PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2019 | z. 156 | 121--138
Tytuł artykułu

Geopolityka w myśli geograficznej i działalności Antoniego Sujkowskiego

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Geopolitics in the Geographic Thought and Activities of Antoni Sujkowski
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Artykuł ukazuje znaczenie geopolityki w politycznym i akademickim dorobku Antoniego Sujkowskiego, polskiego geografa z pokolenia, które było świadkiem odrodzenia niepodległej Polski. Opisano działalność polityczną Sujkowskiego, jedynego geografa, który został ministrem w rządzie II Rzeczypospolitej. Szczególną uwagę poświęca się udziałowi Sujkowskiego w sporze o program terytorialny dla Polski na kongresie pokojowym w Paryżu, kiedy orędował on za utworzeniem "ogromnej Polski strategicznej", czyli federacji Polski z Litwą historyczną (w tym Białorusią). Jako geopolityk akademicki Sujkowski jest przede wszystkim autorem dzieła Geografia ziem dawnej Polski. Była to pierwsza książka z zakresu geohistorii ("historii geograficznej") Polski, rozważająca wpływ środowiska geograficznego na historyczny rozwój tego państwa. Przy opracowaniu artykułu jako źródła pierwotne wykorzystano pisma Sujkowskiego oraz współczesną mu literaturę geograficzną i geopolityczną, jako źródła wtórne - relacje pamiętnikarskie oraz współczesne opracowania biograficzne i monografie z zakresu geopolityki, historii nauki polskiej i historii Polski w pierwszej połowie XX w. (abstrakt oryginalny)
EN
The article reveals the significance of geopolitics in the political and academic achievements of Antoni Sujkowski, a Polish geographer of the generation which witnessed the rebirth of independent Poland in 1918. It describes the political activity of Sujkowski, the only geographer who served as minister in the government of the Second Polish Republic. The most attention is paid to his contribution to the controversy over proposals of the territory of Poland during the Paris peace conference in 1919, when he advocated the creation of "vast strategic Poland," i. e. a federation of Poland and historical Lithuania (including Belarus). As an academic geopolitician Sujkowski is especially the author of The geography of lands of the old Poland. That was the first book in geohistory (or "geographical history") of Poland, considering the influence of geographic environment on the historical development of the Polish state. The literature used in research includes works by Sujkowski, other geographical and geopolitical writings of his time (as primary sources), memoirs, contemporary biographies and studies in geopolitics, the history of Poland and Polish science in the first half of the twentieth century (as secondary sources). (original abstract)
Twórcy
autor
  • Akademia Ignatianum w Krakowie
Bibliografia
  • Ajnenkiel A., 1980, Polska po przewrocie majowym. Zarys dziejów politycznych Polski 1926-1939, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  • Arnold S., 2017, Geografia historyczna, jej zadania i metody (wstęp), Studia Geohistorica, 5, 16-19.
  • Bański J., Jankowski A.T., 2008, Polskie Towarzystwo Geograficzne [w:] A. Jackowski, S. Liszewski, A. Richling (red.), Historia geografii polskiej, PWN, Warszawa.
  • Braudel F., 1999, Historia i trwanie, Czytelnik, Warszawa.
  • Brodacka-Adamowicz E., 2010, Ministrowie oświaty Drugiej Rzeczypospolitej. Okres rządów parlamentarnych (1918-1926), Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, Siedlce.
  • Bujnicki T., Stępnik K. (red.), 2005, Ostatni obywatele Wielkiego Księstwa Litewskiego, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
  • Bukowiecki S., 2015, Wpływ strajku szkolnego na polskie życie społeczno-narodowe [w:] S. Bukowiecki, Polityka Polski niepodległej. Wybór pism, Ośrodek Myśli Politycznej - WSMiP UJ, Kraków, 167-179.
  • Chajn L., 1975, Wolnomularstwo w II Rzeczypospolitej, Czytelnik, Warszawa.
  • Chajn L., 1984, Polskie wolnomularstwo 1920-1938, Czytelnik, Warszawa.
  • Chojnowski A., 1979, Koncepcje polityki narodowościowej rządów polskich w latach 1921-1939, Ossolineum, Wrocław.
  • Danek A., 2016, Krajowość [w:] L. Sykulski (red.), Mały leksykon geopolityki, Wydawnictwo Naukowe Grategia, Częstochowa, 138-154.
  • Dmowski R., 1965, Nota Delegacji Polskiej na Konferencji Pokojowej do J. Cambona w sprawie wschodnich granic Polski [w:] R. Bierzanek, J. Kukułka, Sprawy polskie na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. Dokumenty i materiały, t. 1, PWN, Warszawa, 105-107.
  • Drozdowski M., 2017, Naczelny Komitet Narodowy (1914-1918). Polityczne i organizacyjne zaplecze Legionów Polskich, Historia Iagellonica, Kraków.
  • Dłuski K., 1920, Wspomnienia z Paryża od 4 I do 10 VII 1919 r., Drukarnia "Dziennika Powszechnego", Warszawa.
  • Eberhardt P., 2014, Roman Umiastowski - zapomniany polski geograf, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Geographica Socio-Oeconomica, 17, 147-160.
  • Garlicki A., 2008, Józef Piłsudski 1867-1935, Znak, Kraków.
  • Gloger Z., 1900, Geografia historyczna ziem dawnej Polski, Spółka Wydawnicza Polska, Kraków.
  • Harasimiuk K., 2018, Fleszar Albin Jan (1888-1916) [w:] A. Jackowski, K. Krzemień, I. Sołjan (red.), Geografowie polscy. Słownik biograficzny, t. 1, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 414-415.
  • Hass L., 1976a, Rataj, Ponikowski, Askenazy - masonami?, Więź, 6, 107-125.
  • Hass L., 1976b, Zmistyfikowana rzeczywistość międzywojennego wolnomularstwa polskiego, Tygodnik Powszechny, 16, 5.
  • Hass L., 1984, Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, PWN, Warszawa.
  • Jackowski A., 2018a, Umiastowski Roman (1893-1982) [w:] A. Jackowski, K. Krzemień, I. Sołjan (red.), Geografowie polscy. Słownik biograficzny, t. 3, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1716-1718.
  • Jackowski A., 2018b, Zarychta Apoloniusz (1899-1972) [w:] A. Jackowski, K. Krzemień, I. Sołjan (red.), Geografowie polscy. Słownik biograficzny, t. 3, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 1859-1861.
  • Jaworski W.L., 1997, Diariusz 1914-1918, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  • Jędrzejewicz W., 1993, Wspomnienia, Ossolineum, Wrocław.
  • Jurkiewicz J. (red.), 1999, Krajowość - tradycje zgody narodów w dobie nacjonalizmu, Instytut Historii UAM, Poznań.
  • Kaliński J., 2006, Antoni Sujkowski [w:] J. Kaliński (red.), Poczet rektorów Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, Szkoła Główna Handlowa - Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
  • Kaliński J., Landau Z., Roszkowski W., Wrzosek S., 1984, Wyższa Szkoła Handlowa, Szkoła Główna Handlowa, Miejska Szkoła Handlowa 1906-1945, SGPiS, Warszawa.
  • Konopczyński W., 1929, O idei Jagiellońskiej [w:] W. Konopczyński, Umarli mówią. Szkice historyczno-polityczne, Wielkopolska Księgarnia Nakładowa Karola Rzepeckiego, Poznań.
  • Koszutski S., 1918, Geografia gospodarcza Polski (historycznej i etnograficznej). Bogactwo i wytwórczość, M. Arct, Warszawa.
  • Latos T., 2007-2008, Sujkowski Antoni Zygmunt (1867-1941) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 45, PAN, Warszawa, 382-385.
  • Leszczycki S., 1945, Geopolityczne znaczenie Ziem Odzyskanych dla Polski i Słowiańszczyzny, Życie Słowiańskie, Kraków.
  • Loth J., 1919, Wykład geografii ekonomicznej ziem Polski przedrozbiorowej. Na podłożu geografii ekonomicznej i antropogeografii z uwzględnieniem historii i towaroznawstwa, Polska Agencja Wydawnicza Czackiego, Warszawa.
  • Michałowski W., 2009, Wspomnienie o Apoloniuszu Zarychcie, Geopolityka, 2 (1), 191-197.
  • Moczulski L., 2008, Polska pomiędzy Niemcami a Rosją: mit geopolityczny a rzeczywistość [w:] P. Eberhardt (red.), Problematyka geopolityczna ziem polskich, IGiPZ PAN, Warszawa, 55-82.
  • Moczulski L., 2010, Geopolityka. Potęga w czasie i przestrzeni, Bellona, Warszawa.
  • Mozołowski R., 1998, Sujkowski Antoni 1867-1941 [w:] B.M. Bulska, S. Kwiatkowski (red.), Słownik biograficzny statystyków polskich, GUS, Warszawa, 311-313.
  • Nowak A., 2008, Polska i trzy Rosje. Studium polityki wschodniej Józefa Piłsudskiego (do kwietnia 1920 roku), Arcana, Kraków.
  • Oliński P., Piasek W., 2017, Ludwik Kolankowski. Dzieło i życie. Indywidualny przypadek historiograficzny, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
  • Pawłowski S., 1933, O renesansie geografii politycznej, Drukarnia Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań.
  • Piłsudska A., 2004, Wspomnienia, Wydawnictwo LTW, Warszawa.
  • Protokół z posiedzenia KNP w sprawie wschodnich granic Polski wraz ze sprawozdaniem z dyskusji w powyższej sprawie, 1965 [w:] R. Bierzanek, J. Kukułka (red.), Sprawy polskie na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 r. Dokumenty i materiały, t. 1, PWN, Warszawa, 77-104.
  • Rataj M., 1965, Pamiętniki, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
  • Rehman A., 1895, Ziemie dawnej Polski i sąsiednich krajów sławiańskich opisane pod względem fizyczno-geograficznym, t. 1, Lwów.
  • Reizes-Dzieduszycki J., 1994, Instytucje życia literackiego Warszawy wobec powstania i plebiscytu na Górnym Śląsku w latach 1919-1921, Uniwersytet Śląski, Katowice.
  • Romer E., 1912, Przyrodzone podstawy Polski historycznej, Zarzewie, Lwów.
  • Romer E., 1939, Ziemia i państwo. Kilka zagadnień geopolitycznych, Książnica-Atlas, Lwów- -Warszawa.
  • Romer E., 1948-1958, Fleszar Albin Jan (1888-1916) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 7, PAN, Kraków, 36-37.
  • Romer E., 2010, Pamiętnik paryski 1918-1919, t. 2, Oficyna Wydawnicza FOKA, Wrocław.
  • Römeris M., 1993, Józef Piłsudski, Niepodległość, 26, 107-141.
  • Sawicki L., 1910, Geograficzne położenie Polski, Ziemia, 2, 20-23.
  • Semkowicz W., 2014, Geografia historyczna, Studia Geohistorica, 2, 10-20.
  • Smoleński J., 1927, Zagadnienia geopolityczne w odniesieniu do państwa polskiego, Wydawnictwo Sekcji Skryptowej Polskiej Szkoły Nauk Politycznych, Kraków.
  • Smoleński J., 1931, W sprawie ewolucji geografii politycznej, Przegląd Geograficzny, 1931, 93-98.
  • Smoleński J., 1934, Geopolityczne bariery nadmorskie, Kasa im. Mianowskiego, Warszawa.
  • Smolka S., 2013, O przygotowawczych pracach do geografii historycznej Polski, Studia Geohistorica, 1, 9-13.
  • Sujkowski A., 1906, Rys geograficzny ziem Europy Środkowej, Księgarnia Naukowa, Warszawa.
  • Sujkowski A., 1907, Geografia ekonomiczna, t. 1, Warszawa.
  • Sujkowski A., 1919, Co Śląsk zyska na przyłączeniu do Polski, Wydawnictwo Komitetu Obrony Śląska, Częstochowa.
  • Sujkowski A., 1921, Geografia ziem dawnej Polski, M. Arct, Warszawa.
  • Sujkowski A., 1926a, Polska niepodległa, Kasa im. Mianowskiego, Warszawa.
  • Sujkowski A., 1926b, Dodatek do "Polski niepodległej", Kasa im. Mianowskiego, Warszawa.
  • Sykulski L., 2009, Geopolityka. Słownik terminologiczny, PWN, Warszawa.
  • Sykulski L., 2011, Geopolityka, czyli pochwała realizmu. Szkice teoriopoznawcze, Warszawska Firma Wydawnicza, Warszawa.
  • Sykulski L., 2014, Geopolityka. Skrypt dla początkujących, Wydawnictwo Naukowe Grategia, Częstochowa.
  • Taylor E., 2018, Sujkowski Antoni Zygmunt Seweryn, herbu Rola (1867-1941) [w:] A. Jackowski, K. Krzemień, I. Sołjan (red.), Geografowie polscy. Słownik biograficzny, t. 3, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński, Kraków, 1594-1596.
  • Torzecki R., 1989, Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
  • Urbanowicz A.A., 2011, Drugi gabinet Kazimierza Bartla 8 VI-24 IX 1926 [w:] J. Faryś, H. Walczak, A. Wątor (red.), Od Moraczewskiego do Składkowskiego. Gabinety Polski odrodzonej 1918-1939, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego - IPN, Szczecin.
  • Werschler I., 1984, Z dziejów obozu belwederskiego. Tadeusz Hołówko - życie i działalność, PWN, Warszawa.
  • Wojciechowski Z., 1937, Dwa ośrodki państwotwórcze w Polsce na przestrzeni dziejów i ich zasięg geograficzny, Ossolineum, Lwów.
  • Wojciechowski Z., 1939, Polska nad Wisłą i Odrą w X wieku. Studium nad genezą państwa Piastów i jego cywilizacji, Nasza Księgarnia, Katowice.
  • Wojciechowski Z., 1945, Polska-Niemcy. Dziesięć wieków zmagania, Wydawnictwo Instytutu Zachodniego, Poznań.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171560325

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.