Teoria kryzysu państwa podatków Josepha A. Schumpetera

• Autorzy: Adam Glapiński

Warianty tytułu

Joseph A. Schumpeter's Crisis Theory of a Tax State

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Już w 1918 r. Schumpeter wskazał, że skazy instytucjonalne kapitalizmu powodują nieuchronną ewolucję od żywotnego (vital) do skrępowanego (fettered) systemu gospodarczego. Rozrost sektora publicznego i rosnący ciężar podatków hamują dynamizm rozwojowy i niszczą mechanizm rynkowy. Schumpeter wprowadził pojęcie państwa podatków, które współistnieje z kapitalizmem, ale ma inną logikę funkcjonowania . Analiza państwa podatków uczyniła z Schumpetera prekursora teorii teorii publicznych i socjologii fiskalnej. Schumpeter przewidział lawinowy wzrost biurokracji podatkowej. Uważał, że nieuchronnie rosnące oczekiwania i żądania społeczne doprowadzą kapitalistyczne państwo podatków poza granice możliwości fiskalnych i spowodują ogólny kryzys systemowy. Końcowe dekady XX wieku potwierdziły teorię i prognozy Schumpetera.

EN

It was in 1918 when Schumpeter has first indicated that institutional imperfections of capitalism inevitably lead to the deformation of the economic system from its vital to a fettered form. Uncontrolled growth of the public sector and the attending increasing burden of taxation impede developmental dynamism and destroy the market mechanism. Schumpeter has introduced the notion of a tax state which, in a way, co-exists with the capitalist system but it i characterized by a different logic of operation. The analysis that Schumpeter has presented made him the forerunner of the theory of public finance and fiscal sociology. Schumpeter has foreseen the massive growth of taxation system beaurocracy. He has indicated that the inevitable growth of social expectations and demands would lead the capitalist tax state beyond the limits of fiscal feasibility and that they would cause a general systemic crisis. The ending decades ol the 20th century have proved that Schumpeter was right in his theory and the forecast.

Słowa kluczowe

PL

Teoria ekonomii; Ekonomia polityczna; Kapitalizm; Podatki; System gospodarczy

EN

Economic theory; Political economy; Capitalism; Taxes; Economic system

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 1
• Strony: 21--41

Twórcy

autor

Adam Glapiński

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Allen R.L., Opening Doors. The Life and Work of Joseph Schumpeter, vol. 1, Transaction Publishers, New Brunswick, New Jersey 1994.
• Atkinson A.B., Stiglitz J.E., Lectures on Public Economics, McGraw-Hill, New York 1980.
• Backhaus J.G., The Concept of the Tax State in Modern Public Finance Analysis, w: J.A. Schumpeter in the History of Ideas, red. Y. Shionoya, M. Perlman, The University of Michigan Press, Ann Arbor 1994.
• Bell D., The Cultural Contradictions of Capitalism, Basic Books Inc. Publishers, New York 1976.
• Boehm-Bawerk E. von, Unsere passive Handelsbilanz, "Neue Freie Presse" z 9 stycznia 1914.
• Brown C.V., Jackson P.M., Public Sector Economics, Blackwell, Oxford 1986.
• Deutsch K.W., Joseph A. Schumpeter as an Analyst of Sociology and Economic History, w: Joseph A. Schumpeter. Critical Assessments, red. J.C Wood, vol. II, Routledge, New York 1991.
• Goldscheid R., Staatssozialismus oder Staatskapitalismus, w: Rudolf Goldscheid, Joseph Schumpeter. Die Finanzkrise des Steuerstaats, red. R. Hickel, Suhrkamo, Frankfurt am Main 1976.
• Henrekson M., Jakobsson U., Where J.A. Schumpeter was Nearly Right - the Swedish Model and Capitalism, Socialism and Democracy, Stockholm School of Economics, Working Paper, nr 370, Stockholm 2000.
• Jackson P.M., The Role of Government in Changing Industrial Societies. A Schumpeterian Perspective, w: Evolutionary Economics. Applications of Schumpeter`s Ideas, red. H. Hanusch, Cambridge University Press, Cambridge, New York 1988.
• Jeszcze jeden mędrzec z Wiednia, "Forum" 1984, nr 2.
• Landreth H., Colander D.C., Historia myśli ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• The Limits of Government. Policy Competence and Economic Growth, red. G. Eliasson N. Karlson, Transactions Publishers, New Brunswick, New Jersey 2001.
• Łukaszewicz A., Dylematy ekonomiczne przełomu stuleci, Wydawnictwo Key Text, Warszawa 2001.
• Maerz E., Joseph Schumpeter. Scholar, Teacher and Politician, Yale University Press, New Haven, London 1991.
• Musgrave R.A., The Theory of Public Finance, McGraw Hill, New York 1959.
• O`Connor J., The Fiscal Crisis of the State, St. Martin`s Press, New York 1973.
• Schumpeter J.A., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
• Schumpeter J.A., Business Cycles. A Theoretical, Historical and Statistical Analysis of the Capitalist Process, Mc Graw-Hill, New York 1964.
• Schumpeter J.A., Capitalism, Socialism and Democracy, Harper and Brothers, New York 1950.
• Schumpeter J.A., Die Krise des Steuerstaates, Leuschner und Lubensky, Graz-Leipzig 1918.
• Schumpeter J.A., English Economists and the State-managed Economy, "Journal of Political Economy" 1949, vol. 57.
• Schumpeter J.A., Oekonomie und Soziologie der Einkommenssteuer, w: Schumpeter J.A. Aufsaetze zur Wirtschaftspolitik, red W.F. Stolper, Ch. Seidl, J.C.B. Mohr, Tuebingen 1985.
• Schumpeter J.A., The Crisis of the Tax State, "International Economic Papers" 1954, nr 4.
• Seidl Ch., The Tax State in Crisis: Can Schumpeterian Public Finance Claim Modem Relevance?, w: Lectures on Schumpeterian Economics, red. Ch. Seidl, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, Tokyo 1984.
• Snowdon B., Vane H., Wynarczyk P., Współczesne nurty makroekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• Stolper W.F., The Relevance of Schumpeter's Ideas for Economic Policy, J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), Tuebingen 1984.
• Vecchi De N., Entrepreneurs, Institutions and Economic Change. The Economic Though of J. A. Schumpeter (1905-1925), Edward Elgar Publishing Company, Brookfield 1995.
• Wojtyna A., Ewolucja keynesizmu a główny nurt ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.