BazEkon - Yadda

1

Redystrybucyjna rola obciążeń podatkowych osób fizycznych w latach 2016-2018

100%

Podstawka M., Deresz A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Administracja i Zarządzanie

|

2018

|

44

|

nr 117

17-26

Celem artykułu jest ocena podatku dochodowego od osób fizycznych z punktu widzenia jego progresywności i efektu redystrybucyjnego na tle wprowadzonych w 2017 i 2018 roku zmian dotyczących kwoty wolnej od podatku oraz sposobu jej obliczania. Do realizacji przedmiotu opracowania zastosowano twierdzenia zaproponowane przez N. Kakwaniego i P.J. Lamberta. Do realizacji celu wykorzystano przykładowe dochody brutto dla pierwszego przedziału podatkowego,w granicach od 4.000,00 zł do 85.528,00 zł, natomiast dla drugiego przedziału podatkowego,w granicach od 100.000,00 zł do 150.000,00 zł, opodatkowane według skali podatkowej obowiązującej w Polsce w latach 2016-2018.(abstrakt oryginalny)

2

Efektywność gospodarcza a sprawiedliwość podatkowa proporcjonalnego i progresywnego opodatkowania dochodów osób fizycznych

100%

Podstawka M., Deresz A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2009

|

nr 39, t. 2 Problemy ekonomii, polityki ekonomicznej i finansów publicznych

244-251

Przedstawiono konsekwencje proporcjonalnego i progresywnego opodatkowania dochodów osób fizycznych dla efektywności gospodarki. Pokazano sprawiedliwość proporcjonalnego i progresywnego opodatkowania dochodów osób fizycznych.

3

Opodatkowanie dochodów osób fizycznych na zasadach ogólnych w Polsce w latach 1998-2007 : wybrane zagadnienia

100%

Sosnowski M.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług

|

2009

|

nr 36 Finanse 2009 - teoria i praktyka : finanse publiczne. 1

358-366

Analizując kształtowanie się poziomu obciążeń podatkowych w podatku dochodowym od osób fizycznych istotne jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: czy w konstrukcji tego podatku zostały zastosowane właściwe rozwiązania, które w sposób efektywny przyczyniałyby się do osiągania celów polityki ekonomicznej państwa? Próba odpowiedzi na to pytanie stanowi podstawowy cel opracowania, które swym zakresem zostało ograniczone do zbadania poziomu progresywnego opodatkowania dochodów osób fizycznych w Polsce w latach 1998-2007. (fragment tekstu)

4

Głos w sprawie progresywnego opodatkowania

100%

Ermano P.

Problemy Polityki Społecznej

|

2011

|

16

39-57

Celem niniejszego tekstu jest uzyskania odpowiedzi na dwa proste pytania: Czy nadszedł czas wprowadzenia wyższego, progresywnego podatku dochodowego? Jakie argumenty za tym przemawiają? Literatura dotycząca opodatkowania dochodowego skupia się z reguły na analizie relacji między progami podatkowymi a rynkiem pracy i oszczędnościami, próbując odnieść uzyskane wnioski do polityki interwencji rządowej, a zwłaszcza polityk redystrybucyjnych. Główna konkluzja w odniesieniu do podatku progresywnego brzmi następująco: im gładsze przejścia między progami podatkowymi, tym większy pozytywny wpływ na rynek pracy oraz oszczędności, ponieważ - z założenia - podatki zniekształcają bodźce ekonomiczne. Przeciwko bardziej wyrównanym progom podatkowym przemawia jedynie fakt wykorzystywania polityki redystrybucyjnej jako rodzaju zabezpieczenia społecznego, chroniącego przed szokami zewnętrznymi. (fragment tekstu)

5

Podatek dochodowy od osób fizycznych: progresywny czy liniowy? Miasta Siedlce i powiatu siedleckiego

100%

Deresz A., Podstawka M.

Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia

|

7 (2008)

|

nr 3

13-23

Celem artykułu jest zabranie głosu w dyskusji na temat rządowej propozycji zmian wprowadzenia w Polsce w 2009 roku dwóch stawek podatku dochodowego od osób fizycznych 18% i 32% w miejsce obecnych (2008 rok) trzech 19%, 30% i 40%, a następnie w 2011 lub 2012 roku podatku liniowego zjedna stawką na poziomie 18%. Opracowanie przedstawia i ocenia obecnie istniejący system podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie próby złożonej z podatników miasta i powiatu siedleckiego. Podjęto w nim próbę określenia wpływu tego podatku na sytuację ekonomiczno-społeczną miasta i powiatu siedleckiego.(abstrakt oryginalny)

6

Kontrowersje wokół podatku dochodowego od osób fizycznych

100%

Sztyber W. B.

Ekonomia / Uniwersytet Warszawski

|

2004

|

nr 12

26-50

The paper is devoted to the problems, discussed not only in Poland, of defining the proper kind of the personal income tax. Should it be progressive? If so, then to what degree? Or proportional and at what level? The paper is composed of five chapters: general remarks, three essential sections, and the summary. In the second chapter, a detailed analysis of the level and structure of the personal income tax burden in Poland in 2001 is presented. In the third chapter, the arguments of the partisans of replacing the progressive personal income tax with a proportional one are presented and submitted to critical examination. Next, reasons for the expediency of the progressive personal income tax are given. Also, attention is drawn to the inadequacy of the tax scale in-force in Poland in the light of the requirements of the tax capacity principle as basic criterion of tax burden distribution. This, in particular, regards the first income bracket that encompasses 95% of the taxpayers. The fourth chapter presents the evolution of the government plans for reform of the personal income tax, together with their critical examination. The summary contains the main conclusions drawn from the analysis. (original abstract)

7

The Fate of Flat Tax in the EU countries

100%

Stanchev K.

Zeszyty BRE Bank-CASE

|

2023

|

nr 175

50

Od 1989 roku próby reform polegających na wprowadzeniu podatku liniowego w Europie i Unii Europejskiej były podejmowane jedynie przez kraje byłego bloku komunistycznego (pomijając krótki epizod z podatkiem liniowym w Islandii w latach 2007-2010). W niektórych z tych państw podatki liniowe nakładane były według jednolitej stawki na dochody osobiste oraz dochody przedsiębiorstw (choć co do zasady podejście to nie obejmowało wszystkich podatków od pracy, a zwłaszcza składek na ubezpieczenia społeczne). W latach 1990. wszystkie byłe kraje komunistyczne obniżyły oraz uprościły podatki dochodowe, rozpoczynając często od podatków od dochodów przedsiębiorstw. Pod koniec lat 1990. oraz na początku XXI wieku, państwa te podejmowały również reformy systemów ubezpieczeń społecznych. Pod wieloma względami owe reformy systemów podatkowych nigdy się nie zakończyły, ale jeśli chodzi o opodatkowanie dochodów, to były one mniej radykalne od wprowadzanych w latach 1990. i na przełomie tego wieku. Nawet jeżeli przeprowadzano kolejne reformy przywracające podatek progresywny, właściwie nigdy nie były one powrotem do skomplikowanych systemów z wieloma stawkami nominalnymi oraz stromą progresją kolejnych progów opodatkowani.(fragment tekstu)

8

Progresja w opodatkowaniu dochodów podmiotów gospodarczych

100%

Sokołowski J.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

1993

|

nr 658 Statystyka i diagnostyka ekonomiczna

55-60

Omówiono zastosowanie różnych stawek progresywnych w podatkach.

9

Iluzja progresywnego podatku dochodowego w Polsce

100%

Wyszkowski A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2010

|

nr 111 Polityka ekonomiczna

852-866

Jeden z najważniejszych podatków w polskim systemie podatkowym, tj. podatek dochodowy od osób fizycznych, został skonstruowany na zasadzie przyjęcia dochodu za przedmiot opodatkowania oraz obciążenia go progresywnymi stawkami podatkowymi. Taka konstrukcja miała zapewnić realizację podstawowych funkcji przypisywanych temu podatkowi w stosunku do społeczeństwa oraz przedsiębiorców. Jednak niewłaściwe określenie poszczególnych elementów prawnej konstrukcji podatku przyczyniło się do iluzoryczności funkcjonowania zarówno progresji, jak i dochodu jako podstawy opodatkowania.(abstrakt oryginalny)

10

Zarządzanie opodatkowaniem dochodów osób fizycznych na przykładzie wybranych krajów Unii Europejskiej

84%

Kędzierska-Szczepaniak A.

Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

|

2015

|

nr 74 T.1 Rynek kapitałowy, wycena przedsiębiorstw, inwestycje

697-707

Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej, mają ograniczony wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego. Zarządzać wysokością podatku mogą jedynie poprzez system ulg, zwolnień i preferencji podatkowych. W krajach Unii Europejskiej stosuje się różne rozwiązania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. W większości przypadków podatnicy rozliczają się według progresywnej skali podatkowej, korzystając z ulg i odliczeń. Są również państwa, w których występuje podatek liniowy. Trudno jest jednoznacznie stwierdzić, jaka forma opodatkowania jest bardziej sprawiedliwa i korzystna dla podatnika. Celem pracy jest analiza alternatywnych form opodatkowania dochodów osób fizycznych. Metody badawcze wykorzystane w pracy to przede wszystkim analiza i krytyka piśmiennictwa, studium indywidualnych przypadków oraz badanie dokumentów. W wyniku przeprowadzonej analizy zaprezentowano wybrane sposoby opodatkowania oraz wskazano ich podstawowe wady i zalety. Przedstawiono również podstawowe różnice w formach opodatkowania osób fizycznych na konkretnych przykładach.(abstrakt oryginalny)

11

Jaką cenę płacimy za rezygnację z podatku progresywnego? Błąd Europy i jego skutki

84%

Leaman J.

Problemy Polityki Społecznej

|

2009

|

12

75-101

Ewolucja polityki podatkowej, która nakładała wyższe stawki na wyższy poziom rocznych dochodów, w rzeczywistości łączyła się zarówno z potrzebami fi nansowymi państwa, które ponosiło wydatki na cele wojskowe i społeczne, ale także z poczuciem sprawiedliwości w opodatkowaniu. Rosnące wymagania stawiane państwu w wyniku rozwoju skomplikowanego systemu produkcji i podziału oraz urbanizacji wpływały na poglądy elit politycznych i ekonomicznych. Poglądy te dotyczyły korzyści wynikających z dóbr publicznych fi nansowanych i zarządzanych w wielkiej skali i z podatku progresywnego jako wydajnego sposobu fi nansowania celów społecznych, które wspomagałyby akumulację i stabilność społeczną. Nacisk na wprowadzanie opodatkowania progresywnego był ponadto wzmocniony w teorii ekonomii przez fakt malejących przychodów marginalnych. Wpływy z progresywnie rosnących stawek podatku dochodowego zostały więc uznane za środki podtrzymania dynamicznej równowagi podaży i popytu na towary i usługi produkowane przez prywatnych producentów. (fragment tekstu)

12

Analiza wypływu zmian wprowadzonych przez ustawę "polski ład" na obciążenia podatkowo-składkowe podmiotów sektora MMP

84%

Chmielecka A., Szulc A.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2020

|

nr 18/2

59-79

System opodatkowania działalności gospodarczej w Polsce coraz częściej uznawany jest za nieefektywny i blokujący rozwój przedsiębiorczości. Opodatkowanie działalności gospodarczej osób fizycznych ma charakter degresywny - im wyższe są osiągane przychody, tym mniej - stosunkowo - podmiot obciążony jest podatkiem. Uwzględniając w obliczeniach obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które stanowią główne obciążenie finansowe najmniejszych firm i są faktycznym podatkiem, niezależnym od wielkości przychodów ani dochodów uznać należy, iż polski system oskładkowania przedsiębiorców blokuje rozwój polskiej przedsiębiorczości. Niniejszy artykuł koncentruje się na przedstawieniu i analizie zmian prawnych wprowadzonych ustawą z dnia 29 października 2021 roku o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Mimo wprowadzonych tym dokumentem licznych modyfikacji prawnych, analiza dotyczy tylko zmian w zakresie składki zdrowotnej oraz zmian w opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podmiotów z sektora MMP. Pierwsza część artykułu jest poświęcona przedstawieniu aktualnego stanu prawnego w zakresie regulacji dotyczących ubezpieczenia zdrowotnego oraz zmian, jakie wprowadza ustawa w tym obszarze. Druga część artykułu zawiera analizę wysokości opodatkowania podmiotów gospodarczych według istniejących form prawnych i regulacji w zakresie wprowadzonych ustawą zmian. Trzecia i czwarta część została poświęcona przeprowadzeniu analizy porównawczej w zakresie ustalenia wysokości składki zdrowotnej w zależności od zastosowania określonej przez podmiot formy opodatkowania oraz oceny wysokości zobowiązania podatkowego z uwzględnieniem różnych form opodatkowania dla podmiotów funkcjonujących w okresie obowiązywania już nowych przepisów. Artykuł kończy się sformułowaniem wniosków w zakresie przyszłych korzyści i strat wynikających z proponowanych ustawą zmian oraz krytyczną oceną przestrzeni do prowadzenia działalności dla podmiotów z sektora MMP objętych progresją podatkową i nową formułą wyliczania składki zdrowotnej. (abstrakt oryginalny)

13

Taxes and the Incentive to Work Under Flat and Progressive Tax Systems in Slovakia

84%

Nadirov O., Dehning B., Pavelkova D.

Economics & Sociology

|

2021

|

14

|

nr 2

40-55

This study examines the impact of taxes on the incentive to work under flat and progressive tax systems. Of particular interest are the changes from progressive-to-flat and flat-to-progressive tax conditions. To measure the impact of taxes on the incentive to work under both scenarios, we relate hours worked with the effective marginal tax rates. Using national accounts data and the Prescott's (2004) labor market model, Slovakian work hours were examined at points in time around the adoption of a flat tax system in 2004 and a progressive tax system in 2013. In Slovakia, there was a transition from a progressive to a flat tax system in 2004, followed by a reversion back to a progressive tax system in 2013. Theoretically, the incentive to work increases when a progressive tax structure is replaced with a flat tax, while the incentive to work decreases in the opposite case. However, the findings show that when Slovakia replaced its progressive tax with a flat one, the actual hours worked decreased, contrary to predictions. When the flat tax was abandoned in favor of a progressive tax structure, hours worked also decreased, but less than when the flat tax was introduced, and significantly less than predicted by the model. (original abstract)

14

Istota sprawiedliwości podatkowej pionowej i poziomej w kontekscie liniowej oraz progresywnej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych

84%

Pasternak-Malicka M.

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

|

2017

|

nr 3 (87) cz. 2 Opodatkowanie przedsiębiorstw

17-28

Cel - Celem artykułu jest wskazanie istoty sprawiedliwości podatkowej pionowej i poziomej w kontekście liniowej oraz progresywnej stawki opodatkowania dochodów osób fizycznych. Metodologia badania - Realizacja celu wymagała wykorzystania metod opisowo-statystycznych, a w szczególności analizy koncepcji sprawiedliwości pionowej oraz poziomej w odniesieniu do stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. Ponadto omówiono rozwiązania opodatkowania dochodów przyjęte w Polsce i wybranych krajach. Wykorzystano także metodę bezpośrednią - kwestionariuszową. W artykule posłużono się fragmentami własnych badań ankietowych z lat 2007-2017, w celu dokonania próby jakościowej oceny pionowej i poziomej sprawiedliwości podatkowej. Wynik - Wyniki badania empirycznego przedsiębiorców oraz gospodarstw domowych także wydają się wskazywać na podatek progresywny jako bardziej odpowiadający sprawiedliwości podatkowej w odczuciu respondentów. Powszechna akceptacja progresji podatkowej wskazuje na silnie zakorzenione w polskim społeczeństwie poczucie sprawiedliwości pionowej, zgodnie z którym wyższe daniny powinni płacić bogatsi, zaś dochody osób mniej zamożnych należy opodatkować niższymi stawkami. Oryginalność/wartość - Zasadniczą wartością artykułu jest analiza podatku dochodowego od osób fizycznych pod kątem sprawiedliwości pionowej i poziomej. Znamiona oryginalności nadają także prezentowane badania empiryczne przeprowadzone wśród gospodarstw domowych oraz podmiotów gospodarczych. (abstrakt oryginalny)

15

Enabling Social Justice through Progressive Taxation in 'Discriminated' Societies

84%

Titus R.

International Letters of Social and Humanistic Sciences (ILSHS)

|

2013

|

5

45-54

The advocates of taxes point to its legitimacy as derived from the need for government to work for the people. Those who oppose taxes call it a burden imposed on the people, benefitting none than those in government and bureaucracy. The latter who advocate free markets believe the "invisible hand‟ to be the better arbitrator to social justice. To put the debate on taxes in perspective, it is important to consider the need for social justice against a backdrop of societies that have practiced discrimination based on caste. Such societies stratify people by birth based on the castes they are born into. Caste based discrimination on its part has systematically ensured subjection of certain classes, with minimal access to fundamental rights. This in turn has ensured such classes live their lives in near penury. This research paper looks at class based discrimination as a preceding social more in the demand for progressive taxation. (original abstract)

16

Analiza skutków finansowych projektu ustawy Ministerstwa Finansów o podatku od sprzedaży detalicznej

84%

Mielcarek J.

Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia

|

2016

|

nr 1 (79) Rynek kapitałowy i zarządzanie wartością

705-722

Cel - Udzielenie odpowiedzi na cztery pytania: Czy podatek od handlu detalicznego w wersji zaproponowanej przez MF wzmacnia małe i średnie sieci i sklepy? Czy został stworzony mechanizm utrudniający lub uniemożliwiający dużym sieciom przerzucanie podatku na konsumentów? Czy odpowiednio opodatkowano franczyzodawców? Czy istnieje neutralny system podatkowy, który zrównuje poziom konkurencyjności sieci średnich i sieci dużych. Metodologia badania - Zastosowano mierniki: do oceny sytuacji finansowej wskaźnik strumieni pieniężnych do obrotu, do oceny wpływu podatku na konkurencyjność wskaźnik przewagi konkurencyjnej, oraz neutralne stawki podatkowe. Analizę przeprowadzono dla systemu podatku progresywnego i liniowego. Wynik - Proponowane przez MF rozwiązania doprowadzą do wzmocnienia pozycji konkurencyjnej dużych sieci w wyniku wprowadzenia zbyt niskiego progu wolnego od podatków, dodatkowej stawki dla handlu w soboty, niedziele i święta, zbyt małej liczby stawek, zbyt niskiej najwyższej stawki podatku progresywnego oraz do zniszczenia małych i średnich firmy franczyzowych. Oryginalność/wartość - Odkryto inne niż zamierzone skutki rozwiązań w projekcie ustawy MF o podatku od sprzedaży detalicznej. Wykazano, że istnieje neutralny, progresywny system podatkowy, który nie jest obciążony negatywnymi skutkami propozycji MF. (abstrakt oryginalny)

17

Dylemat sprawiedliwości podatkowej subiektywnej w perspektywie liniowej oraz progresywnej stawki podatkowej w świetle badań własnych

84%

Pasternak-Malicka M.

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H. Oeconomia

|

2017

|

51

|

nr 6

271-281

W artykule podjęto problematykę sprawiedliwości podatkowej, która od lat zajmuje stałe miejsce w nauce o podatkach oraz praktyce podatkowej. Jest przy tym zagadnieniem istotnym i ciągle aktualnym, ponieważ rezultaty dotychczasowych doświadczeń wskazują na dyskusyjność wielu kwestii, ale również rodzą nowe pytania. Jednym z dylematów jest kwestia wyboru rodzaju stawki opodatkowania dochodów. Celem opracowania jest wskazanie istoty sprawiedliwości podatkowej w kontekście liniowej oraz progresywnej stawki podatku dochodowego od osób fizycznych. W pierwszej części zestawiono zasady sprawiedliwości podatkowej prezentowane w literaturze przedmiotu na przestrzeni dziejów. W drugiej dokonano próby oceny związku pomiędzy stawką podatkową a rozwarstwieniem dochodów w wybranych krajach stosujących proporcjonalne i progresywne opodatkowanie. W końcowym punkcie zaprezentowano fragmenty badań własnych z lat 2007-2017 prezentujące opinie respondentów na temat rodzaju stawki podatkowej w odniesieniu do idei sprawiedliwości. Odpowiedzi ankietowanych potraktowano jako sprawiedliwość podatkową w ujęciu subiektywnym. (abstrakt oryginalny)

18

Progresywny system podatkowy jako współczynnik spójności ekonomicznej gospodarki

84%

Żyżyński J.

Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy

|

2008

|

z. nr 12

147-172

Autor definiuje pojęcie spójności ekonomicznej i społeczno-ekonomicznej systemu gospodarczego: system jest spójny ekonomicznie, jeśli zachodzi zgodność strukturalna (co do ilości i typów) i nominalna (co do wartości bieżącej w danych jednostkach miary) między wejściami i wyjściami jego elementów, innymi słowy, wejścia i wyjścia są wzajemnie kompatybilne. O takim systemie można powiedzieć, że jest wewnętrznie spójny. Proponuje miarę pozwalającą zmierzyć stopień spójności ekonomicznej, którą nazywa współczynnikiem spójności ekonomicznej i na prostych przykładach pokazuje jej zastosowanie. Omawia przykłady niespójności i analizuje związek między niespójnością gospodarki a stopniem nierówności podziału dochodów, stawiając hipotezę, że istnieje zróżnicowanie optymalne ze względu na wewnętrzną spójność gospodarki, krzywa spójności ma maximum w obszarze pośrednich wartości współczynnika Giniego. Bada następnie związek między typem podatku dochodowego (liniowym i progresywnym) (abstrakt oryginalny)

19

Podatek dochodowy od osób fizycznych: progresywny czy proporcjonalny?

84%

Podstawka M., Deresz A.

Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej

|

2008

|

nr 71

67-83

Cel opracowania polega na poszukiwaniu odpowiedzi na zadane w tytule pytanie: Podatek dochodowy od osób fizycznych: progresywny czy proporcjonalny, z punktu widzenia uwarunkowań ekonomicznych i społecznych. W artykule zastosowano metodę opisowo-analityczą. Polegała ona na opisie wielu aspektów podatku dochodowego od osób fizycznych przez ustalenie różnic występujących między systemem progresywnym a systemem proporcjonalnym. (fragment tekstu)

20

Determinanty wyboru opodatkowania dochodu osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą - progresja a podatek liniowy

84%

Kędzierska-Szczepaniak A.

Zarządzanie i Finanse

|

2012

|

R. 10, nr 4, cz. 3

47-58

Według danych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości aż 92% przedsiębiorstw w sektorze MSP to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Podatnicy ci mogą korzystać z różnych form opodatkowania. Na wybór opodatkowania wpływ ma sytuacja finansowa i rodzinna podatnika, ogólne warunki gospodarcze, przejrzystość przepisów podatkowych, możliwość korzystania z ulg i zwolnień. Wysokość zobowiązań podatkowych w zależności od wybranego sposobu rozliczenia może się znacząco różnić. W związku z tym ważne jest, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą znały cechy poszczególnych sposobów opodatkowania i potrafiły opracować najlepszą dla siebie strategię podatkową. (abstrakt oryginalny)