PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2018 | nr 3 | 51--70
Tytuł artykułu

Polskie sojusze 1918-2018 : teoria i doświadczenia

Autorzy
Warianty tytułu
Polish Alliances 1918-2018 : Theory and Experience
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Z pewnością żaden z instrumentów polityki bezpieczeństwa nie ma w Polsce gorszej reputacji aniżeli sojusze wojskowe. Brak zaufania do sojuszy jako takich tworzy jeden z najważniejszych narodowych stereotypów politycznych ostatniego stulecia. Na jego przeciwnym biegunie znajduje się z kolei traktowanie ich jako samoistnych gwarantów bezpieczeństwa. Obie te postawy są głęboko zakorzenione w świadomości społecznej ostatnich stu lat. Wizja Polski zawsze wiernej sojusznikom, obrazy entuzjazmu warszawskich tłumów wiwatujących 3 września 1939 r. na wieść o przystąpieniu Wielkiej Brytanii i Francji do wojny z Niemcami, propaganda niezłomnego Układu Warszawskiego czy traktowanie NATO jako bezwarunkowo bezpiecznej przystani dla Polski - to emocjonalne przejawy oceny polskich sojuszy w różnych okresach ich historii. Obserwacje te należałoby oczywiście konfrontować w szczegółach z kolejnymi związkami polityczno-wojskowymi zawieranymi przez polskie rządy. Choć wydają się one odpowiadać stanowi świadomości Polaków, to stanowią zlepek instynktów i emocji zbudowanych raczej na bolesnym bilansie tego, jakie nadzieje wiązano z sojuszami, czemu nie zapobiegły i jakich problemów nie rozwiązały, aniżeli poważnej refleksji strategicznej. Ta wymaga bowiem rozumienia faktów, skutków, jakie one wywołują, twardego realizmu w ich ocenie oraz uporządkowanego, wolnego od przekonań zafałszowujących procesy myślowe podejścia do antycypacji zdarzeń, czyli swoistej kultury analitycznej. Sojusze są bowiem niczym więcej jak instrumentem polityki międzynarodowej i jako takie nie stanowią lekarstwa na wszystkie jej przypadłości. Nie niosą rytych w granicie gwarancji ważnych w każdych okolicznościach, nie unieważniają zasad stosunków międzynarodowych i gry narodowych interesów. Nie przypominają wreszcie instytucji charytatywnych ani też nie zdejmują z państw odpowiedzialności za zaniechania i dokonywane wybory. (fragment tekstu)
EN
The poor reputation of military alliances among Poles is the result of a shallow and indeed trivial understanding of the country's historical experience. In the realms of social perception and historical debate, Polish alliances are treated not as tools of foreign policy, which are strongly linked to the international context and interplay of interests between individual allies and actors that pose a threat to them, but as a universal solution to the country's security, which is to remain dependable regardless of circumstances. The aim of this article is to analyse experiences derived from twelve alliances entered by Poland between 1918 and 2018, in relation to the rationale for which they were formed, the methods and effects of their functioning, as well as the reasons for which eleven of them have been terminated. The theoretical underpinning of this analysis is the so-called general theory of international alliances that has been developed for the past couple of decades by numerous authors operating within the fi eld of strategic studies, including Andrzej Dybczyński in Poland. The establishment of this kind of paradigm allows us to convincingly characterise this specifi c relationship between sovereign countries, as well as differentiate the alliances from other forms of international security cooperation. The knowledge available in this fi eld is used in the analysis of alliances entered by Poland. (original abstract)
Rocznik
Numer
Strony
51--70
Opis fizyczny
Twórcy
  • Uniwersytet Warszawski
Bibliografia
  • Balcerowicz B., Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych, Warszawa 2006.
  • Batowski H., Agonia pokoju i początek wojny, Poznań 1979.
  • A cardboard castle? An inside history of the Warsaw Pact 1955-1991, ed. V. Mastny, M. Byrne, Budapest-New York 2005.
  • Ciałowicz J., Polsko-francuski sojusz wojskowy 1921-1939, Warszawa 1970.
  • Deklaracja między Polską a Niemcami o niestosowaniu przemocy, podpisana w Berlinie dnia 26 stycznia 1934 roku, Dz.U. 1934, nr 16, poz. 124.
  • Dobrzycki W., Historia stosunków międzynarodowych 1815-1945, Warszawa 2003.
  • Dokumenty i materiały do historii stosunków polsko-radzieckich, t. 2, red. N. Gąsiorowska-Grabowska, Warszawa 1961.
  • Dybczyński A., Dwutorowa asymetria. Sojusze Rzeczypospolitej w XXI w., "Polski Przegląd Dyplomatyczny" 2017, nr 2.
  • Dybczyński A., Sojusze międzynarodowe, Warszawa 2014.
  • Etzioni A., A comparative analysis of complex organizations. On power, involvement, and their correlates, New York 1975.
  • Holsti O. R., Hopmann T. P., Sullivan J. D., Unity and disintegration in international alliances, New York-London 1973.
  • Kałużny R., Układ Warszawski 1955-1991, "Zeszyty Naukowe WSOWL" 2008, nr 1.
  • Kersten K., Jałta w polskiej perspektywie, Londyn 1989.
  • Kornat M., Polityka równowagi 1934-1939. Polska między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.
  • Kupiecki R., Atlanticism in post-1989 Polish foreign policy, [w:] Poland's security policy 1989-2000, ed. R. Kuźniar, Warsaw 2001.
  • Kupiecki R., NATO a operacje pokojowe. Studium sojuszu w transformacji, Warszawa-Toruń 1998.
  • Kupiecki R., NATO u progu XXI wieku, Warszawa 2000.
  • Kupiecki R., NATO wobec wydarzeń Października 1956 roku w Polsce, [w:] Polski Październik 1956 w polityce światowej, red. J. Rowiński, Warszawa 2006.
  • Kupiecki R., Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, Warszawa 2014.
  • Kupiecki R., Siła i solidarność. Strategia NATO 1949-1989, Warszawa 2012.
  • Kupiecki R., Madej M., Bezpieczeństwo zbiorowe i kolektywna obrona w polskiej polityce bezpieczeństwa po 1918 r., "Stosunki Międzynarodowe" 2018, nr 1.
  • Liska G., Nations in alliance. The limits of interdependence, Baltimore 1962.
  • Nowak J. M., Od hegemonii do agonii. Upadek Układu Warszawskiego. Polska perspektywa, Warszawa 2011.
  • Osgood R. E., Alliances and american foreign policy, Baltimore 1968.
  • Paczkowski A., Wojsko Polskie w Układzie Warszawskim. Od marzeń o polskim froncie do rzeczywistości stanu wojennego, "Zeszyty Historyczne" 2007, nr 161.
  • Pakt nieagresji między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Rad, podpisany w Moskwie dnia 25 lipca 1932 roku, Dz.U. 1932, nr 115, poz. 951.
  • Poland's security policy 1989-2000, ed. R. Kuźniar, Warsaw 2001.
  • Polski Październik 1956 w polityce światowej, red. J. Rowiński, Warszawa 2006.
  • Protokół końcowy francusko-polskich rozmów sztabowych 15-17 maja 1939, "Bellona" (Londyn) 1958, z. 2.
  • Skubiszewski K., Polityka zagraniczna i odzyskanie niepodległości. Przemówienia, oświadczenia, wywiady 1989-1993, Warszawa 1997.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171562609

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.