podczas kwerendy bibliotecznej, w tym prac tego autora zdygitalizowanych w bibliotece cyfrowej POLONA. Wyniki: A. Bieniek (1895-1944), żołnierz Legionów Polskich, a następnie Wojska Polskiego oraz działacz Armii Krajowej w czasie II wojny światowej, swoje życie zawodowe związał z nauczaniem rachunkowości i jej rozwojem w teorii i praktyce. W latach międzywojennych pracował jako nauczyciel księgowości w szkołach handlowych w Łodzi i Warszawie, a następnie jako nauczyciel akademicki w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Był autorem około 40 publikacji o zróżnicowanym charakterze. W książkach i artykułach dotyczących rachunkowości w przedsiębiorstwach produkcyjnych oraz opublikowanej rozprawie doktorskiej przedstawił i objaśnił zagadnienia klasyfikacji, ewidencji, kalkulacji i analizy kosztów, budując podstawy do rozwoju rachunku kosztów w Polsce na potrzeby zarządzania przedsiębiorstwami. Oryginalność/wartość: Artykuł poszerza wiedzę z zakresu historii rachunkowości w Polsce międzywojennej, prezentując dorobek dydaktyczno-naukowy pracownika naukowego i autora zapominanego po II wojnie światowej.(abstrakt oryginalny)