Przedsiębiorczość oraz kreatywność jako kompetencje społeczne wymagane na różnych kierunkach kształcenia akademickiego

• Autorzy: Anna Sladek

Warianty tytułu

Entrepreneurship and Creativity as Social Competences Required in Various Fields of Study at Universities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest opis sposobu rozumienia przedsiębiorczości oraz kreatywności jako kompetencji społecznych na podstawie analizy dokumentów przedstawiających obszarowe i kierunkowe efekty kształcenia. Stanowią one bowiem podstawę projektowania procesu kształcenia dla danego obszaru i kierunku. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Problem badawczy dotyczył określenia różnic i podobieństw w rozumieniu przedsiębiorczości oraz kreatywności jako kompetencji społecznych opisanych w różnych obszarach i kierunkach kształcenia, a następnie ustalenia stopnia powiązania tych postaw ze specyfiką kształcenia na danym kierunku. W tym celu zastosowano metodę analizy dokumentów oraz jakościową analizę treści. PROCES WYWODU: W artykule przedstawione zostały wyniki analizy treści kompetencji społecznych we wszystkich obszarach kształcenia, a także analizy kompetencji społecznych na wybranych kierunkach kształcenia różnych uczelni wyższych. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wyniki analizy pokazują, że w prawie wszystkich obszarach kształcenia oba pojęcia są rozumiane bardzo ogólnie. Najczęściej wskazuje się w nich związek przedsiębiorczości z kształtowaniem przekonań studentów o ważności podejmowania działań i odpowiedzialności za nie. Kreatywność jest natomiast wiązana z kształtowaniem przekonań o ważności doskonalenia swoich kompetencji zawodowych i osobistych. Analiza na poziomie kierunkowych efektów kształcenia ukazała podobny sposób rozumienia przedsiębiorczości i kreatywności, choć obok kształtowania przekonań (komponent poznawczy) pojawił się też akcent umiejętności i zachowania studentów (komponent behawioralny). W obu pojęciach zwrócono również uwagę na cechy i umiejętności osób przedsiębiorczych i kreatywnych. Sposób rozumienia obu postaw najbardziej dostosowany był do specyfiki kształcenia na kierunkach: ekonomia, dyrygentura oraz pedagogika. Dostosowanie opisu kompetencji społecznych do specyfiki kształcenia na danym kierunku stwarza bardziej przejrzyste ramy dla projektowania procesu kształcenia przez nauczycieli. Zbyt ogólnikowy opis obu postaw może powodować, że są one marginalizowane w procesie kształcenia. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wnioski kończy postulat prowadzenia dalszych badań dotyczących związku między opisem kompetencji społecznych w dokumentach a ich rzeczywistą realizacją w procesie kształcenia przez nauczycieli. (abstrakt oryginalny)

EN

RESEARCH OBJECTIVE: The aim of the paper is to describe the understanding of two social competences: entrepreneurship and creativity. The description is based on the analysis of the documents presenting learning outcomes within various educational fields of study. The understanding of these competences is the basis for designing the educational process. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: The research problem is focused on identifying differences and similarities in the understanding of entrepreneurship and creativity within various educational fields of study. The author of the paper analyses the extent to which these attitudes are connected with the way of teaching a given university subject. The methods chosen for the study are document analysis and qualitative content analysis. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: This paper reports the results of the content analysis of social competences in various fields of education and in selected faculties at different universities. RESEARCH RESULTS: The results of the analysis indicate that entrepreneurship and creativity are perceived in rather general terms in almost all fields of study. Most commonly, entrepreneurship is understood as shaping students' awareness of the importance of taking action and bearing its consequences. Creativity is associated with shaping the convictions of how important it is to improve one's personal and vocational competences. The analysis of social competences within particular learning outcomes reveals that the understanding of entrepreneurship and creativity is similar. However, apart from the importance of personal convictions (cognitive component), also students' skills and behaviour patterns (behaviour component) seem significan. The features and skills of entrepreneurial and creative people are also given considerable attention in both terms. The study of the way in which these two attitudes are understood shows that university subjects best adjusted to the character of education include the following ones: economics, musical studies (conducting) and pedagogical studies. Creating a more specific description of social competences, adjusted to the character of a given field of study, will certainly be beneficial for teachers responsible for shaping the educational process. When the description of entrepreneurship and creativity as attitudes is too general, it may cause their marginalization in the educational process. CONCLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: In the conclusion the author advocates the need for further research focused on the connections between the formal description of social competences and their practical implementation by teachers in the educational process. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Przedsiębiorczość; Kreatywność; Edukacja przedsiębiorcza; Edukacja w zakresie przedsiębiorczości; Kompetencje społeczne; Szkolnictwo wyższe

EN

Education; Entrepreneurship; Creativity; Entrepreneurial education; Entrepreneurship education; Social competences; Higher education

• Czasopismo: Horyzonty Wychowania
• Rocznik: 2016
• Tom: 15
• Numer: nr 34 Edukacja w służbie przedsiębiorczości
• Strony: 195--210

Twórcy

autor

Anna Sladek

• Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Bibliografia

• Autonomia programowa uczelni. Ramy kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego, 2010. Warszawa: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
• Czerepaniak-Walczak, M. (2013). Autonomia w kolorze sepii w inkrustowanej ramie KRK. O procedurach i treściach zmiany w edukacji akademickiej. W: M. Czerepaniak-Walczak (red.), Fabryka dyplomów czy universitas? O "nadwiślańskiej" wersji przemian w edukacji akademickiej. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 29-56.
• Dorocki, S. i Borowiec-Gabryś, M. (2014). Problematyka przedsiębiorczości w programie studiów realizowanych w Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie. Horyzonty Wychowania, Vol. 13, No. 28, 65-80.
• Klim-Klimaszewska, A. (2007). Twórcza aktywność. W: T. Pilch i D. Adamczyk (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 6. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 833-841.
• Kulig-Moskwa i K., Strzelczyk, A. (2014). Postawy i zachowania przedsiębiorcze studentów na przykładzie Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu - wyniki badań własnych. Horyzonty Wychowania, Vol. 13, No. 28, 81-94.
• Marcisz, J. (2014). Wdrożenie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego a kształtowanie postaw przedsiębiorczych w odczuciu młodzieży akademickiej. Horyzonty Wychowania. Vol. 13, No. 28, 203-220.
• Marszałek, A. (2012). Analiza postaw przedsiębiorczych wśród studentów. e-mentor, 3 (45). Pozyskano z: www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/45/id/932 (dostęp: 02.12.2013).
• Myers, D.G. (2003). Psychologia społeczna, przekł. A. Bezwińska-Walerjan. Poznań: Zysk i S-ka Wydawnictwo.
• Nawrat, D. (2014). Sylwetka innowacyjnego menedżera w oparciu o biografie edukacyjne menedżerów. W: E. Dubas i J. Stelmaszczyk (red.), Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 59-97.
• Piecuch, T. (2010). Przedsiębiorczość. Podstawy teoretyczne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Podgórny, M. (2009). Kompetencje edukacyjne z perspektywy zarządzania wiedzą. W: A. Szerląg (red.), Kompetencje absolwentów szkół wyższych na miarę czasów. Wybrane ujęcia. Wrocław: Wydawnictwo "Atut".
• Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 December 2006 on key competences for lifelong learning (2006/962/EC).
• Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 2 listopada 2011 w sprawie Krajowych Ram Kwalifikacji dla Szkolnictwa Wyższego, Dz. U. Nr 253, poz. 1520.
• Stachowiak, B. (2009). Kompetencje kluczowe studentów w kontekście oczekiwań społeczeństwa informacyjnego. W: A. Szerląg (red.), Kompetencje absolwentów szkół wyższych na miarę czasów. Wybrane ujęcia. Wrocław: Wydawnictwo "Atut".
• Szmidt, K.J. (2007). Twórczość. W: T. Pilch i D. Adamczyk (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 6. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 841-850.
• Szmidt, K.J. (2013). Trening kreatywności. Podręcznik dla pedagogów, psychologów i trenerów grupowych. Wydanie II poszerzone. Gliwice: Wydawnictwo HELION.
• Szumilas, K. (2005). O nauczaniu twórczości w obliczu jej ambiwalencji. W: K.J. Szmidt i M. Modrzejewska-Świgulska (red.), Psychopedagogika działań twórczych. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls", 21-27.

Identyfikatory

DOI

10.17399/HW.2016.1534011