BazEkon - Yadda

1

How much do we see? On the explainability of partial dependence plots for credit risk scoring

100%

Szepannek G., Lübke K.

Argumenta Oeconomica

|

2023

|

nr 1 (50)

137-150

Risk prediction models in credit scoring have to fulfil regulatory requirements, one of which consists in the interpretability of the model. Unfortunately, many popular modern machine learning algorithms result in models that do not satisfy this business need, whereas the research activities in the field of explainable machine learning have strongly increased in recent years. Partial dependence plots denote one of the most popular methods for model-agnostic interpretation of a feature's effect on the model outcome, but in practice they are usually applied without answering the question of how much can actually be seen in such plots. For this purpose, in this paper a methodology is presented in order to analyse to what extent arbitrary machine learning models are explainable by partial dependence plots. The proposed framework provides both a visualisation, as well as a measure to quantify the explainability of a model on an understandable scale. A corrected version of the German credit data, one of the most popular data sets of this application domain, is used to demonstrate the proposed methodology.(original abstract)

2

Appllcation of Asymmetric Least Squares Method in Estimation Caviar Mooels

100%

Trzpiot G., Jeziorski P.

Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

|

2011

|

nr 65 Statistical inference methods in economic research

45-56

Modele CaViaR wykorzystywane do szacowania Value at Risk (VaR) posiadają zaletę w postaci braku założeń dla rozkładu stóp zwrotu. Prognozy VaR wyznaczane są na podstawie historycznych stóp zwrotu, wykorzystując własność autokorelacji. Autorzy zaprezentowali asymetryczną metodę najmniejszych kwadratów (ALS) do estymacji parametrów modeli CaViaR, która w kolejnym kroku została porównana z klasyczną metodą najmniejszych kwadratów. ALS jest metodą regresji, w której kwadraty reszt modelu posiadają różne wagi: reszty dodatnie otrzymują wagi równe rzędowi kwantyla, natomiast reszty ujemne otrzymują wagi równe dopełnieniu do jedności rzędu kwantyla. Ważenie reszt powoduje przesunięcie oszacowań w kierunku wartości skrajnych przy założeniu niskich rzędów kwantyla, podczas gdy w klasycznej metodzie najmniejszych kwadratów oszacowania opieraj się na warunkowych średnich.(abstrakt oryginalny)

3

Znaczenie stopy odzysku w ocenie ryzyka kredytowego

75%

Wójcicka A.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

2007

|

nr 1167 Współczesne tendencje rozwojowe badań operacyjnych

266-276

Głównym celem artykułu jest omówienie sposobu określania stopy odzysku w modelach opartych na wycenie opcji (modele pierwszej generacji) i porównanie, w jaki sposób inne metody należące do nowego podejścia oceny ryzyka kredytowego ujmują stopę odzysku (RR) oraz definiują powiązania pomiędzy stopą odzysku a prawdopodobieństwem niewypłacalności (PD) oraz wskazać kierunki, w jakich podążają badania nad RR. (fragment tekstu)

4

Ocena ryzyka portfela ubezpieczeń komunikacyjnych przy użyciu teorii ruiny

75%

Delong Ł.

Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych / Szkoła Główna Handlowa

|

2005

|

nr 14 Ubezpieczenia i ekonometria

28-41

W artykule został przedstawiony rozszerzany model Aparre Andersena, który uwzględnia możliwości inwestowania w krótkoterminowe instrumenty finansowe. Jako miara rentowności inwestycji została użyta stała w czasie intensywność oprocentowania. Model ten został wykorzystany jako narzędzie do oceny ryzyka niewypłacalności portfela ubezpieczeń komunikacyjnych. Jest to pierwsza praca, o ile nam wiadomo, w której model teorii ruiny został wykorzystany do oceny ryzyka portfela ubezpieczeń komunikacyjnych. W artykule został przedstawiony także nowy dowód uogólnionej nierówności Lundberga oparty na teorii nadmartyngałów. (abstrakt oryginalny)

5

Składka stop-loss w zależnym modelu ryzyka

75%

Nikodem-Słowikowska A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Ekonometria

|

2011

|

33

|

nr 198

110-119

Ubezpieczyciel, chcąc chronić portfel ubezpieczeniowy przed dużymi pojedynczymi szkodami albo przed bardzo dużą liczbą małych szkód, które łącznie dają wielką stratę w całym portfelu, stosuje reasekurację. W reasekuracji szkodowości najczęściej stosowaną składką jest składka stop-loss. Jeżeli S oznacza całkowitą szkodę w reasekurowanym portfelu, a d jest poziomem retencji cedenta, to składka netto reasekuratora wynosi π(d)=E[(S-d)+] W klasycznym modelu ryzyka zakłada się, że wysokość wypłat dokonywanych przez ubezpieczyciela jest niezależna. Jednak to założenie jest niewłaściwe. Zależność wypłat może wynikać z faktu, że w portfelu znajdują się polisy wykupione przez małżeństwo albo grupę osób, które narażone są na to samo ryzyko. W pracy zostanie rozważony wpływ zależności na wielkość składki stop-loss. (abstrakt oryginalny)

6

Skuteczność stress-testów jako narzędzia pomiaru ryzyka

75%

Sokół J.

Prace i Materiały Instytutu Handlu Zagranicznego Uniwersytetu Gdańskiego

|

2012

|

nr 31/1

432-442

Skala kryzysu finansowego, który rozpoczął się w 2007 roku, sugeruje, że metody zarządzania ryzykiem w instytucjach finansowych były niewystarczające. Zawiodły zarówno modele wyceny ryzyka, jak i regulacje nadzorcze. Kryzys obnażył między innymi wiele słabości ilościowych metod pomiaru ryzyka, które są praktycznym i szeroko wykorzystywanym narzędziem do oceny ekspozycji na ryzyko, na jakie narażone są podmioty operujące na rynku finansowym. Celem artykułu jest analiza jednej z metod pomiaru ryzyka - testów warunków skrajnych - oraz wskazanie czynników, które przyczyniły się do niedoszacowania zagrożenia przez instytucje stosujące tę metodę. Mimo zaobserwowanych niedoskonałości kwantyfikatywne modele wyceny ryzyka są niezastąpionym i dającym mnóstwo możliwości narzędziem. Konieczne jest jednak uzupełnienie metodologii zarządzania ryzykiem o wnioski wyciągnięte z kryzysu.(abstrakt oryginalny)

7

O pewnej wizualno-statystycznej metodzie określania ryzyka dla papierów wartościowych na GPW

75%

Gliwa P.

Przegląd Statystyczny

|

1999

|

46

|

z. 4

469-474

W artykule poruszono temat ryzyka jako jednej z podstawowych wielkości charakteryzujących inwestowanie w papiery wartościowe. Wymieniono jego podstawowe rodzaje, a także różne poglądy na ryzyko. Rozdział poświęcony ryzyku technicznemu wzbogacono o liczne wykresy obrazujące obszary największego ryzyka.

8

Metoda wyznaczania dokładnych prawdopodobieństw ruiny w modelach dyskretnych

75%

Rudź M.

Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych / Szkoła Główna Handlowa

|

2015

|

nr 37 Zagadnienia aktuarialne - teoria i praktyka

308-322

W niniejszej pracy zaprezentowano zastosowanie operatora całkowego generowanego przez proces ryzyka z czasem dyskretnym do wyznaczania dokładnych wzorów na prawdopodobieństwo ruiny. Metodologia jest oparta na znajdowaniu punktu stałego operatora i weryfikowaniu, czy jest on tożsamościowo równy prawdopodobieństwu ruiny. Dokładne wzory są wyprowadzone zarówno dla absolutnie ciągłego, jak i dla dyskretnego rozkładu wysokości szkód. Podane są również przykłady numeryczne. (abstrakt oryginalny)

9

Pozacenowe kryteria wyboru najkorzystniejszej oferty a nowelizacja prawa zamówień publicznych

75%

Szymański J.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2015

|

nr 412 Zarządzanie finansami firm - teoria i praktyka

308-319

Udzielanie zamówień publicznych wiąże się nierozerwalnie z wieloma rodzajami ryzyka, na które narażony jest zamawiający. Zależą one od otoczenia prawnego, gospodarczego oraz oczekiwań społecznych i politycznych. Kształtują także oraz utrwalają negatywne zjawiska w systemie zamówień publicznych. Przykładem tego jest zachowawcza postawa zamawiających przejawiająca się niechęcią do stosowania pozacenowych kryteriów oceny ofert. Wprowadzona przez ustawodawcę zmiana uregulowań prawnych miała za zadanie przełamanie tej praktyki. W pracy podjęto próbę oceny skuteczności zastosowanych narzędzi administracyjnych w poprawie funkcjonowania systemu zamówień publicznych(abstrakt oryginalny)

10

Modele oceny dojrzałości zarządzania ryzykiem

75%

Jedynak P., Bąk S.

Problemy Jakości

|

2018

|

nr 10

12-18

Modele oceny dojrzałości zarządzania ryzykiem umożliwiają organizacjom diagnozę rozwoju oraz efektywności stosowanych praktyk w zakresie zarządzania ryzykiem. Są narzędziami, które mogą służyć jako wzorce zarówno w procesie implementacji systemów zarządzania ryzykiem, jak i doskonalenia już funkcjonujących. Celem opracowania jest scharakteryzowanie oraz porównanie wybranych modeli oceny dojrzałości zarządzania ryzykiem. Do realizacji celu wykorzystano metodę analizy literatury. Artykuł zawiera: genezę modeli oceny dojrzałości zarządzania ryzykiem, ich przegląd oraz analizę porównawczą. Główny wniosek z dokonanych analiz wskazuje, iż modele oceny dojrzałości zarządzania ryzykiem są w wysokim stopniu uniwersalne oraz umożliwiają formalizację procesów zarządzania ryzykiem w organizacji. (abstrakt oryginalny)

11

Modelowanie dyskretne w zarządzaniu

75%

Mospan A., Marczak M.

Studia Ekonomiczne Regionu Łódzkiego

|

2012

|

nr 7

337-348

W artykule zostało opisane modelowanie dyskretne, a w szczególności rekurencyjne, w zarządzaniu. Na podstawie poruszonych modeli zostało pokazane, że proces podejmowania decyzji może być opisany z wykorzystaniem funkcji użyteczności, oraz nie zawsze decyzje są podejmowane w warunkach pewności. W związku z powyższym w modelach uwzględniono czynniki ryzyka oraz błąd losowy. Na podstawie dyskretnych modeli odnawialnego ryzyka oraz wykorzystując funkcje kamę można określić proces powstawania nadwyżek ubezpieczyciela, sformułować proces zaistniena miny oraz wyznaczyć jego prawdopodobieństwo. (abstrakt oryginalny)

12

Modele wyceny i ryzyka obligacji skarbowych o oprocentowaniu stałym i korygowanym

75%

Utkin J.

Przegląd Statystyczny

|

2000

|

47

|

z. 1-2

71-91

W artykule zawarto informacje odnośnie wyznaczania trendu w klasycznej analizie technicznej, wyznaczania trendu na podstawie linii regresji oraz podano przykład dla wybranych spółek Giełdy papierów Wartościowych w Warszawie.

13

Macierz wariancji i kowariancji modelu ryzyka w ocenie zmienności stanów ryzyka

75%

Zemke J.

Prace i Materiały Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Gdańskiego

|

2011

|

nr 4/8

363-372

Zmiany wartości elementów macierzy wariancji i kowariancji modelu ryzyka spowodowane zmianami zmiennych kontrolnych. są istotnym nośnikiem informacji o dynamice i kierunku zmian stanów ryzyka procesów decyzyjnych. W dowodzie wykorzystano uwarunkowania kontroli procesów zarządzania postulowane w teorii zarządzania. zakładające konieczność identyfikacji zmiennych kontrolnych procesów decyzyjnych. Istotnym elementem dowodu sformułowanej hipotezy badawczej jest definicja stanu ryzyka. Stan ryzyka postrzegać należy jako zbiór statystycznych jego miar w określonym momencie czasu. Dla zrealizowania celu opracowania w rozdziale 1 przedstawione zostały założenia konstrukcji modelu ryzyka. Struktura modelu oparta jest na zmiennych kontrolnych procesów zarządzania, a model jest wektorem losowym. Miarami wektora losowego są miary statystyczne. Można zatem zmierzyć prawdopodobieństwo tego, że składowe wektora ryzyka /zmienne kontrolne/ przyjmą wartości z określonego przedziału zmienności. Konstrukcja modelu ryzyka umożliwia także oszacowanie wartości oczekiwanych jego składowych, a także wariancji i kowariancji składowych. W rozdziale 2 pracy, wykorzystano statystyczne miary wektora ryzyka do zdefiniowania stanu ryzyka w okresie realizacji procesów decyzyjnych. Stan ryzyka jest zbiorem miar statystycznych oszacowanych w dowolnym momencie tego okresu, co oznacza, że można obserwować i analizować zmiany stanów ryzyka w czasie, w którym trwają i są realizowane procesy decyzyjne. W tej części opracowania zdefiniowany został poziom odniesienia składowych stanu ryzyka oszacowanych w momencie t. Poziom ten definiują "składowe bazowe" stanu ryzyka, oszacowane przy- wykorzystaniu przyjętych w planach założeń o wartościach zmiennych kontrolnych procesów decyzyjnych. Rozdział uzupełnia interpretacja miary- zmian drugiej i trzeciej składowej stanu ryzyka. Niezależnie od stopnia powiązań składowych /zmiennych kontrolnych1' modelu ryzyka, punkty o identycznej odległości od punktu centralnego /jest wyznaczony przez miary ..stanu bazowego"/ tworzą w przestrzeni elipsoidę hipersferyczną. Interpretacja ta pozwala monitorować wzajemne położenia elipsoidy zdefiniowanej w oparciu o przyjęte w planach wartości zmiennych kontrolnych i elipsoidy zdefiniowanej na podstawie wartości zmiennych kontrolnych w momencie t. Praktyka gospodarcza nadal poszukuje narzędzi wspomagających procesy zarządzania, a szczególnie narządzi skutecznych za pomocą których można efektywnie chronić rezultaty- pracy przed skutkami ryzyka procesów- decyzyjnych. Zawartość rozdziału 3 pracy ukazuje praktyczny aspekt sformułowanej hipotezy- badawczej. W tej części pracy nakreślona została idea wykorzystania informacji o zmianach stanu ryzyka w procesach zarządzania organizacją gospodarczą, podkreślono znaczenie tego rodzaju informacji w dostrzeganiu zagrożeń związanych z realizacją celów przyjętych w planach rozwoju organizacji gospodarczej. Zwrócono także uwagę na związek relacji pomiędzy "bazowymi składowymi" i składowymi stanu ryzyka w dowolnym momencie t realizacji planów z wyborem instrumentów zabezpieczeń przed skutkami podjętego ryzyka. (abstrakt oryginalny)

14

Competing Risks Models for an Enterprises Duration on the Market

75%

Urbańczyk D.

Folia Oeconomica Stetinensia

|

2020

|

vol. 20, iss. 1

456-473

Research background: Enterprises are an important element of the economy, which explains that the analysis of their duration on the market is an important and willingly undertaken research topic. In the case of complex problems like this, considering only one type of event, which ends the duration, is often insufficient for full understanding. Purpose: In this paper there is an analysis of the duration of enterprises on the market, taking into account various reasons for the termination of their business activity as well as their characteristics. Research methodology: A survival analysis can be used to study duration on the market. However, the possibility of considering the waiting time for only one type of event is its important limitation. One solution is to use competing risks. Various competing risks models (naive Kaplan-Meier estimator, subdistribution model, subhazard and cause-specific hazard) are presented and compared with an indication of their advantages and weakness. Results: The competing risks models are estimated to investigate the impact of the causes of an enterprises liquidation on duration distribution. The greatest risk concerns enterprises with a natural person as the owner (regardless of the reason of failure). For each of the competing risks, it is also indicated that there is a section of activity which adversely affects the ability of firms to survive on the market. Novelty: A valuable result is considering the reasons for activity termination in the duration analysis for enterprises from the Mazowieckie Voivodeship. (original abstract)

15

Method of Evaluation of Emergency Risk Values

75%

Korostil J.

Logistyka

|

2015

|

nr 4, CD 2

7677-7681

W prace przyprowadzono analizę możliwości wykorzystania modeli obliczenia ryzyka, które użytkuje się w zadaniach ubezpieczenia, dla oceny możliwości powstania nadzwyczajnych zdarzeń w środowisku fizycznym. Dzięki określeniu wielkości ryzyka powstania nadzwyczajnych zdarzeń, są możliwe efektywnie rozwiązanie zadań, które powstaję, łącznie zadań logistyki, przy organizacji prac ratowniczych.(abstrakt oryginalny)

16

On complementary symmetry and reference dependence

75%

Lewandowski M., Woźny Ł.

Collegium of Economic Analysis SGH - Working Papers

|

2020

|

nr 59

14

This paper reevaluates the complementary symmetry hypothesis and the supporting experimental evidence. Originally the hypothesis was stated for binary risky prospects. We generalize the hypothesis to arbitrary state-contingent real-valued acts, thus extending the domain from risk to uncertainty/ambiguity and allowing for multiple outcomes. Existing experiments tested the hypothesis using selling and buying prices and found systematic violations. We argue that in order to be consistent with the hypothesis one should replace selling with short-selling. We thus define a new elicitation task and run an experiment to test our conjecture. We replicate previously observed violations in the old setting and find strong support for the hypothesis in the new setting. In addition, our results shed new light on the validity of various reference point setting rules. (original abstract)

17

Feature Engineering for Anti-Fraud Models Based on Anomaly Detection

75%

Przekop D.

Central European Journal of Economic Modelling and Econometrics (CEJEME)

|

2020

|

12

|

nr 3

301-316

The paper presents two algorithms as a solution to the problem of identifying fraud intentions of a customer. Their purpose is to generate variables that contribute to fraud models' predictive power improvement. In this article, a novel approach to the feature engineering, based on anomaly detection, is presented. As the choice of statistical model used in the research improves predictive capabilities of a solution to some extent, most of the attention should be paid to the choice of proper predictors. The main finding of the research is that model enrichment with additional predictors leads to the further improvement of predictive power and better interpretability of anti-fraud model. The paper is a contribution to the fraud prediction problem but the method presented may generate variable input to every tool equipped with variable selection algorithm. The cost is the increased complexity of the models obtained. The approach is illustrated on a dataset from one of the European banks. (original abstract)

18

CRI RMI - nowy model oceny ryzyka wystąpienia trudności finansowych firm

75%

Bławat B.

Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku

|

2014

|

29 Rynki finansowe w dobie kryzysu

29-46

W zaprezentowanej pracy autor starał się przybliżyć nową inicjatywę oceny ryzyka wystąpienia trudności finansowych firm, jaka powstaje w ramach CRI RMI w Singapurze pod kierownictwem prof. Jin-Chuan Duan. Inicjatywa ta i proponowany model teoretyczny bazujący na procesie Poissona dostępny jest na zasadzie public good, zaś aktualizowane codziennie wyniki publikowane online. W swoim obecnym zakresie obejmuje on ok. 62 000 spółek giełdowych z 37 gospodarek, a w ciągu najbliższego roku objąć ma pozostałą cześć świata, w tym również Polskę. Praca składa się z dwóch części, w których po omówieniu strony teoretycznej głównych istniejących modeli prezentuje szczegółowo założenia, estymację parametrów, sposób kalibracji oraz dobór danych wejściowych modelu CRI RMI. (abstrakt oryginalny)

19

Estimating Ruin Probabilities in Various Risk Models

75%

Steinebach J.

Badania Operacyjne i Decyzje

|

1999

|

nr 1

97-103

Dotychczas proponowano w literaturze przedmiotu różne metody estymacji prawdopodobieństwa ruiny poprzez odpowiednią estymację tzw. współczynnika dopasowania (ang. adjustment coefficient). Celem tego artykułu jest między innymi prezentacja stosowanych dotychczas metod, a w szczególności takich, jak metoda empirycznej funkcji tworzącej momenty, metoda aproksymacji stochastycznej, a także tzw. podejście bootstrap. W artykule przedstawiono też osobisty punkt widzenia na najnowsze osiągnięcia. Dotyczy to zwłaszcza możliwości wykorzystania metod teorii kolejek do rozwiązywania niektórych problemów z dziedziny ubezpieczeń. Dyskutowane są też wybrane zagadnienia uogólnienia modeli ryzyka. Są to w szczególności modele, w których proporcjonalny stały dochód ze składek ubezpieczeniowych jest zamieniony procesem stochastycznym, oraz modele uwzględniające zależności typu ARMA. (abstrakt oryginalny)

20

Komputerowa implementacja modeli zarządzania ryzykiem kredytowym

63%

Ziemba E.

Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu

|

1999

|

nr 828 Zastosowania rozwiązań informatycznych w bankowości

183-192

Przedstawione skrótowo koncepcja modeli zarządzania ryzykiem kredytowym oraz koncepcja ich komputerowej implementacji wymagają dalszych badań i analiz. Wydaje się, że prace powinny być kontynuowane w następujących kierunkach:1) modyfikacja i rozwój opracowanego prototypu z uwzględnieniem opinii ekspertów i decydentów kredytowych,2) opracowanie i komputerowa implementacja metod pozyskiwania wiedzy dla systemu zarządzania ryzykiem kredytowym,3) zweryfikowanie zdefiniowanych modeli i baz wiedzy w oparciu o analizy i badania statystyczne,4) opracowanie modułu zarządzania łącznym ryzykiem kredytowym. (fragment tekstu)