Podatkowa przestępczość transgraniczna w Polsce i próba szacowania jej skali

• Autorzy: Henryk Wnorowski , Dariusz Ćwikowski

Warianty tytułu

Cross-Border Tax Crime: an Attempt to Estimate Its Scale

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Statystyczny wzrost wymiany towarowej z zagranicą nie zawsze musi mieć korzystny wpływ na rozwój gospodarczy kraju, szczególnie w przypadku gdy jest to import tanich produktów, z naruszeniem praw własności przemysłowej czy intelektualnej, bądź też fikcyjny wywóz towarów za granicę w celu wyłudzenia podatku VAT. Po światowym kryzysie finansowym z 2008 roku wyjątkową aktywność przejawiają przestępcy w "białych kołnierzykach", wykorzystujący przepisy prawa unijnego do wyłudzania miliardów złotych podatku VAT z polskich urzędów skarbowych w wyniku wirtualnych transakcji zawieranych wyłącznie w celach przestępczych. Dane statystyczne, publikowane przez różne instytucje, pokazują znaczną skalę przestępczości podatkowej, która może zagrażać bezpieczeństwu finansów publicznych. W opracowaniu dokonano próby oszacowania wielkości fikcyjnych transakcji w szeroko rozumianym eksporcie towarów. Brak wiedzy w tym zakresie może skutkować posługiwaniem się przez instytucje państwowe błędnymi danymi makroekonomicznymi, na których podstawie dokonuje się niewłaściwych analiz lub wyciąga przesadnie optymistyczne wnioski w odniesieniu do wymiany towarowej z zagranicą, a także kondycji polskich przedsiębiorców i całej gospodarki. (abstrakt oryginalny)

EN

A statistical increase in international trade does not always have a positive impact on the economic growth of a state, particularly as regards import of cheap products with infringement of industrial property laws or intellectual rights, or fake transfer of commodities abroad in order to extort VAT. In the aftermath of the global financial crisis in 2008, white-collar criminals exhibit exceptional activity, exploiting the EU laws to obtain billions of zlotys from VAT frauds consisting in virtual transactions conducted exclusively for criminal purposes. Statistical data published by diverse institutions show a considerable scale of tax crime which may threaten the security of Poland's public finances. The paper attempts to assess the magnitude of fake transactions in the broadly understood commodity export. Lack of knowledge in this area may result in state institutions using flawed macroeconomic data, thereby conducting wrong analyses or arriving at overly optimistic conclusions with regard to interna-tional trade as well as the standing of Polish entrepreneurship and the entire economy. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przestępczość; Statystyka przestępczości; Oszustwa podatkowe

EN

Crime; Crime statistics; Tax fraud

• Czasopismo: Optimum : studia ekonomiczne
• Rocznik: 2015
• Numer: nr 3 (75)
• Strony: 107--121

Twórcy

autor

Henryk Wnorowski

• Uniwersytet w Białymstoku

autor

Dariusz Ćwikowski

• Urząd Kontroli Skarbowej w Białymstoku

Bibliografia

• 2012 Update Report to the Study to quantify and analyse the VAT Gap in the EU-27 Member States, 2014, CASE, Warsaw.
• Chądzyński M., Przez eksport oddaliśmy więcej VAT, "Dziennik Gazeta Prawna", 10.02.2014.
• Ćwikowski D. 2014 Wpływ gospodarki nieoficjalnej na bezpieczeństwo ekonomiczne państwa, Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Szczytno.
• Informacja o wynikach kontroli. Zwalczanie oszustw w podatku od towarów i usług, 2014, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa.
• Informacja Prokuratora Generalnego o działaniach powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury w zakresie zwalczania przestępczości gospodarczej w latach 2007-2012, 2012, Prokuratura Generalna, Warszawa.
• Luka podatkowa w VAT -jak to zwalczać, 2014, PwC, Warszawa.
• Migracje ludności w latach 2005-2012, 2013, GUS, Warszawa.
• Mróz B. 2001 Metody pomiaru gospodarki nieoficjalnej, "Ekonomista", nr 1.
• Polak E. 2009 Globalizacja a zróżnicowanie społeczno-ekonomiczne, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Raport podsumowujący najważniejsze doświadczenia 10-lecia podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego w Polsce (lata 2004-2014), 2014, Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych, nr 7.
• Raport podsumowujący wyniki działań kontroli skarbowej za 2012 rok, 2013, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Roczne wskaźniki makroekonomiczne, GUS, Warszawa, dokument elektroniczny, tryb dostępu: [http://www.stat.gov.pl/gus/wskazniki_makroekon_PLK_HTML.htm. data wejścia: 15.04.2015].
• Sassen S. 2007 Globalizacja. Eseje o nowej mobilności ludzi i pieniędzy, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
• Schneider F. 2013 Size of the Shadow Economy of 31 European Countries in 2013 (in % of off. GDP), Wykład na temat: Światowa gospodarka nieoficjalna - implikacje dla Polski, Konferencja "Długoterminowa strategia podatkowa w VAT", Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa.
• Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa w 2012 roku, 2013, Ministerstwo Finansów, Warszawa.
• Sprawozdania z działalności Centralnego Biura Śledczego KGP za 2010 rok, Warszawa 2011.
• Sprawozdania z działalności Centralnego Biura Śledczego KGP za 2012 rok, Warszawa 2013.
• Sprawozdania z działalności Centralnego Biura Śledczego Policji za 2014 rok, Warszawa 2015.
• Statystyka międzynarodowa, Rachunki narodowe, GUS, Warszawa 2015, dokument elektroniczny, tryb dostępu: [http://stat.gov.pl/statystyka-miedzynarodowa/porownania-miedzynarodowe/tablice-o-krajach-wedlug-tematow/rachunki- narodowe/, data wejścia: 10.05.2015].
• Stiglitz J. E. 2004 Globalizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Stopa bezrobocia w latach 1990-2013, 2013, GUS, Warszawa.
• Sunderland E. H. 1949 White Collar Crime, Dryden Press, New York.
• Szymański W. 2004 Interesy i sprzeczności globalizacji. Wprowadzenie do ekonomii ery globalizacji, Wydawnictwo Difin, Warszawa.
• Thiel R. 2014 Zjawisko "pustych faktur" jako zagrożenie dla finansów publicznych i przedsiębiorców na wybranych przykładach oszustw podatkowych, Wydawnictwo SAN, Przedsiębiorczość i Zarządzanie, t. XV, z. 9, cz. 1, Warszawa.
• Woźniak A., Eksport dużo wyższy niż import, "Rzeczpospolita", 17.03.2015.

Identyfikatory

DOI

10.15290/ose.2015.03.75.08