Sprawiedliwość czy efektywność? : analiza wykorzystująca ekonometryczny model wzrostu gospodarczego z historycznie optymalnym zróżnicowaniem płac

• Autorzy: Tomasz Kwarciński
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Postawione problemy mają charakter normatywny, ich rozstrzygnięcie w dużym stopniu zależy od akceptacji określonych sądów wartościujących. Sprawiedliwość i efektywność będą zatem analizowane jako rodzaje wartości, zarówno ekonomicznych, wyrażanych za pomocą preferencji, zaleceń itp. służących prowadzeniu polityki gospodarczej, jak i moralnych, wyrażanych za pomocą norm określających moralnie słuszne sposoby postępowania. Stąd też, prowadzone analizy będą dotyczyć zarówno ekonomii dobrobytu (sprawiedliwość i efektywność jako wartości ekonomiczne), jaki i etyki (sprawiedliwość i efektywność jako wartości moralne). Rozpoczniemy jednak od przyjrzenia się podstawie naszych rozważań, którą stanowi model wzrostu gospodarczego z historycznie optymalnym zróżnicowaniem płac. (fragment tekstu)

EN

The aim of the article is to analyse mutual relations between justice and efficiency in the context of the market economy from a philosophical point of view. Justice is interpreted as the equal division of income which is expressed by Lorentz coefficient and efficiency is understood as the economic growth expressed by the rate of the growth of GDP. The point of departure of the conducted analysis is a standard conviction that there is a conflict between justice and efficiency. Taking advantage of the model of the economic growth with historically optimal inequality of income, the following problems are analysed: if a just division of income can be defined by economic efficiency, and if yes in what sense, if efficiency defines justice standards, if the efficiency postulate has primacy over justice requirements, and if it the compromise between justice and efficiency is possible. Because of the fact that the set problems are of normative character (their settlement depends on acceptance of evaluative judgements), notions of economy of prosperity (so called Pareto optimality) and of ethics (Rawls's theory of justice as fairness, Sen's argumentation for inequality) were used in the analysis. The conclusion of the conducted analysis is a conviction that to solve the justice-efficiency dilemma practically, revealing assumptions and arguments, which can be quoted in favour of each mentioned option, can be very useful. The one we will choose (justice or efficiency) depends on our awareness of supporting arguments for each option and the kind of assumptions it is based upon. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wzrost gospodarczy; Modele ekonometryczne; Zróżnicowanie płac; Moralność; Etyka

EN

Economic growth; Econometric models; Wage differential; Morality; Ethics

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2007
• Tom: 213 Polska gospodarka w dobie integracji z Unią Europejską - szanse i zagrożenia
• Strony: 109--124

Twórcy

autor

Tomasz Kwarciński

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Polska

Bibliografia

• Bentham J. (1958), Wprowadzenie do zasad moralności i prawodawstwa, tłum. В. Nawroczyński, Warszawa.
• Blaug M. (1995), Metodologia ekonomii, tłum. B. Czarny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Brandt R. (1996), Etyka. Zagadnienia etyki normatywnej i metaetyki, tłum. B. Stanosz, i PWN, Warszawa.
• Frankfurt H. (1987), Equality as a Moral Ideal, "Ethics", nr 98.
• Hare R. M. (1977), Sprawiedliwość i równość, "Etyka", nr 15.
• Hospers J. (1975), Główne teorie metaetyczne, tłum. E. Klimowicz, [w:] Metaetyka, I. Lazari-Pawłowska (red.), PWN, Warszawa.
• Hume D. (1963), Traktat o naturze ludzkiej, t. 2, O uczuciach, tłum. C. Znamierowski, PWN, Warszawa.
• Kane J. (1996), Justice, Impartiality, and Equality: Why the Concept of Justice Does Not Presume of Equality, "Political Theory" vol. 24, No. 3.
• Kot S., Malewski A., Węgrzecki A. red. (2004), Dobrobyt społeczny, nierówności i sprawiedliwość dystrybutywna, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków.
• Kumor P., Sztaudynger J.J. (2006), Optymalna nierówność płac w Polsce -analiza ekonometryczna, złożono do druku w "Ekonomiście".
• Mill J.S. (1959), Utylitaryzm. O wolności, tłum. M. Ossowska, A. Kurlandzka, PWN. Warszawa.
• Nozick R. (1999), Anarchia, państwo, utopia, tłum. P. Maciejko, M. Szczubiałka. Aletheia, Warszawa.
• Okun A.M. (1975), Equality and Efficiency. The Big Tradeoff, The Brookings Institution, Washington D.C.
• Rawls J. (1994), Teoria sprawiedliwości, tłum. M. Panufnik, J. Pasek, A, Romaniuk. PWN, Warszawa.
• Rutkowski J. (1997), Czy sprawiedliwość jest kategorią ekonomiczna [w:] Efektywność a sprawiedliwość, J. Wilkin (red.), Wydawnictwo Key Text, Warszawa.
• Sen A. (1996), On the Status of Equality, "Political Theory" vol. 24, No. 3.
• Sen A. (2000), Nierówności. Dalsze rozważania, tłum. I. Topińska, Znak, Kraków.
• Stiglitz J.E. (2004), Ekonomia sektora publicznego, tłum. B. Czarny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sztaudynger J.J. (2005), Wzrost gospodarczy a kapitał społeczny, prywatyzacja i inflacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Wilkin J. (1997), Efektywność a sprawiedliwość jako problem ekonomiczm, [w:] Efektywność a sprawiedliwość, J. Wilkin (red.), Wydawnictwo Key Text, Warszawa.