Przyczynek do dyskusji nad faszystowskim prawem gospodarczym

• Autorzy: Maciej Marszał

Warianty tytułu

A Contribution to the Discussion on Commercial Law of Fascist Italy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Włoski faszyzm nie ograniczał się tylko do postulatów politycznych, lecz także podejmował ważne problemy społeczno-gospodarcze. Elementem konstytutywnym włoskiej doktryny był korporacjonizm, który miał decydujący wpływ na kształt włoskiego ustawodawstwa dotyczącego prawa konstytucyjnego, administracyjnego, podatkowego, gospodarczego, a także prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Korporacyjne rozwiązania kreowały stosunek jednostki wobec narodu, obywatela wobec państwa. Faszystowski program gospodarczo-społeczny stanowił z jednej strony zaprzeczenie liberalnej gospodarki wolnorynkowej, a z drugiej przeciwwagę dla zdobywającej poklask społeczny ideologii walki klas głoszonej przez socjalistów i komunistów. Idea faszystowskiego korporacjonizmu we Włoszech dawała wizję pokoju społecznego i perspektywę usprawnienia państwa przez podporządkowanie związków zawodowych państwu oraz tłumiła podziały społeczne na linii pracodawca - pracownik. Przedmiotem artykułu było przedstawienie faszystowskiego ustawodawstwa gospodarczego i jego znaczenia dla polityki ekonomicznej państwa Mussoliniego. Przeanalizowano podstawowe akty prawne z lat 1922-1939 dotyczące faszystowskiej gospodarki. (abstrakt oryginalny)

EN

Italian fascism was not limited only to political issues, but it also covered important socio- -economic problems. The basic element of Italian political doctrine was corporatism, which had a decisive influence on the shape of Italian legislation process in the field of constitutional, administrative, tax, commercial, labor and social security law. Corporate solutions created relations of the individual towards nation and citizen towards the state. From one point of view, the fascist socio-economical program denied the liberal free trade economy, but from the other, it was a counterbalance for a developing social ideology of class conflict, which was proclaimed by the socialists and communists. The idea of fascist corporatism in Italy gave a vision of social peace. It also improved the functioning of the government by subordination of trade unions to the state and by suppressing social divisions on the employer - employee line. The purpose of this study was to present fascist commercial law and it's importance for economic policy of Mussolini state. The basic legal acts from the period of 1922 till 1939, which are related to fascist economy, were analyzed. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawo; Gospodarka; Prawo gospodarcze

EN

Law; Economy; Economic law

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2019
• Tom: 66
• Numer: nr 1 Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi Lechowi Dubelowi
• Strony: 321--329

Twórcy

autor

Maciej Marszał

• Uniwersytet Wrocławski

Bibliografia

• Borejsza J., Szkoły nienawiści. Historia faszyzmów europejskich 1919-1945, Wrocław-Warszawa- Kraków 2000.
• Bottai G., Państwo korporacyjne w służbie państwa-narodu, "Przegląd Współczesny" 1930, nr 100-101.
• Carta del Lavoro, "Gazzetta Ufficiale", 21.04.1927, No. 100.
• Chromecki T., Autorytarne państwo korporacyjne Mussoliniego, Warszawa 1938.
• Corvi A.M., Ustrój faszystowski w Italii, Warszawa 1930.
• Costamagna C., Elementi di diritto pubblico fascista, Torino 1938.
• Diritto economia e istituzioni nell'Italia fascista, Baden-Baden 2002.
• Doktryny polityczne XIX i XX wieku, red. K. Chojnicka, W. Kozub-Ciembroniewicz, Kraków 2000.
• Eatwell R., Faszyzm. Historia, Poznań 1999.
• Felice R. de, Interpretacje faszyzmu, Warszawa 1978.
• Feroci V., Diritto sindacale e corporativo, Milano 1934.
• Gierowski J.A., Historia Włoch, Wrocław 1986.
• Kozub-Ciembroniewicz W., Korporacjonizm Włoch faszystowskich a idee korporacyjne encykliki Quadragesimo Anno, "Studia nad Faszyzmem i Zbrodniami Hitlerowskimi" 1985, nr 9.
• Krzyżanowski A., Demograficzne oblicze kryzysu, Kraków 1932.
• Krzyżanowski A., Polityka i gospodarstwo, Kraków 1931.
• Krzyżanowski A., Rządy Marszałka Piłsudskiego, Kraków 1928.
• Krzyżanowski A., Wiek XX. Zarys dziejów najnowszych, Kraków 1947.
• Krzyżanowski W., Polityka ekonomiczna faszyzmu, Lublin 1933.
• Laqueur W., Faszyzm. Wczoraj, dziś, jutro, Warszawa 1998.
• Marszał M., Faszyzm i jego oblicza, [w:] Varia Doctrinalia, red. Ł. Machaj, Wrocław 2012.
• Marszał M., Interpretacje włoskiego faszyzmu w polskiej myśli politycznej i prawniczej 1922-1926, [w:] Doktryny polityczne i prawne u progu XXI wieku, red. M. Maciejewski, M. Marszał, Wrocław 2002.
• Norme per l'attuazionne Della legge 3 aprile, N. 563, sulla disciplina giurdica dei rapporti collettivi del lavoro, "Gazzetta Ufficiale", 14.04.1926, No. 87.
• Paxton R., Anatomia faszyzmu, Warszawa 2005.
• « Revue des études coopératives » 1933, n° 10-12.
• Rocco A., La trasformazione dello Stato, Roma 1927.
• Sierpowski S., Faszyzm we Włoszech 1919-1926, Wrocław 1976.
• Zanobini G., Corso di diritto corporativo, Roma 1937.
• Zmierczak M., Spory o istotę faszyzmu. Dzieje i praktyka, Warszawa-Poznań 1988.

Identyfikatory

DOI

10.17951/g.2019.66.1.321-329