Budżetowanie partycypacyjne jako instrument współzarządzania sferą publiczną

• Autorzy: Justyna Łukomska-Szarek

Warianty tytułu

Participatory Budgeting as an Instrument of Co-management of the Public Sphere

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Budżetowanie partycypacyjne, jako proces decyzyjny umożliwia współtworzenie budżetów lokalnych w drodze dyskusji (obejmującej dialog i negocjacje) pomiędzy mieszkańcami a władzami lokalnymi w zakresie wydzielenia określonej puli środków finansowych, które zostaną wykorzystane do realizacji wybranych przez społeczność lokalną przedsięwzięć inwestycyjnych. Władze lokalne określą limit wydatków majątkowych, w ramach którego obywatele wspólnoty lokalnej mogą zgłaszać własne projekty inwestycyjne. Poprzez nawiązanie dialogu pomiędzy mieszkańcami a władzą lokalną budżetowanie partycypacyjne umożliwia wykonanie tych inwestycji, które są istotne dla społeczności lokalnej. W tym zakresie obywatele mogą uczestniczyć w procesie kreowania rozwoju lokalnego, decydując o wyborze priorytetowych zadań publicznych. W związku z powyższym głównym celem niniejszego opracowania jest próba wskazania budżetowania partycypacyjnego, jako narzędzia współzarządzania jednostką samorządu terytorialnego. Motywem przewodnim wyboru wskazanego powyżej tematu jest jego aktualność, a zwłaszcza popularność w ostatnich latach. Budżet partycypacyjny, jako potencjalnie bardziej konstruktywna forma demokracji bezpośredniej, stała się bardziej popularna w Polsce, a próby wprowadzenia takich rozwiązań w zakresie budżetowania podjęto w: województwach (na przykład wielkopolskim), powiatach (gostyńskim, wągrowieckim) i wielu gminach, począwszy od dużych miast takich jak Sopot, Poznań do małych miast, takich jak Kraśnik, Grajewo. W przypadku samorządów lokalnych w Polsce budżetowanie partycypacyjne dalekie jest od pierwowzoru brazylijskiego, mimo to coraz więcej podmiotów decyduje się na stosowanie tego instrumentu. (abstrakt oryginalny)

EN

As a decision-making process, participatory budgeting allows for co-creation of local budgeting through discussion (that encompasses dialogue and negotiations) between inhabitants and local authorities in terms of separation of a particular pool of funds which can be used for investments selected by local community. Local authorities define the limits of property outlays for citizens in local communities to apply with their own investment projects. Through dialogue between the inhabitants and local authorities, participatory budgeting supports the investments which are important for local society. In these terms, citizens might participate in the process of creation of local development, thus deciding on choosing priority public tasks. Therefore, the main goal of this study is to attempt to indicate participatory budgeting as a tool for co-management in the entities of territorial government through participation of local communities. The main motivation behind the choice of the subject of the study is its topicality and popularity in recent years. Participatory budgeting, a potentially more constructive form of direct democracy, has also become more popular in Poland, and attempts to introduce such solutions for budgeting undertaken in: voivodeships (for example wielkopolskie), powiats (gostyński, wągrowiecki) and many municipalities, ranging from large cities like Sopot, Poznań to small towns such as Kraśnik, Grajewo. In Poland, participatory budgeting is far from the Brazilian model, even though more and more local governments decide to use this instrument. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Budżetowanie; Zarządzanie publiczne; Instrumenty zarządzania; Samorząd terytorialny; Społeczeństwo obywatelskie; Partycypacja społeczna

EN

Budgeting; Public governance; Management instruments; Local government; Civic society; Social participation

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2014
• Numer: z. nr 40 Efektywność i skuteczność gospodarowania finansami jednostek samorządu terytorialnego w kontekście stabilności finansowej
• Strony: 137--144

Twórcy

autor

Justyna Łukomska-Szarek

• Politechnika Częstochowska

Bibliografia

• Abers R., 2000, Inventing Local Democracy: Grassroots Politics in Brazil, Boulder, Lynne Rienner Publishers, CO.
• Akampurira A., 2013, Decentralisation, Local Governance and Development: An Aspect of Development, Anchor Academic Publishing, Hamburg.
• Ayeni V., 2001, Public Sector Reform in Developing Countries, A Handbook of Commonwealth Experiences, Commonwealth Secretariat, London.
• Baiocchi G., 2005, Militants and Citizen: The Politics of Participatory Democracy in Porto Alegre, Stanford, Stanford University Press, CA.
• Bovaird T., 2002, Public management and governance: Emerging trends and potential. Future directions [w:] Public administration: An interdisciplinary critical analysis, red. E. Vigoda, Marcel Dekker, Inc., New York.
• Brinkerhoff J.M., 2002, Partnership for International Development: Rhetoric or Results?, Lynne Rienner Publishers, Boulder, CO.
• Czarnecki K., 2014, Udział mieszkańców w ustalaniu wydatków budżetu gminy w ramach tzw. budżetu partycypacyjnego (na przykładzie miasta Torunia w latach 2013-2014), "Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu", nr 1 (2).
• Goldfinch S.F., Wallis J.L., 2009, International Handbook of Public Management Re-forms, Edward Elgar Publishing Limited, UK, London.
• Goldfrank B., 2007, Lessons from Latin America's Experience with Participatory Budgeting. History of Participatory Budgeting [w:] Participatory Budgeting, red. A. Shah, Washington.
• Górski R., 2007, Bez państwa. Demokracja uczestnicząca w działaniu, Korporacja Ha!art, Kraków, http://www.ha.art.pl/bezpanstwa/ (stan na dzień 01.05.2014).
• Hausner J., 2008, Zarządzanie publiczne, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Karszewski D., Mojkowski K., 2014, Budżet obywatelski w Polsce, Fundacja im. Stefana Batorego, Warszawa.
• Kębłowski W., 2013, Budżet partycypacyjny. Krótka instrukcja obsługi, Warszawa.
• Kooiman J., 2003, Governing as Governance, Sage, London.
• Łukomska-Szarek J., 2010, Management of Finance and Risk of Operation in Local Self-Governments [w:] Risk Management in Public and Financial Institutions, red. J. Łukomska-Szarek, A. Wójcik-Mazur, Nauka i obrazowanie, Dnepropetrovsk.
• Łukomska-Szarek J., Włóka M., 2013, Od Local Government do Local Governance - wybrane problemy zarządzania publicznego jednostkami podsektora samorządowego [w:] Wybrane procesy zarządzania w przedsiębiorstwach i instytucjach publicznych, red. D. Wielgórka, Sekcja Wydawnictw Wydziału Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa.
• Olowu D., Wunsch J.S., 2004, Local Governance in Africa: The Challenges of Democratic Decentralization, Lynne Rienner Publishers, Boulder, CO.
• Pinnington E., Lerner J., Schugurensky D., 2009, Participatory budgeting in North America: The case of Guelph, Canada, "Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management", No. 21 (3).
• Rachwał M., 2013, Budżet partycypacyjny jako nowa forma współdecydowania o finansach lokalnych, "Przegląd Politologiczny", nr 4.
• Rytel-Warzocha A., 2010, Partycypacja społeczna w sprawach budżetowych. Model Porto Alegre jako pierwowzór rozwiązań europejskich, "Przegląd Prawa Konstytucyjnego", nr 1.
• Saito F., 2008, Decentralization and Local Governance: Introduction and Overview [w:] Foundations for Local Governance: Decentralization in Comparative Perspective, red. F. Saito, Physica-Verlag, Heidelberg.
• Sakowicz M., 2009, Wstęp [w:] Partycypacja społeczna w działaniu administracji na tle rozwiązań w państwach Unii Europejskiej - prace analityczne słuchaczy KSAP XVIII Promocji, red. M. Sakowicz, Krajowa Szkoła Administracji Publicznej, Warszawa.
• Sintomer Y., Herzberg C., Allegretti G., Röcke A., 2008, Participatory Budgeting in Europe: Potentials and Challenges, "International Journal of Urban and Regional Research", Vol. 32, Issue 1, March.
• Sintomer Y., Herzberg C., Allegretti G., Röcke A., 2010, Learning from the South: Participatory Budgeting Worldwide - an Invitation to Global Cooperation, Bonn.
• Souza C., 2001, Participatory budgeting in Brazilian cities: limits and possibilities in building democratic institutions, "Environment & Urbanization", Vol. 13, No. 1, April.
• Sześciło D., 2012, Uwarunkowania prawne budżetu partycypacyjnego w Polsce, "Finanse Komunalne, nr 12.
• Wampler B., 2007, Participatory Budgeting in Brazil: Contestation, Cooperation, and Accountability, Pennsylvania State University Press, PA.