Subwencje jako dochody transferowe jednostek samorządu terytorialnego - zbieżność dylematów ekonomicznych i prawnych

• Autorzy: Aneta Tylman , Tomasz Uryszek , Magdalena Ślebocka

Warianty tytułu

Grants as Transfer Income of Local Governments - the Convergence of Economic and Legal Dilemmas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Subwencje odgrywają istotną rolę w finansowaniu działalności jednostek samorządu terytorialnego (JST). Mogą wspierać podejmowanie działań prorozwojowych. Są też ważnym elementem realizacji polityki rozwoju regionalnego (w tym - niwelowania różnic pomiędzy poszczególnymi jednostkami samorządowymi). System ich przyznawania oraz efektywność wykorzystania budzą jednak wiele kontrowersji. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie i usystematyzowanie najistotniejszych finansowych oraz prawnych dylematów dotyczących subwencji jako dochodów transferowych JST w Polsce. Artykuł oparto na polskiej i zagranicznej literaturze przedmiotu. Wykorzystano także analizę aktów prawnych różnej rangi oraz dane Głównego Urzędu Statystycznego. Wyniki badań wskazują, że ekonomiczne i prawne kontrowersje wokół wykorzystania subwencji dotyczą przede wszystkim nie dość przejrzystego i konsekwentnego sposobu ich regulacji, obliczania i podziału. Problem stanowi też bardzo znaczące uzależnienie JST od przyznawanych kwot. W artykule zawarto sugestie dotyczące ewentualnych zmian w tym zakresie.

EN

Unconditional grants play a fundamental role in the development of local governments (LGs). They are used to activate LGs' pro-development policies as well as to diminish the development imbalances among them. The purpose of this article is to present arid systematize the most important financial and legal dilemmas associated with the processes of unconditional transfers in Poland. The results of this analysis indicate that the economic and legal dilemmas converge on the grounds of illegible and inconsistent methods of unconditional grants' allocation. The article includes some general suggestions for changes that might be considered to improve the situation in this area.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Jednostki samorządu terytorialnego (JST); Finanse samorządu terytorialnego; Subwencjonowanie samorządu terytorialnego; Rozwój regionalny

EN

Local government units; Local government finance; Local government subsidies; Regional development

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 37
• Strony: 231--243

Twórcy

autor

Aneta Tylman

• Uniwersytet Łódzki

autor

Tomasz Uryszek

• Uniwersytet Łódzki

autor

Magdalena Ślebocka

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Blöchliger H., Charbits C., Fiscal Equalisation, OECD Journal: "Economic Studies" 2008, No. 44.
• Brol M., Polityka dochodowa gminy jako narzędzie interwencjonizmu samorządowego, www. mikro.univ.szczecin.pl/bp/pdf/39/17.pdf (15.03.2011).
• Gramlich E., Alternative Federal Policies for Stimulating State And Local Expenditures: a Comparison of their Effects, "National Tax journal", June 1968.
• Davie B.F., White J.T., Equalization Alternatives in Grant-in Aid Programs: Allotment Formulas and Measures of Fiscal Capacity, "National Tax Journal", June 1967.
• Federalizm fiskalny w teorii i praktyce, red. K. Piotrowska-Marczak, Difin, Warszawa 2009.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 ?., Dz.U. nr 78, poz. 483 z późn. zm.
• Kosikowski C., Ustawa o finansach publicznych, "Państwo i Prawo" 1999, nr 3.
• Marczak J., Tylman A., Uryszek T., Ślebocka M., Aktywność organów jednostek samorządu terytorialnego a ich dochody transferowe, "Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica", 2011, nr 247.
• Niezgoda A., Subwencja ogólna jako źródło dochodu gmin, w: Sanacja finansów publicznych w Polsce, aspekty prawne i ekonomiczne, US, Szczecin 2005.
• Pismo Ministerstwa Finansów z dnia 29 listopada 2003 r., skierowane do Prezydentów Miast na Prawach Powiatu oraz do Zarządów Powiatów.
• Poland on its Way to a Federal State?, ed. A. Bohnet, Peter Lang, Frankfurt am Main 2008.
• "Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z 20 czerwca 2002 ?., Dz.U. nr 100, poz. 908.
• Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Zakamycze, Kraków 2002.
• Slack E., Local Fiscal Response to Intergovernmental Transfers, "Review of Economics & Statistics", August 1980.
• Sprawozdanie operatywne z wykonania budżetu państwa za lata 2009 i 2010, MF.
• Stępień B., Makrenek M., Subwencja wyrównawcza dla gmin. Analiza szczegółowa, I AR w Kielcach, Kielce 2008.
• Tylman A., Imbalance In Financing Sustainable Development In Poland, "Evropske finanćni systemy" 2011, Masarykova univerzita, Brno 2011.
• Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Dz.U. z 2010 r., nr 80, poz. 526, t.j. z późn. zm.
• Ustawa z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, t.j. Dz.U. nr 249, poz. 2104.
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz.U. nr 157, poz. 1240 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego, Dz.U. nr 191 poz. 1370.
• Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 września 2006 r.