Ekonomia pozytywna i normatywna - wybrane zagadnienia filozoficzne

• Autorzy: Kazimierz Sosenko

Warianty tytułu

Positive or Normative Economics Selected Philosophical Issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zagadnienie aksjologicznej teorii ekonomii jest fragmentem szerszego problemu metody uprawiania ekonomii. Wielu ekonomistów uważa, że właściwym podejściem w teorii ekonomii jest tzw. ekonomia pozytywna w przeciwieństwie do ekonomii normatywnej, która przedstawiana jest jako postępowanie nienaukowe. Zdaniem autora, kwestia uwolnienia ekonomii od wartościowań nadal pozostaje dyskusyjna. Celem rozważań jest przypomnienie niektórych ograniczeń "pozytywnego" uprawiania ekonomii oraz pokazanie, że problematyka aksjologiczna, która jest związana z ekonomią, może być uprawiana w sposób podlegający racjonalnej, krytycznej dyskusji.

EN

The analysis concerns the issue of axiological neutrality of the theory of economics. The issue is considered in the context of the controversy between naturalism and epistemological antinaturalism in the humanities. The assumption that the cultivation of normative economics is justified is based on two arguments which demonstrate the following: 1. the inability of achievement by economics of a scientific ideal of absolute certainty, 2. the ability to obtain scientific knowledge about values. It is possible to identify values through appropriate cognitive acts performed when the evaluating stance is adopted, if, following phenomenalists, values are understood as objective, autonomic and non-material entities. This viewpoint emerged as a result of the overcoming of a psychological fallacy consisting in equalizing mental experience with its contents. However, a great number of economists still commit the mistake of not distinguishing between evaluations made and emotions they are accompanied with. The final rejection of psychologism and recognition of the objective existence of value (including economic values) conditions the departure from epistemological naturalism in economics. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria ekonomii; Filozofia ekonomii; Ekonomia pozytywna; Filozofia nauki; Ekonomia normatywna; Metafizyka wartości

EN

Economic theory; Philosophy of economics; Positive economics; Philosophy of science; Normative economics; Metaphysics of values

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe / Akademia Ekonomiczna w Krakowie
• Rocznik: 1996
• Numer: nr 464
• Strony: 11--24

Twórcy

autor

Kazimierz Sosenko

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Dornbusch R., Ekonomia, PWN, Warszawa 1993.
• Blaug M., Metodologia ekonomii, PWN, Warszawa 1995.
• Czarny B., Ekonomia a sądy wartościujące, "Ekonomika" 1992, nr 2.
• Czarny B., O przedmiocie i metodzie ekonomii, "Ekonomista" 1990, nr 6.
• Czeżowski T., Pisma z etyki i teorii wartości, Ossolineum, Wrocław 1989.
• Filek J., Od 'wartości czegoś' do 'wartości samej', ,,Studia Filozoficzne" 1984 nr 6.
• Popper K.R., Wiedza obiektywna, PWN, Warszawa 1992.
• Stróżewski W., O urzeczywistnieniu wartości [w:] W kręgu wartości, Znak, Kraków 1992.
• Szacki J., Historia myśli socjologicznej, PWN, Warszawa 1981, t. 2.
• Tatarkiewicz W., O bezwzględności dobra [w:] Dobro i oczywistość, Wyd. Lubelskie, 1989.
• Topolski J., Metodologia historii, PWN, Warszawa 1984.