Narodowa Demokracja wobec kwestii żydowskiej w Polsce podczas I Wojny Światowej (do 1917 roku)

• Autorzy: Mieczysław Sobczak

Warianty tytułu

National Democracy in Relation to Jewish Problem During I World War (to 1917)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W chwili wybuchu I wojny światowej stosunki polsko-żydowskie było mocno napięte. Wzajemne animozje z okresu rewolucji 1905-1907, pogłębione różnicą zapatrywań na sprawy samorządu miejskiego w Królestwie Polskim; wystąpienie Żydów wraz Rusinami podczas galicyjskich wyborów do wiedeńskiej Rady Państwa w roku 1907, uznane przez stronę polską za wyraz wrogości do Polaków; ostra walka polityczna w czasie wyborów do IV Dumy Państwowej w Rosji - wszystko to stanowiło pokaźny balast w stosunkach polsko-żydowskich przed wielką wojną. Negatywna ocena postawy Żydów dokonana przez ideologów Narodowej Demokracji miała też swe źródło w przekonaniu, że Żydzi byli siłą, która osłabiała możliwość spopularyzowania w zaborze rosyjskim tzw. orientacji prorosyjskiej (właściwie przeciw niemieckiej). Według R. Dmowskiego, za ich pośrednictwem ugruntowywały się w świadomości Polaków niepożądane wpływy niemieckie. Wynikał stąd postulat wyeliminowania oddziaływań niemieckich poprzez walkę z Żydami. (fragment tekstu)

EN

In the paper are discussed Polish-Jewish relations in Polish national thought. Here are stressed all objections against Jews and the requirements of Jewish nationalists against Poland, which made impossible finding common understanding. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia; Wojna Światowa I

EN

History; World War I

• Czasopismo: Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
• Rocznik: 1994
• Numer: nr 685 Nauki społeczne
• Strony: 57--61

Twórcy

autor

Mieczysław Sobczak

Bibliografia

• Ciekawe informacje. "Gazeta Poranna 2 Grosze" 1917 nr 98 (z 12 IV).
• Dmowski R.: Polityka polska i odbudowanie państwa. T. 1. Warszawa 1988.
• Grabski S.: Podstawy polityki polskiej. "Sprawa Polska" 1916 nr 26 (z 26 VI).
• Hartglas A.: Zasady naszego programu politycznego w Polsce (XI1918). Warszawa 1918.
• Micewski A.: Roman Dmowski. Warszawa 1971.
• Ogłoszenie aktu państwowego. "Gazeta Poranna 2 Grosze" 1916 nr 308 ( z 6 XI).
• Program żydowski. "Gazeta Poranna 2 Grosze" 1917nr 146 (z 31 V).
• Roczniki długiego żywota mego. Biblioteka Ossolineum rks. 13258.
• Sobczak M.: Roman Dmowski wobec kwestii żydowskiej w okresie działalności Komitetu Narodowego Polskiego. Wrocław: AE 1994 (w druku).
• Sprawy polskie na konferencji pokojowej w Paryżu 1919. Warszawa 1968. Dokumenty i Materiały. T. III.
• Vision und Politik. Die Tagebücher Theodor Herzls. Auswahl und Nachwort von Gisela Brude-Firnau. Frankfurt 1976.
• Wasilewski Z.: Na wschodnim posterunku. Księga pielgrzymstwa 1915-1918. Warszawa 1919.
• Wróbel P.: Zarys dziejów Żydów na ziemiach polskich w latach 1880-1918. Warszawa 1919.
• Z prasy. Stanowisko Żydów. "Sprawa Polska" (Piotrogród) 1915 nr 7 (z 8 XI).
• Żydzi amerykańscy a sprawa polska. "Gazeta Poranna 2 Grosze" 1917 nr 14 (z 14 I).
• Żydzi w Królestwie. "Sprawa Polska" 1916 nr 11 (z 13 III). 31 V).