Zmiany kosztu podróży samochodem i pociągiem w ruchu międzyaglomeracyjnym w 2000 i 2010 r.

• Autorzy: Karol Kowalczyk , Piotr Rosik

Warianty tytułu

Changes of Car and Train Travel Costs of the Inter-Agglomeration Traffic in Years 2000-2010

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Koszt jest obok czasu podróży jednym z istotnych czynników determinujących wybór środka transportu w transporcie lądowym. W polskich warunkach główną rolę w przewozach osób na dłuższe odległości odgrywają transport drogowy (w tym przede wszystkim samochód osobowy), a w dalszej kolejności - transport kolejowy. W okresie 2000-2010, obejmującym moment wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, nastąpiły wyraźne zmiany w zakresie wykorzystania wyżej wymienionych środków transportu - zaznaczało się coraz wyraźniej w skali ogólnokrajowej przesunięcie modalne z kolei na drogi. Celem artykułu jest zaprezentowanie zmian kosztu przejazdu w podróżach długich, rozumianych jako przejazdy między ośrodkami wojewódzkimi, w dwóch analizowanych gałęziach transportu (motoryzacja indywidualna oraz transport kolejowy), między 2000 a 2010 r. oraz ocena wpływu czynnika kosztowego na obserwowane przesunięcie modalne w poszczególnych relacjach. Źródłem danych dla transportu drogowego jest model prędkości wykonany w IGiPZ PAN (Rosik 2012), uwzględniający odległość drogową, koszt paliwa oraz cenniki opłat autostradowych. W transporcie kolejowym podstawowym źródłem informacji o koszcie przewozu osób jest aplikacja "HAFAS" zawierająca, obok rozkładu jazdy, ceny biletów dla wskazanych relacji według taryfy normalnej. (fragment tekstu)

EN

Travel costs apart from travel time are one of the most important factors which determine a choice of a mode of an overland transport. In Poland the means such as road transport (personal car especially) and rail transport play a crucial role. The purpose of this article is a presentation of travel costs' changes in long-distance journeys that are defined as movements between 18 regional centers (the capital cities of the voivodeships) regarding personal car transport and railway transport between 2000 and 2010. Another purpose is to estimate an influence of the cost factor on the modal shift process in several inter-agglomeration routes. The travel costs that change in time have some typical elements depending on the mode of transportation. For example changes of fuel prices, changes of motorway fees (in the road transport) or changes of electric power prices, changes of track access fees (in the rail transport). Main data source that has been used in this article is the digital speed model for road transport created at the Institute of Geography and Spatial Organization PAS. The model includes data of road distance, cost of fuel and motorway access tariff. In case of rail transport the digital application "HAFAS" has been used which provides timetables and data of ticket prices for pointed routes. The results of the analysis presented in the article contain a set of maps with a matrix diagram ("spider-network") that covers 154 routes between 18 agglomerations. In that way several indicators for the years 2000 and 2010 have been shown.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Transport kolejowy; Transport samochodowy; Ceny paliw; Ceny usług

EN

Railway transport; Motor transport; Fuel prices; Services prices

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Transportu i Logistyki
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 28 Infrastruktura transportu dla rozwoju regionów Z perspektywy dziesięciolecia członkostwa w Unii Europejskiej
• Strony: 125--141

Twórcy

autor

Karol Kowalczyk

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

autor

Piotr Rosik

• Polska Akademia Nauk

Bibliografia

• Elektroniczny Rozkład Jazdy Pociągów "haFaS" (edycje: 05.2000-05.2001, 12.2009-12.2010).
• Halse A.H., Flügel S., Killi M., Summary: Value of time, safety and environment in the transport sector - supplementary study of the values of time, TØI report 1053H/2010, Oslo 2010.
• Last J., Manz W., Unselected mode alternatives: what drives modal choice in longdistance passenger transport?, Conference Paper, 10th Interantional Conference on Travel Behaviour Research, 2003.
• Limtanakool N., Dijst M., Schwanen T., The influence of socio-economic characteristics, land use and travel time considerations on mode choice for medium- and longerdistance trips, "Journal of Transport Geography" 2006, No 14.
• Rosik P., Dostępność lądowa przestrzeni Polski w wymiarze europejskim, "Prace Geograficzne", IGiPZ PAN, Warszawa 2012.
• Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów, 30.05.1999-27.05.2000, Kolejowa Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
• Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów, 13.12.2009-11.12.2010, Przewozy Regionalne, Warszawa.
• Taylor Z., Ciechański A., niedawne przekształcenia organizacyjno-własnościowe przedsiębiorstw transportu kolejowego w Polsce - część II, "Przegląd Geograficzny" 2011, t. 83, z. 2.
• Wardman M., Public transport values of time, Institute of Transport Studies, University of Leeds, Working Paper 564, Leeds 2001.
• Żurkowski A., Modelowanie przewozów międzyaglomeracyjnych, "Problemy Kolejnictwa" 2009, z. 148.