Determinanty zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego - wybrane aspekty

• Autorzy: Anna Milewska

Warianty tytułu

Determinants of Debt of Local Government Units - Selected Aspects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu było zdefiniowanie i określenie roli głównych czynników determinujących poziom zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego. Zjawisko to wykazuje bowiem w ostatnich latach (2009-2013) dynamiczne tendencje zmian szczególnie w odniesieniu do ich tempa. Prezentacja tych determinant jest zatem zasadna, tym bardziej że zadłużenie jednostek samorządowych obok zadłużenia sektora rządowego, a także ubezpieczeń społecznych jest składową długu sektora finansów publicznych. Dostępne dane wskazują, iż w 2010 r. oraz 2009 r. w porównaniu z latami poprzednimi udział zadłużenia samorządowego w łącznym długu publicznym wzrósł odpowiednio o 1,2 i 1,3 pkt proc., podczas gdy we wcześniejszym okresie podobną skalę wzrostu osiągnięto w ciągu ośmiu lat (2001-2008). Po dynamicznym przyroście długu sektora samorządowego w latach 2009-2011 zmniejszenie tempa tego przyrostu w roku 2012 było spowodowane m.in. wejściem w życie mechanizmów przewidzianych w ustawie o finansach publicznych. Jednym z tych mechanizmów jest tzw. indywidualny wskaźnik zadłużenia JST. Określenia czynników determinujących zadłużenie jednostek samorządów terytorialnych dokonano na podstawie badań literatury przedmiotu, zapisów zawartych w aktach prawnych, materiałów statystycznych, a także badań i obserwacji własnych autorki. Przeprowadzone badania pozwoliły autorce na sformułowanie wniosków, iż niezbędna w celu ograniczania zadłużenia jest racjonalizacja wydatków bieżących. Szansą na zmniejszenie zadłużenia jednostek samorządu jest również restrukturyzacja szpitali (w sytuacji, gdy były one organem założycielskim dla publicznych placówek). (abstrakt oryginalny)

EN

The main aim of this article was to identify and define the role of the main factors determining the level of debt of local government units. This phenomenon suggests, in recent years (2009-2013) the dynamic trends in particular in relation to their speed. The presentation of these determinants is therefore more justified because the debt of local government units next to the debt of the government sector as well as social security is a component of public debt. In 2010 and 2009 compared with previous years, the share of local government debt in total public debt increased by 1.2 and 1.3 percentage points. While in the earlier period of a similar scale of growth was achieved during eight years (2001-2008). After the dynamic increase of local government debt in 2009-2011, a reduction in the rate of increase in 2012 was partly due to coming into force the mechanisms provided for in the Public Finance Act. Defining factors that determine the debt to local government units-presented on the basis of the literature, the provisions contained in the legislation, statistical data as well as research and author's observation. The examinations allowed the author to formulate conclusions that rationalization of current expenditure is necessary in order to reduce the debt. Another opportunity to reduce the debt of local governments also includes re-structuring of hospitals. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Samorząd terytorialny; Zadłużenie; Finanse samorządu terytorialnego; Finanse publiczne; Oświata; Ochrona zdrowia; Wskaźnik zadłużenia

EN

Local government; Indebtedness; Local government finance; Public finance; Education system; Health care protection; Debt ratio

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2014
• Numer: z. nr 40 Efektywność i skuteczność gospodarowania finansami jednostek samorządu terytorialnego w kontekście stabilności finansowej
• Strony: 161--170

Twórcy

autor

Anna Milewska

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• Korolewska M., Marchewka-Bartkowiak K., 2011, Zadłużenie samorządów terytorialnych w Polsce, "Studia BAS", nr 4(28).
• Majchrowicz-Jopek E., 2012, Wybrane problemy wykonywania zadań oświatowych przez jednostki samorządu terytorialnego, Studia i Prace Kolegium Ekonomiczno-Społecznego SGH, Warszawa.
• Prażmowski S., 2001, Ministerstwo Edukacji Narodowej do samorządu terytorialnego, (oprac.) Ministerstwo Edukacji Narodowej, Biuro Administracyjne, Warszawa.
• Seredocha I., Spłacać, przekształcać czy likwidować? - samorządy muszą zdecydować o przyszłości podległych im szpitali, www.samorzad.lex.pl/czytaj/-/artykul/splacac-przeksztalcac-czy-likwidowac-samorzady-musza-zdecydowac-o-przyszlosci-podle glych-im-szpitali (dostęp 17.06.2013).
• Swianiewicz P., Łukomska J., 2014, Oświata w finansach samorządowych, Akademia Wspólnoty, Warszawa.
• Wąsiewicz E. P., Masiakowski A., 2001, Rola samorządu terytorialnego w kreowaniu polityki zdrowotnej, "Zdrowie Publiczne", nr 111(4).
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1982 r. nr 3, poz. 19).
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. z 1991 r. nr 91, poz. 408) uchylona 1 lipca 2011 r.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1991 r. nr 95, poz. 425).
• Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2009 r. nr 157, poz. 1240).
• Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2011 r. nr 112, poz. 654).
• Uchwała nr 58 /2009 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2009 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą "Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia".
• Załącznik do uchwały nr 58/2009 Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2009 r. w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą "Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia".
• Załącznik do uchwały nr 76 Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2013 r., Wieloletni Plan Finansowy Państwa 2013-2016, Warszawa, kwiecień 2013.
• Analiza wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w roku 2010, Najwyższa Izba Kontroli, czerwiec 2011.
• Biuletyny kwartalne - Zadłużenie Sektora Finansów Publicznych (za lata 2010, 2011, 2012 i 2013).
• Informacja na temat realizacji programu wieloletniego pod nazwą "Wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w działaniach stabilizujących system ochrony zdrowia" w latach 2009-2011, www.mz.gov.plinfo_wjsp_08112011.