Gra sił w kontestowanym sąsiedztwie Unii Europejskiej i Rosji

• Autorzy: Tomasz Stępniewski

Warianty tytułu

Competition of Powers in the Contested Neighbourhood of the European Union and Russia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Reasumując, należy stwierdzić, że problem rozbieżności interesów zachodzących między Rosją a UE na obszarze Europy Wschodniej przejawia charakter trwały i wielowymiarowy. W głównej mierze warunkują go: procesy aktywizacji polityki UE w Europie Wschodniej oraz ewolucji polityki rosyjskiej na obszarze WNP; autopercepcja Rosji jako wielkiego mocarstwa i percepcja UE przez Rosję jako konkurencyjnego aktora geopolitycznego; wspieranie przez UE transformacji państw obszaru w zgodzie ze standardami europejskimi; zachowanie przez Rosję status quo ante przez utrwalenie jej dominujących wpływów na tym obszarze i "kontrolowanie" stosunków państw regionu z UE.(fragment tekstu)

EN

When viewing the geopolitical map of the world, the fact that, in 2017, there exist several areas where conflicting interests of superpowers clash, can be observed. These areas include e.g. Syria and Ukraine. As far as Russia's and the EU's conflicting interests are concerned, the area of common neighborhood constitutes the greatest challenge for both sides. The present paper examines the situation of eastern neighborhood countries, which can be labeled as the area contested by the EU and Russia. Another term which may be applied to the region the EU and Russia compete for is the contested neighborhood. The neighborhood encompasses six post -Soviet states located on the one hand between the EU and NATO, and Russia on the other. These states encompass Belarus, Moldova, and Ukraine in Eastern Europe, and Armenia, Azerbaijan, and Georgia in South Caucasus. The discussion of the competition will be limited in time to the 21st century, especially to the period following the outbreak of the armed conflict in Donbas between Ukraine and Russia (officially Donbas separatists supported by Russia), and the significance of the conflict for the region. Individual sections of the paper will present the specific character of the EU and Russia's common neighborhood, and soft and hard power applied by both superpowers. Furthermore, results of the competition of the powers in eastern neighborhood in the form of events of 2014, i.e. the Euromaidan and annexation of Crimea by Russia in particular, will be discussed.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo międzynarodowe; Międzynarodowe stosunki polityczne

EN

International security; International political relations

• Czasopismo: Studia Europejskie / Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego
• Rocznik: 2017
• Numer: nr 4
• Strony: 35--53

Twórcy

autor

Tomasz Stępniewski

• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Bibliografia

• Barburska O., Argument siły czy siła argumentów? Unia Europejska w stosunkach międzynarodowych jako 'soft power', "Rocznik Integracji Europejskiej", nr 10/2016.
• Bieleń S., Powstanie Wspólnoty Niepodległych Państw, w: Przeobrażenia ustrojowe w republikach dawnego ZSRR, red. E. Zieliński, Elipsa, Warszawa 1993, s. 298-301.
• Bieleń S., Tożsamość międzynarodowa Federacji Rosyjskiej, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2006.
• Dostál V., Searching for a New Narrative, "New Eastern Europe", September- October 2015, no. 5, s. 110-111.
• Fedorowicz K., Ukraińskie rewolucje a parlamentaryzm, "Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej", r. 12, z. 2/2014: Majdan 2014: Ukraina na rozdrożu, T. Stępniewski, A. Gil, A. Szabaciuk, A. Visvizi (red.), s. 57-76.
• Grzebyk P., Aneksja Krymu przez Rosję w świetle prawa międzynarodowego, "Sprawy Międzynarodowe", nr 1/2014, s. 19-37.
• Hajduk J., Stępniewski T., Wojna hybrydowa Rosji z Ukrainą: uwarunkowania i instrumenty, "Studia Europejskie", nr 4(76)/2015, s. 135-151.
• Haukkala H., From Cooperative to Contested Europe? The Conflict in Ukraine as a Culmination of a Long-Term Crisis in EU-Russia Relations, "Journal of Contemporary European Studies", vol. 23, no. 1/2015, s. 25-40.
• Huntington S., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, przeł. H. Jankowska, Muza S.A., Warszawa 2011, mapa na s. 263.
• Kobrinskaya I., The Black Sea Region in Russia's Current Foreign Policy Paradigm, "PONARS Eurasia Policy Memo", December 2008, no. 41, http://www.gwu.edu/~ieresgwu/assets/docs/pepm_041.pdf.
• Legucka A., Geopolityczne uwarunkowania i konsekwencje konfliktów zbrojnych na obszarze poradzieckim, Difin, Warszawa 2013.
• Legucka A., The NATO-Ukraine relations after the annexation of Crimea, "Ukraine Analytica", nr 2(8)/2017, s. 42-49.
• Michałowska G., Bezpieczeństwo kulturowe w warunkach globalizacji procesów społecznych, w: Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku, red. D.B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 1997, s. 132.
• Milczarek D., Foreign and Security Policy - A Challenge for the European Union, w: Introduction to European Studies. A New Approach to Uniting Europe, red. D. Milczarek, A. Adamczyk, K. Zajączkowski, Centre for Europe, University of Warsaw, Warsaw 2013.
• Nye Jr. J.S., Soft Power. The Means to Success in World Politics, New York 2004, s. 10-11.
• Ochmann P., Wojas J., Zagadnienia prawne rosyjskiej interwencji zbrojnej na Krymie w 2014 r., "Sprawy Międzynarodowe", nr 1/2016, s. 89-110.
• Olchowski J., Tożsamość zbiorowa jako podstawa bezpieczeństwa kulturowo- -cywilizacyjnego w Europie, www.ae.krakow.pl.
• Olejarz T., Religie na Ukrainie, w: Ukraina w stosunkach międzynarodowych, red. M. Pietraś, T. Kapuśniak (Stępniewski), Wydawnictwo UMCS, Lublin 2007, s. 43.
• Olejarz T., Stępniewski T., Prawosławie jako element konstytutywny "dyplomacji konfesyjnej" Federacji Rosyjskiej wobec wybranych państw obszaru poradzieckiego, w: Religia i polityka na obszarze Europy Wschodniej, Kaukazu i Azji Centralnej, red. T. Stępniewski, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Wydawnictwo KUL, Lublin-Warszawa 2013, s. 111-139.
• Orange Revolution and Aftermath: Mobilization, Apathy, and the State in Ukraine, red. P. D'Anieri, Washington, DC and Baltimore 2010.
• Pawluczuk W., Rzymska i bizantyńska tradycja na ziemiach polskich i jej wpływ na codzienność i historię, "Nomos", nr 7/8/1994, s. 107.
• Piskorska B., Między retoryką a rzeczywistością: relacje Ukrainy z Unią Europejską w kontekście kryzysu na Ukrainie 2013/2014, w: Stosunki polsko- ukraińskie 1991-2014. Próba bilansu, red. M. Pietraś, M. Malskyj, B. Surmacz, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2016, s. 223, 242-243.
• Popescu N., Wilson A., Polityka Unii Europejskiej i Rosji wobec wspólnych sąsiadów, Europejska Rada Spraw Zagranicznych, Fundacja im. Stefana Batorego, Londyn-Warszawa 2010, s. 14-15.
• "Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej", r. 12, z. 2/2014: Majdan 2014: Ukraina na rozdrożu, T. Stępniewski, A. Gil, A. Szabaciuk, A. Visvizi (red.), passim.
• Rotfeld A.D., Myśli o Rosji... i nie tylko. Eseje i wywiady, Świat Książki, Warszawa 2012.
• Rotfeld A.D., Porządek międzynarodowy. Parametry zmiany, "Sprawy Międzynarodowe", nr 4/2014, s. 37.
• Sakwa R., Frontline Ukraine: Crisis in the Borderlands, I. B. Tauris, London- New York 2015, s. 30.
• Samokhvalov V., Ukraine between Russia and the European Union: Triangle Revisited, "Europe-Asia Studies", vol. 67, no. 9/2015, s. 1377-1378.
• Stępniewski T., Geopolityka regionu Morza Czarnego w pozimnowojennym świecie, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin-Warszawa 2011, s. 11 i nast.
• Stępniewski T., Konflikt zbrojny Rosji z Ukrainą i negocjacje pokojowe w Mińsku, "Studia Europejskie", nr 3(79)/2016, s. 43-59.
• Stępniewski T., Olejarz T., Wyzwania Unii Europejskiej na wschodzie Europy, "Studia Europejskie", nr 2(58)/2011, s. 157-169.
• Stępniewski T., The EU's Eastern Partnership and the Way Forward After Riga, "International Issues & Slovak Foreign Policy Affairs", vol. XXIV, no. 1-2/2015, s. 17-27.
• Stępniewski T., Unia Europejska, Ukraina i Rosja: kryzysy i bezpieczeństwo, "Studia Europejskie", nr 4(76)/2015, s. 11-25.
• Świder K., Rosyjska świadomość geopolityczna a Ukraina i Białoruś (po rozpadzie Związku Radzieckiego), Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2015.
• Touraine A., Bezbrzeżna Europa, "Na Przykład", nr 4/1998, s. 25.
• Turij O., Dialog kultur i kultura dialogu na współczesnej Ukrainie - perspektywa chrześcijańska, w: Tradycje różnorodności kulturowej i religijnej w Europie Środkowo-Wschodniej, red. J. Kłoczowski, S. Łukasiewicz, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2003, s. 102-103.
• Wężyk K., Niedźwiedziowi wolno więcej (rozmowa z Andrejem Krickovicem), "Gazeta Wyborcza / Magazyn Świąteczny", 18.07.2015 r., http://wyborcza. pl/magazyn.
• Wilson A., Popescu N., Russian and European Neighbourhood Policies Compared, "Southeast European and Black Sea Studies", vol. 9, no. 3/2009, s. 317-331.
• Włodkowska A., Polityka Federacji Rosyjskiej na obszarze WNP, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2006.
• Włodkowska A., Polityka Federacji Rosyjskiej wobec Wspólnoty Niepodległych Państw, w: Polityka zagraniczna Rosji, red. S. Bieleń, M. Raś, Difin, Warszawa 2008, s. 139 i nast.
• Włodkowska A., Wykorzystanie hard i softpower przez Federację Rosyjską i Unię Europejską w regionie czarnomorskim, w: Unia Europejska i Federacja Rosyjska wobec regionu Morza Czarnego, red. T. Kapuśniak (Stępniewski), Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2010, s. 59-65.
• Wóycicki K., Ukraina - narodziny społeczeństwa obywatelskiego, "Sprawy Międzynarodowe", nr 4/2013, s. 7-17.
• Wóycicki K., Ukraińska pułapka na Putina, "Sprawy Międzynarodowe", nr 1/2014, s. 7-17.